Dagboek uit een kamp

28 juli 's ochtends.

Zojuist ontslagen met ingang van maandagnacht, dinsdag aan het werk. Ben zeer behoorlijk, zelfs gênant, behandeld. Arons insisteerde nog dat de rechterhelft van het gezicht nog een tikje opgezet zou zijn, maar Alalouf zag het niet (ik evenmin). Mijn slechte geweten, gedemaskeerd als ontdekkingsangst, nu verdwenen. Gesprekken hier, over de politiek van na de oorlog, dragen een zeer onwerkelijk karakter.

[p. 48]

(Geen wonder ook, allen die aan het gesprek deelnamen, allen zware gevallen, zijn dood.)

Ik ben, geloof ik, aanhanger van μαρξ zonder diens optimisme: als men zich niet zeer waakzaam betoont, gaat alles mis, ondanks de beste kansen. Voorbeeld: (μοϕριχα. Achter in ‘straight and crooked thinking’ staat een voorbeeld van conversatie, met noten over de fouten tegen de logica, die erin gemaakt worden. In werkelijkheid is het nog veel erger: de meeste mensen blaffen van domheid.

Algemeen kiesrecht, en democratie überhaupt is onzin. De eerste de beste oligofreen heeft evenveel te zeggen als ik, en ik evenveel als een professor in de economie.¹⁶

Vier maanden geleden was ik er nog niet zo zeker van, dat al m'n moed en ‘boven de situatie staan’ niet het gevolg waren van 100 mg coffeïne per dag. Een week voor het einde van de quarantaine was het op. Het bleek totaal geen verschil te maken.

Ook vergat ik nog: een maand geleden zat Hans Stein 1 dag in de bunker, omdat hij, toen Pick iemand uitschold, die pas uit het ziekenhuis kwam - Pick wist dat niet - en die daarop een huilbui kreeg, zich in het geval mengde en Pick op luide toon ter verantwoording riep. Hij zag niet dat de Rottenführer achter hem stond. H.S. neemt een stoere ‘He-man’ pose in, zonder dat hij er een is; wel is hij een verduiveld handige bliksem. Maar dit voorval strekt hem tot eer. Pick moest later beleven tot gewoon arbeider gedegradeerd te worden. Later kwam hij bij het levensmiddelenmagazijn, waar hij gisteren betrapt is. Als ik eens iets als protectie heb, gebeurt dat soort dingen met mijn protectoren. Er was zojuist een arbeidsappèl voor mannen; hoe zou 't Paps vergaan zijn?

16 1964. De zelfverheffing en de nadrukkelijk geuite superioriteitsgevoelens hebben me bij het overschrijven sterk gegeneerd tot ik me realiseerde dat ze in die mate noch in eerdere noch in latere dagboeken voorkwamen. Dit dagboek is niet alleen voor een lezer bedoeld, het is een voorwerp - eventueel een amulet. Het zich boven menig lotgenoot verheffen heeft iets bezwerends. Los van het feit dat men er zelf van binnen mooier uitziet dan een ander van buiten.