Amsterdam, 3 maart 1958
Beste Bert,
Als ik van tevoren geweten had wat een karwei het zou zijn, het stuk van Gres - die nu op zijn oude kont in Koffiefontein-Oranje Vrijstaat vakantie zit te houden - voor ons doel geschikt te maken, zou ik nooit zo spontaan aan hem geschreven hebben: dat doe ik wel even. Maar je bent Gidsslaaf of je bent het niet. Ik heb er de tanden in gezet, en, een pagina of 9, op Gidsformaat gezet. Had ik het ingekort tot 5 (de omvang die we in het hoofd hadden; maar we hebben zoveel in het hoofd!) dan zou het moord met voorbedachten rade geweest zijn. En mij is altijd geleerd, eerbied te hebben voor de ouderdom.
Het is zo wel een aardig stuk geworden, geloof ik, dat Jany alle recht doet. Alle recht? Je kunt het fenomeen ‘
Jany’ immers nooit in woorden vatten. Toen hij zaterdagmiddag bij ons borrelde, besefte ik voor de zoveelste keer, wat een voorrecht het is hem te kennen, je tot zijn intimi te mogen rekenen. Het huis wordt anders als hij er is. Zijn atmosfeer vervult de kamers. In een weldadige spanning luisteren we naar zijn verhalen. Het geringste fait divers krijgt - als hij het vertelt - de dimensies van een wonderlijke gebeurtenis. Het verhaal van die dranknacht met L. bijvoorbeeld, kreeg iets geheimzinnigs, iets spookachtigs. Hij doseert de bestanddelen van zo'n geschiedenis meesterlijk. Hij laat het huis aan de Nesdijk meespelen, de glazen deuren, het erkerraam, de bibelots, de telefoon, voetstappen buiten, stemmen... En dan praat hij ineens met een hoge piepstem tegen Jessica, die hem vorsend staat aan te kijken. Ze moet het witte wollen paardje voor hem gaan halen, dat, sinds ze het in Schoorl - ze was toen zes maanden! - van hem kreeg, ‘paardje Jany’ heet. Een tijdlang is hij helemaal in beslag genomen door het kind, schuift het snoepjes toe, maakt vreemde geluiden, trekt gezichten - dan komen er nieuwe verhalen, anekdoten, je krijgt een portret van iemand die je al jaren ‘denkt’ te kennen; maar door Jany in twintig woorden ‘voor het leven’ vastgelegd. Enfin, ik hoef jou niets te vertellen.
Auteursrechtelijk beschermd
