Beknopte geschiedenis der kolonie Suriname

Mr. Phil. de Kanter, gouverneur a.i., Coenraad Barends a.i., Otto George Stuart von Schmidt auf Alten-Stadt, gouverneur.
1852-1855.

Ten vierdenmale zag zich Mr. Philippus de Kanter aan het Hoofd van het koloniaal Bestuur geplaatst. Doch, waarde vrienden! eene doodelijke krankheid, waarvan hij niet mogt opstaan, hield hem reeds verscheidene maanden aan het ziekbed gekluisterd. Zijne kwaal verergerde hoe langer hoe meer, totdat het den Algoede behaagde, tot diepe droefheid van velen, den 14^den Junij 1852 een einde aan zijn dierbaar leven te maken. Een talrijke stoet volgde zijn stoffelijk

[p. 185]

overschot naar den ‘Nieuwe Oranjetuin,’ en met diep bewogene harten zag men het lijk in het kille graf dalen, van een' man, die, al ware het dan ook tijdelijk, vier malen den scepter over Suriname gevoerd had.

Door Coenraad Barends werd, als oudste lid van den kolonialen Raad, het Bestuur voorloopig aanvaard, tot de komst van den benoemden Gouverneur von Schmidt, die toen dagelijks werd verwacht, den 18^den Junij daaraanvolgende hier aankwam, en den 22^sten van dezelfde maand het bewind overnam.

Onder het bestuur van den Landvoogd von Schmidt werd, op den 28^sten November 1852, het vijf en twintigjarig bestaan der Surinaamsche Maatschappij van Weldadigheid, met de meeste plegtigheid, gevierd. De Maatschappij had in dit tijdsverloop op de loffelijkste wijze aan hare bedoelingen beantwoord, en vele kweekelingen, door het onschatbaar onderwijs, tot nuttige leden der zamenleving gevormd.

De heer Johannes Cornelis Muller Az., Voorzitter dezer inrigting, bragt eene keurige feestrede uit, en schetste bij die gelegenheid de geschiedenis en den toestand dezer Maatschappij, op eene treffende wijze.

Op den 2^den Maart 1853 kwam hier eene Duitsche Commissie aan, om een onderzoek in te stellen, met het doel eene Duitsche volkplanting te stichten. De nasporing der Commissie schijnt niet voordeelig uitgevallen te zijn, want sedert het vertrek harer leden is, tot nu, niets meer van deze onderneming vernomen.

In Julij 1853 heeft August Kappler, in vereeniging met een Amsterdamsch handelshuis, eene kolonisatie met Duitschers te Albina aan de Marowyne, tot stand gebragt, bepaaldelijk tot het bewerken van hout, het-

[p. 186]

welk aan de schoone boorden dezer prachtige rivier, in grooten overvloed, te vinden is.

Deze onderneming beloofde aanvankelijk veel goeds, doch door geschillen tusschen de arbeiders en den bestuurder, verlieten hem de meesten hunner.

Ook voor de Gouvernements plantage Catharina Sophia werden, op den 8^sten October van dat jaar, met Z.M. transportschip Merwede, veertien Chinesche landbouwers ingevoerd, terwijl op den 14^den Augustus te voren, te Braamspunt, de eerste Portugesche landverhuizers, 124 in getal, waren aangekomen.

Op den 27^sten December 1853 werd het Surinaamsch Onderwijzers-gezelsshap opgerigt, dat later in verbinding is getreden met het Nederlandsch gezelschap, en de strekking heeft om, aan den eenen kant de belangen der Onderwijzers voor te staan, en aan de andere zijde, door onderlinge oefening en voorlichting, het Onderwijs zelve te volmaken en tot grooter voordeel der jeugd te doen verstrekken. Gij ziet hieruit, lieve kinderen! dat de Onderwijzers uw welzijn steeds op het oog hebben, en alles aanwenden om uwe geestvermogens met nuttige kundigheden te verrijken.

Eene épidemische ziekte, in Maart 1854, onder het scheepsvolk uitgebroken, vervulde weêr aller harten met bange zorgen. Zij sleepte vele slagtoffere naar het graf.

Kort te voren woedde de kinderziekte onder de Indianen in de Tibiti (een tak der Coppename), zoodat in korten tijd, eenige hunner er onder bezweken. De Gouverneur zond den toenmaligen Doctor van het établissement Batavia derwaarts, ten einde de inënting

[p. 187]

met koepokstof te bewerkstelligen. Aanvankelijk waren deze boschbewoners wantrouwend, en weigerden dit voorbehoedmiddel aan te wenden. Doch, toen de geneesheer hen opmerkzaam maakte, dat deze inënting evenveel kracht had op het tegengaan der pokken, als hunne slangen-inënting tegen den beet van vergiftige slangen, en hij hen daarbij het teeken der inënting op zijne eigene schouders liet zien, gingen zij er toe over. Dit had ten gevolge dat deze ziekte aanmerkelijk in hare woede getemperd werd, doch in Maart van het volgend jaar brak zij in ons midden uit, hoewel er, dank zij den Almagtige, weinige slagtofers werden gemaakt.

Tot wering van besmettelijke ziekten, welke uit den vreemde zouden kunnen worden aangebragt, besloot de Gouverneur een quarantaine hospitaal, op de redoute Leyden, tegenover het fort Nieuw-Amsterdam gelegen, te doen bouwen, waarmede op den 27^sten Maart 1854 een aanvang werd gemaakt.

Op den 4^den Julij van dat jaar hield de Maatschappij tot uitbreiding van het Christendom onder de slaven en verdere Heidensche bevolking het feest van haar 25jarig bestaan, in het kerkgebouw der Moravische Broedergemeente.

Deze inrigting bleek de schoonste vruchten te hebben opgeleverd. 28 Broeders en 24 Zusters hadden, met onwankelbare trouw, het godsdienstig onderwijs gegeven en de blijde boodschap verkondigd. Op 163 plantages hadden zij den toegang, en ruim negentien duizend negers en kleurlingen waren tot de gemeentə toegetreden. Steeds gaan de Zendelingen, ondanks vele bezwaren, met hunnen arbeid voort, en onder-

[p. 188]

vinden thans, met iederen dag, daarop den milden zegen des Heeren; want de gemeente neemt steeds toe in wasdom, en in verschillende buitendistricten zijn nu fraaije kerkjes gebouwd, die, op iederen rustdag, door de slaven, met geestdrift worden bezocht. Deze godsdienstige beschaving der negers, lieve kinderen, draagt bijzonder veel toe, tot bevordering der rust, die wij in onze kolonie genieten, en waarop wij grooten prijs mogen stellen.

Nadat von Schmidt ruim drie jaren het bewind had gevoerd, werd hij, op zijn verzoek, eervol ontslagen. Op den 31^sten Augustus 1855 gaf hij het Bestuur over aan den Generaal-Majoor Charles Pierre Schimpff, en vertrok naar Nederland.