Beknopte geschiedenis der kolonie Suriname

Suriname onder het protectoraat van Engeland.
1799-1802.

De aflegging van den eed van getrouwheid geschiedde op den 2^den September 1799, in tegenwoordigheid der Engelsche bevelhebbers, die hier bleven totdat alles, ingevolge het verdrag, afgehandeld en de noodige regelingen, daaruit voortvloeijende, gemaakt waren. Getrouw aan de beginselen, waarop het verdrag was aangegaan, werden er geene veranderingen in het bestuur, noch in het personeel daarvan, gemaakt. De Regering bleef, overeenkomstig het Octrooi van 1682, in handen van den Gouverneur-Generaal en de Raden van Policie.

Den 11^den December 1799 verlieten de beide fregatten de kolonie, den Brigadier-Generaal Archibald Campbell met eene afdeeling krijgsvolk, ter bescherming van de kolonie, achterlatende.

Naar zeker artikel van het verdrag werden alle goederen, toebehoorende aan Spaansche of Fransche onderdanen, onder sequestratie (openbaar beheer) gesteld.

[p. 90]

Friderici gedroeg zich, onder al deze ontmoedigende omstandigheden, als een man, die eene volkomene overtuiging bezat, geheel volgens pligt en de inspraak van zijn geweten gehandeld te hebben.

Ware de kolonie behoorlijk van troepen voorzien, en alzoo in staat van verdediging gesteld geweest, zoo zoude hij, die zoo menigmaal zijn leven voor dit land gewaagd had, van de strijdkrachten gebruik gemaakt hebben, om den vijand dapper af te weren. Doch, daar nu de zaken anders stonden, kon en mogt hij het leven en de bezittingen der ingezetenen niet roekeloos in de waagschaal stellen.

Men heeft Friderici verweten, dat hij, zonder noodzakelijkheid, met de Engelsche Generaals zou hebben onderhandeld, doch nooit heeft men dit kunnen bewijzen. Buitendien is hij niet op eigen gezag, maar met overleg van de Raden van Policie en de ervarenste officieren, welke toen hier waren, tot dit verdrag overgegaan.

En indien gij bedenkt; kinderen, welke magt het Hof van Policie toen uitoefende, hoezeer het van alles kennis moest dragen, zoo zult gij u ligt overtuigd houden, dat het niet slechts op het bloot tekennengeven van den Gouverneur, dat de verdedigingsmiddelen niet tegen de Engelsche fregatten bestand waren, zijne toestemming zal gegeven hebben, maar integendeel na behoorlijk onderzoek en kennisneming der zaken.

In 1801 ontstonden er groote onaangenaamheden met de bevredigde Boschnegers en vrije Indianen, ten gevolge van uitjouwingen, welke hen te Paramaribo, door de straatjongens, werden aangedaan. Inzonderheid was het de benaming van Pingo (wild varken), welke zij voor beleedigende scheldwoorden hielden.

[p. 91]

Het scheelde weinig of de rust en veiligheid zouden hierdoor verstoord zijn geworden. De Landvoogd moest hier tusschen beiden komen; onder bedreiging van zware straffen, werd dit op den 23^sten Januarij 1801 verboden.

Op den 12^den Maart 1801 werd, buiten de stad, over de Fiottebrug, aan den algemeenen Landsweg, eene nieuwe begraafplaats aangelegd. Bij die gelegenheid werd de kerkgeregtigheid voor het begraven in den ‘Nieuwe Oranjetuin,’ (welk kerkhof op den 9^den Maart 1756 was aangelegd), verhoogd, en het begraven in den ‘Oude Oranjetuin,’ (alwaar later de Hervormde kerk gebouwd is), geheel verboden.

Het aanleggen van eene begraafplaats buiten de stad, kon niet anders, dan als een' zeer heilzamen maatregel beschouwd worden. Evenwel verkoos men daarvan geen gebruik te maken; zoodat, in plaats daarvan, het Nieuwe kerkhof, aan de Gravenstraat, aangelegd werd.

Gedurende dit jaar werd het terrein van de forteres Zeelandia, tot aan den grond Combé, behoorende aan den boedel van Mr. F.E. Becker, bij de stad getrokken, en bepaald dat dit terrein een gedeelte van Paramaribo zoude uitmaken.

Men bouwde aldaar verscheidene lusthuizen. Ook de Gouverneur Friderici legde daar eene schoone buitenplaats aan. Later is deze voorstad, bij nieuwe wijkverdeeling, Eerste Buitenwijk genoemd geworden.

Daar de vrede te Amiëns, op den 27^sten Maart 1802, door de gevolmagtigden van den Engelschen Koning, de Fransche Republiek, den Spaanschen Koning en de Bataafsche Republiek gesloten en geteekend werd, gaf mem hiervan kennis aan de ingezetenen.

[p. 92]

De Brigadier-Generaal Archibald Campbell kreeg alstoen op den 23^sten November 1802 den last, om de kolonie, krachtens het vredestraktaat, aan de Bataafsche Republiek terug te geven, en den 2^den December van hetzelfde jaar verlieten de Engelschen Suriname, nadat de Bataafsche vlag, onder blij gejuich, die van Groot-Brittannië had vervangen. Thans noemden zich onze meesters: het Staatsbewind der Bataafsche Republiek.

Het was op last van dat bewind, dat op den 6^den December 1802, door den Kapitein ter zee Bloys van Treslong, die op den 23^sten November te voren, met een eskader en 1100 man troepen, in Suriname was aangekomen, aankondiging werd gedaan, dat bij besluit van den 5^den Julij 1802 de Gouverneur-Generaal Friderici voorloopig was geschorst.