Beknopte geschiedenis der kolonie Suriname

Mr. Jan Jacob Wichers.
1784-1790.

Den 24^sten December 1784 kwam Wichers, als Gouverneur, hier aan.

Nadat Mr. Beeldsnijder Matroos hem het bestuur overgegeven had, keerde deze tot zijne vorige betrekking terug. Later vertrok hij naar de Nederlanden en overleed, op vrij gevorderden leeftijd, te 's Gravenhage, den 14^den September 1793.

Onder de regering van den Gouverneur Wichers werd, op den 12^den October 1785, het Jubilé of eeuwfeest gevierd der stichting van de Synagoge op de Joden-Savanna; welke Synagoge, zoo als gij u nog herinneren zult, onder het bestuur van van Sommelsdyck, in 1685, gebouwd werd. Op uitnoodiging van Regenten der Portugesche Israëlitische gemeente woonde Wichers, benevens vele aanzienlijke ingezetenen uit Paramaribo, dit feest bij, dat met veel pracht en luister gevierd werd.

Den 10^den November 1785 kwam een éénmastvaartuig de rivier Suriname opzeilen, met slechts één man aan boord, J. Schakfort geheeten. Hij gaf voor van Londen te komen met eene lading krijt, laatstelijk van L'Orient, op den 6^den Junij van het vorige jaar vertrokken te zijn.

De oorlog tusschen Groot-Brittannië en Nederland had de kolonie geweldig doen lijden, en de belangen der ingezetenen in de laatste jaren zeer achteruit doen

[p. 78]

gaan. De scheepvaart was belemmerd. Wilde men dus, nu en dan, produkten afzetten, dan moest men zich met zeer lage prijzen vergenoegen. Geen wonder dus, dat men naar middelen omzag, om dezen toestand te verbeteren.

In het volgend jaar werden bepalingen gemaakt tot aanmoediging van den slavenhandel, welke toen als het voornaamste middel tot bevordering der koloniale welvaart, immers van den landbouw, beschouwd werd. Ten gevolge van den Engelschen oorlog was deze handel zeer aan het kwijnen geraakt.

Daar er, in de laatste jaren, vele slaven met den schat van vrijdom werden begiftigd en daardoor de gewone landslasten aanmerkelijk verminderden, werd eene belasting op de ontheffing uit de slavernij gesteld.

De Marrons, die met hun Opperhoofd Bonni, in 1776, over de Marowyne waren getrokken en zich eenigen tijd rustig hadden gehouden, begonnen, in het laatst van het jaar 1788, de kolonie wederom te bedreigen. De plantage Clarenbeek werd in Maart van het volgend jaar aangevallen, het grootste deel der slavenmagt en de Directeur Merle gevankelijk medegenomen. Men vreesde voor het leven van Merle, doch Bonni was edel van karakter. Hij behandelde den gevangenen blanke met goedheid en bood aan, hem tegen een' losprijs vrij te laten.

De strooptogten werden door de Marrons voortgezet; er moest met kracht tegen hen gehandeld worden. Den moedigen en bekwamen Friderici, die, aan het hoofd van het vrijkorps, zoo vele blijken van dapperheid had gegeven, werd de expeditie toevertrouwd. Aan de Marowyne werd een militaire post aangelegd. Bonni tastte deze sterkte op den 25sten November 1789

[p. 79]

aan, doch werd door Stoelman en de zijnen zoo kloekmoedig afgeweerd, dat de Marrons de vlugt moesten nemen. Bonni zettede zich op eon der eilanden in de Marowyne neder. Onder zijne aanvoerders bevond zich één, genaamd Ascaan. Deze verried zijn bevelhebber Bonni aan de Aucanere, ging tot de blanken over en geleidde hen, op den 30^sten April 1790, heimelijk naar Bonni's dorp. Deze, door den vijand overvallen, bood geduchten wederstand, doch van alle zijde bestoken, moest hij met groot verlies wijken. De Directeur Merle, die als gijzelaar bij Bonni gehouden was, werd verlost

Deze overwinning werd, bij de terugkomst der troepen, te Paramaribo, met vreugdegejuich gevierd. Ascaan kreeg tot loon van zijn gepleegd verraad: de vrijheid en een geschenk van honderd gulden in geld.

In Februarij 1790 kocht het Gouvernement van onderscheidene plantages vertrouwde slaven vrij, ter versterking van het korps koloniale guides.

Wichers kreeg, door verschil van staatkundige gevoelens, oneenigheden met eenige voorname personen, en hij bemerkte, dat hij, met den krachtigsten wil, niet naar wensch slaagde, om de belangen van Suriname te behartigen.

Hij besloot dus, zijne hooge betrekking neer te leggen en naar Nederland terug te keeren, hetgeen op den 15^den Junij 1790 plaats had, nadat hij op den 11^den te voren het bestuur opgedragen had aan den Kommandeur Friderici. Wichers was de eerste Gouverneur met den titel van Generaal-Majoor.