|
| |
XVc LXXXV.
.....Den XXIII Januarij zoo waerender twee Spaengaerden upden Coorenaert voor de drij Coninghen onthooft, omme dies wille dat sij twee cooplieden vande stede vermoort hadden, bij Deinse, ende wierden daer bij de boeren ghevanghen ende te Ghendt brocht.
.....Den XXIX Januarij zoo was ten huuse vanden libersael, upde Nieustraete, een bruylof van eene dochtere uuyt Artoys, die huwede met den pagadoor vanden legher van sijn Altese, daer groote triumphe bedreven was, principalic upden Cautere, van tournoyen, duer den rijnck stecken ende alle andere ghenouchten. Daer was een stellinghe ghemaect daerup dat waeren zes mannen, die tanschau namen vande triumphe om den prijs te gheven, dieden verdient hadden, ende menich masscher te peerde wasser ghedaen, de welcke alle quamen elc met zijn compagnie upden Cautere, hemlieden vertooghende upde maniere van Spaingnen; want den bruydegom was eenen Spaingnaert; zoo dat upden Cautere zoo veel volcx vergaederde dat mer nauwe gheraecken conste om te siene. De bruyt die quammer oock jn eenen osbaer; men seyde dat tvoornemen was vande Spaingnaerden om te siene alle de schoonste vrauwen, die te Ghendt waeren, midts dat verre alle de yeffrauwen upden Cautere compareerden
| |
| |
om te siene tournoyen; ende ooc om de oorsaecke dat de Spaengaerden menich argument hadden, segghende: dat te Doornicke de vrauwe persoonen schoonder waeren dan te Ghendt. Soo was dit voortstel ghedaen, zoomen seyde, om al den edeldom te locken upden Cautere, jnde veinsters, omme vande zelve Spaengaerden besien ende bemeerct te sijne welcke de schoonste troyngen van vrauwen waeren, want elcke vrauwe was om te triumphants uuytghestelt. Maer tmaecte zulck een duysterheyt van smuycke, dat mer qualic duersien coeste. Maer (het) verghinck al wel.
....Den XXII Februarij, upden dach van sente Pieters stoel, zoo ghebootmen ten stoelen uuyte jnde keercken dat alle de ghuene, die ghetraut waeren bijde ministers, datse commen trauwen souden jnde Roomsche religie, tusschen dien dach ende vastenavont daernaer, up peyne van gheen deel thebben vande H. Sacramenten, noch absolutie thebben vande keercken te Paesschen daernaer, zoo wien jn ghebreke es; want jnden vastenen en salmen niemant hertrauwen van die onbehoorlic ghetraut zijn, ende zullen ghehouden zijn voor overspeldoenders jeghens de ordonnantie vander keercken ende verwachten watter hemlieden af commen zal.
Ende menich meinsche apsenteerde hemlieden uuyt der stadt van Ghendt, vreesende vande groote cote te moeten upbringhen, als den heere van Gotthem ende veel meer andere, die met hem jngheropen waeren, die tot Zeelant gheraect waeren; maer de huusvrauwe van Gotthem die was jnt vertrecken, naer dat hueren man wech was, ontrent Damme ghenomen vijf duysent guldenen, daerse huer meende te solveren met huer kinderen om te gheraecken bij hueren man binnen Vlissinghen, bijde andere verloopene van Ghendt, die daer ooc gheen deucht doen en zullen teghen tlant van Vlaenderen.
| |
| |
.....Den XXIII Maerte was binnen Ghendt een groote roere, ende dat vande soldaeten, die upde Veerle plaetse ende Vischmaerct de wijnckels wilden rooven, ende de lieden sloughen. De Waelen wilden de vischcoopers den visch van huerlieder bancken nemen, zonder yet te willen betaelen, hoe wel de vischcoopers hemlieden stelden ter weere, ende wonnen hemlieden vijf rappieren af. Ende daer was eenen Waele met een vischmes zijn een kaecke metten tanden afghehauwen, dat hij binnen twee hueren daer naer starf. Ende den castelein quam terstont naer de Vischmaerct ende zij wierden terstont ghevanghen, jnden avont, bij donckere; ende de leere wiert ande galghe gherecht ende men sant biechtvaders jnt Sauselet, maer daer en was gheen justicie alsdoen ghedaen; maer upden XXVI Maerte wiert daer eenen ghehanghen.
Item alsnu upden XXVI Maerte haelden de Sluseneers snachts bij Potuyt, aen sente Amants beerch, eenen Jan Verloren ende eenen Jan Smet, ende meer andere ontrent Oosteeckeloo. Jan Verloren die hadde te vooren jnden tijt vande rebelle capitein vande burghers gheweest.
...Jn dit zelve jaer, upden IIII April, was te Calloo doot ghebleven le visconte de Gand, met noch veel edeldoms, duer brantschepen, die die van Andwerpen uuytstaecken, ghevult met steenen ende met buspoeder, daer groote schade af quam. Ende seer ontrent desen tijt liet mons. de la Mote veel volcx binnen Oostende, daer hij meende de stadt jnne te nemen, maer duer tqualic toesien van ons volck zoo sloucht faulte.
...Ontrent den XXII Meye zoo hadden de vier ofte vijf persoonen vande zesse, die den hertoghe van Parme uuytghenomen hadde jnt maecken vanden payse, huerlieder appoinctement, te wetene Reinier de Pestere, Lieven Meintkens, Baerbiaen Vleesschauwer ende Lucas
| |
| |
Mayaert; zij moesten tsamen upbringhen zesthien duysent guldenen, ende Heyman die bleef noch jn vanghenesse sittende, verwachtende ooc eens zijn appoinctement.
....Jn dit zelve jaer, den XXVI Meye, wesende eenen sondach, zoo was te Calloo eenen grooten alarem, zoo dat men tot Ghendt zeer hoorde schieten van smorghens ten tween tot bijden noene; ende tsavons zoo quam de nieumaere dat die van Andwerpen met die van Hollandt ende Zeelant wel hadden verloren XXVIII veendelen volcx, zoo dat men smaendaechs avont, wesende den XXVII Mey, te Ghendt alle de clocken luyde, al het gheschut af schoot ende seer mangnefijckelic vierde upde straete ende torrens; elck dedet om te best, ende was groot gheluck dat het belfort niet en brande vanden viere, dat men upde draecke maecte. Ende upden XXX Meye was bij heere ende wet gheordineert een processie generael, twelck was upden Assencioens dach. Den duc de Parma die lieter ooc veel volcx, maer hij behielt de victorie. Item als die van Andwerpen upden voors. XXVI Mey dese groote nederlaghe ghehadt hadden, zoo verloren zij eenen dach ofte twee daernaer een jnstrument, dat was een schip zeer behendig toeghereect, dat zij hieten den uuytersten noot, ofte men hiet: la fin du guerre; dat was te segghen dat hiermede huerlieder macht verre ten eynde was.
.....Jn dit jeghenwoordich jaer van XVc LXXXV was binnen Ghendt zeer quaede neeringhe, ende waeren jn Ghendt meer ijdel huusen, die ter huere ofte te coope stonden, dant jn hondert jaeren te vooren was, zoo datter jn sommighe straeten thien ofte twaelfve ter huere ofte te coope hinghen. Dit quam daerbij datter zoo menich huusghesinne vertrocken ter causen som om dat zij niet en mochten exerceren huerlieder religie, ende ooc meest uuyt vreesen om
| |
| |
dat zij keercken ende cloosters hadden helpen rooven ende breken, vreesende of zij daervooren noch souden moeten te lijden hebben.
.....Item es ooc weert te noteren als dat alsnu tlandt van Vlaenderen, zoo wel steden als dorpen, ofte tplatte landt, jn zoo deerlicken standt was dat niet en es om schrijven noch ooc om ghelooven van dierten van al dat hetelic ende drinckelic was; ende ooc van ghelijcken van al daermen tlichaem mede decken zoude, tsij lijnen ofte wullen; ende ooc cleene winninghe, want het derde vande huusen hinghen te coope of ter hueren, ofte anderssins ledich ende onbewoont. Ghinck eenen borgher yet verre uuyter stadt, die wiert gherooft van die van Oostende ofte van die van Sluys; jae dat meer es: men ghinck gheen mijle buyten der stadt niet zonder perijckel vande wolven verbeten te sijne. Daer wierden veel meinschen ende beesten danof verslonden dat jammer om hooren ende siene was; ende waermen buyten quam, vantmen alle huusen, stallen ende casteelen gheruineert, ende alle velden waeren wilde bosschen, als van gheenst, doorenen ende destelen, zoo dat dese verwoestinghe niet om schrijven en es, ende ooc niet gheloovelic, dan diet ghesien hebben; soo dat sijlieden, diet ghesien hebben, die rontomme Ghendt ghinghen, vijf, zesse ofte acht mijlen weechs thien bunderen landts vonden woest als wilde bosschen ligghen, jeghens eene, dat besaeyt was. Ende men vant gheheele prochien, schoone dorpen ende repassen, die eerst steden gheleken, daermen nu niet een huus en vant overheinde staende. Woonder yemant, die woonden jn hutten. Godt den Heere die willet voorsien zoo Hij weet dat ons salich es.
Item omme noch meer te tooghen de verwoestheyt vande dorpen ende steden, soo hebbe ick, schrijver van dese, met ooghen ghesien binnen Ghendt staen
| |
| |
weyen twee peerden up een vande principale straeten vande stadt. Ende de mare liep datter neghen duysent paspoorten gheschreven waeren om zoo veel huusghesinnen, alsser wech waeren, twelcke zeer wel bleeck aen alle de huusen, die te hueren ende te coope hinghen jn alle de straeten vande stadt.
.....Jn dit zelve jaer, den IIII Octobre, was van weghen mijne heeren vanden Raede ontdolven mijn heere Hessele, jn sijnen levene raetsheere jnden Raedt van Vlaenderen, die up sente Symon ende sente Juden dach, wesende den XXVIII Octobre anno LXXVII, ghevanghen was ende met meer andere jn Rihovens huus gheleet. Ende sat daer tot upden XXIII Novembre, ende was alsdoen jnt Sauselet brocht, daer hij bleef tot upden IIII Octobre anno LXXVIII, ende was toens bij mijn heere van Rijhove uuyter vanghenesse naer sente Denijs ghevoert ende metten souverein (balliu) van IJpere, diemen hiet den Visch, beede upde heyde van Sente Denijs aen eenen boom ghehanghen, sonder sententie over hem te gheven, zoo hier vooren gheseyt es, waeruuyt dat bleeck datmen van hemlieden niet en wiste te segghen: want hadden zij yet quaets connen bij bringhen, dat de doot schuldich hadde gheweest, zoudent wel openbaer ghemaect hebben ende openbaere sententie ghegheven hebben. Ende naer vier ofte vijf daghen wierden zij af ghedaen ende daerbij jn deerde ghedolven ende lach daer tot up desen bovenschreven IIII Octobre LXXXV, ende wiert alsdoen beweecht tsente Pieters jn onse Vrouwe keercke, voor den noene, noch gheheel zijnde. Ende men heeft het lichaem een yeghelick laeten aenschauwen ende aensien drij zo vier hueren lanck, daer menich meinsche quam om siene, welck lichaem noch kennelic was; ende men sach meerckelic noch zijn vitmus van ghedaente, zijn vleesch noch hebbende over zijn ghe- | |
| |
beente ende luttel schade aen zijn lichame ghedaen, dan dat zijn ooghen jnghevallen waeren; zijn vingheren waeren noch gheheel jn wesen, ende tvolck dau en taste zijn beenen, knien ofte aensichte oft noch hart was, maer jaet, zoo dat menich meinsche dachte een mirakel te sijne ende daer zoo langhe gheleghen hebbende. Ende ten drij hueren naer noene zoo ghinc men tlichaem kisten ende ontrent den vijf hueren quamen de processien, te weten die van sente Baefs met de canonicken, metgaders
oock die van sente Veerlen, sente Nicolaus, sente Jacops, sente Michiels, sente Pieters, vier oordenen, metgaeders ooc gheheel den raet, schepenen van beede de bancken met XXXII berrende tortsen, bij schamel lieden ghedreghen, commende alsoo uuyt onse Vrauwe keercke duer de Veltstraete, Coorenaert, Drapstraete tot jn sente Michiels keercke, alwaer hij seer solempnelic wiert begraven jn sijn sepultuere ende daernaer ghedaen een solempnele uuytfaert.
.....Jn dit zelve jaer, ontrent den XI Decembre, zoo brac men de poorten af, die ghemaect waeren om de compste vanden prince van Parma, daertoe eenen dach ghenomen was van zijnder jncompste ende prijsen van vieringhen up ghestelt, maer en vulquam niet, zoo dat alle de ghereetschepe ghemaect zijnde om vieren tsijnder blijder jncompste, wederomme afghebroken was, midts dat hij niet en quam. Ende de poorte, die stont up dHoochpoorte, die was ghegheven die van sente Niclaus keercke; ende die stont aen tBelfort gafmen sente Jacobs keercke; ende de twee turren, die stonden upden houck van sente Jooris huus, die waeren ghegheven sente Michiels keercke, ter siraige vande drij keercken; ende elck brack de sijne af upden XI Decembre ende dedense voeren elck naer zijn keercke.
| |
| |
Jn dit zelve jaer, den XIX Decembre, waeren uuyt sgraven casteel gheleet jnt nieu casteel ende alsoo naer Bruyssel ghevoert bij sijn altese drije persoonen, te weten Reinier de Pestere, Joos de Vleesschauer ende Jan Balbiaen; zij hadden ghevanghen gheweest van als de stadt overquam ende waeren vande zes ghecoren mannen, die jnt tractaet stonden. Watter nu den prince mede doen zal, es mij onbekent.
|
|
Auteursrecht onbekend