Chronijcke van Ghendt

[p. 269]

XV^c LXXVIII.

Jn dit zelve jaer..... den XXII Mey, sachmen ten Frereminueren jnde keercke vooren jnden bueck, zeer ontrent den preecstoel, een vier ligghen branden al van costelicke bilden ende gheschilderde tafereelen, al van tsiraet vande aultaeren; ende men sach de broers noch al eenpaerlic loopen desolaet achter den cloostere ende principalic diemen de mesdaet upden hals gheleyt hadde⁽¹⁾, waeraf men seyde eenen den principalen gheweest te sijne ghenaemt broer Jan dHamere, gheboren van Caperijcke, uppercoster vanden zelven cloostere; emmers men soude de deerlicheyt niet connen met pennen ghescrijven, die jn alle cloosters was ende principalick tot den Graubroeders.

..... Jn dit zelve jaer... den XVI, XVII ende XVIII Junij, vercocht men noch al metten stocke tgoet vande Predicheeren, te weten beelden ghesneden ende gheschildert, stoelen, bancken, ghestoelte ende alle andere dinghen. Ende alle de clocken, die van buyten jn stad brocht waeren, wierden al tsamen te Frereminueren jnden lochtinck bij een ghestelt.

Item de broeders van sente Claren moesten nu alle met weerelicke cleederen gaen, ende de andere gheestelicke ghingen ooc alle met weerelicke cleederen, ende trocken som vele uuyter stadt.

Item ten Predicheeren ende Onse Vrauwen broeders hieltmen drij daghen de weke predicatie. Ooc begonst men alsnu de kinderen den cattechismus jnt guessche te leeren ende men vercocht noch daghelicx alle der Predicheeren goet: cellen, setels, stoelen, bancken, al dats was, het groot met den cleynen.

(1) Zie De Jonghe, II.

[p. 270]

..... Jn dit zelve jaer, den XXVIII Junij, up eenen saterdach, waeren te Ghendt voor stadthuus ghegheesselt met schroon voor haerlieder ooghen ende met eenen wallem stroots haerl. haer verbrant, twee Frereminueren ende eenen Augustijn, zeer ontrent den twaelf hueren. Ende upden zelven dach, naer den noene, waeren upde Vrijdachmaerct verbrant vier Frereminueren ende eenen Augustijn; den oudsten en was gheen twintich jaeren oudt ende was Godt claghelick den rauwe ende mesbaer, die sij maecten jnt verwijsen ende jnt steerfven, ende principalic dat jonck broerken, dat Imbiese bestont ende met pluymstrijckerie ende veel beloften hem daertoe ter kennesse van dien hadde laeten bringhen eer dat tonnoosel schaep wiste wat dat de zaecke was. Ende het riep ende seyde jeghens den zelven Imbiese: ‘Peetgen, Peetgen, eyst ditte, dat ghij mij belooft hebt?’ Want hij hadt oock ghegheven, zoo dat hij er af peter was. Ende den predicant, die bij hemlieden was om hemlieden te troosten, staende up tschavaut, riep overluyt, segghende dat men voor hemlieden zoude bidden, want zij onnoosel waeren, twelcke menich meinsche hoorende, huerlieder proffijt mede deden ende daeromme zeer murmereerden dat mense doode, aenghesien dat den minister zelve kende dat zij onnoosel waeren. Ende met dat zij doot waeren, wierden zij ghevoert buyten de Muydepoorte ter galghen, maer Godt sal daeraf naermaels tvonnesse naer de waerheyt gheven.

..... Jn dit zelve jaer, den XXX Julij, was van weghen schepenen bij trompette een ghebot ghedaen van weghen den prince van Oraingnen, dat hem niemant vervoorderen en zouden jn eenighe keercken, cloosters ofte godtshuusen te gaene, om eenighe beelden ofte chiraet te breken ofte yet uuyt te draghen; up peyne vande doot, ende van ghelijcken dede tzelve

[p. 271]

ooc uuytroepen met de trommele capitein Vijts. Ende upden zelven dach naer dat ghebot uuytgheleyt was, svoornoens, zoo zijnder ghecommen naer den noene ontrent den drij hueren twee soldaeten tsente Michiels jnde keercke, ende hebben met eenen grammen moede wederom begoest te breken; eenighe dit siende van die jnde keercke waeren hebben thooft te gaeder ghesteken ende hebben ghesonden om den bailliu van Ghendt. Ende den bailliu, daer commende, seyde teghen hemlieden: ‘Wel, ghesellen, wat es hier te doene? Beghindi wederomme den meester te maecken?’ Daerup zij antwoorden: ‘Wel wat eyst? wat esser te segghen? ghij souct ons anden hals te bringhen! den eenen dach zoo gheeft ghij ons last, den anderen dach zoo verbiedijt ons. Wat wilder teghen segghen? tsal meer of min doen.’ Ende zij hadden een deel begoest te breken; met die woorden zoo schieden zij. Ende den bailliu en quam an hemlieden niet ende lietse gaen, daer sij wilden. Ende hij vertrack ooc uuyt der keercken, daeraf de bijstaenders spraken, segghende jeghens elcanderen: ‘Sij sijns al eens!’

Jn dit zelve jaer, den II Ougste, jnder nacht, zo was onze Vrauwen beelde van motale upde Hooftbrugghe afgheworpen, daermen de poorters vooren onthoofde, diet verdient hadden. Ende was van boven neder jnt waeter gheworpen met grooter fortsen. De sprake liep van diet ghedaen hadde upden backere bij tgauden Hooft. De heeren ende wet waeren siende blent.

...Item van tcapittele te Frereminueren hadden de XVIII mannen doen maeken een schoone camere, die ghenaemt wiert den Crijchraet camere, daer dat men twee mael de weke crijchs raet hielt, den crijchshandel angaende, om aldaer ghemiddelt te werdene allen questien, dieder soude dien aengaende vallen om aldaer alle boeten ende brueken ghewijdeert te werdene.

[p. 272]

...Jn dit zelve jaer, den XIII Decembre, zoo hadde den apt van sente Pieters vercreghen van duc Matheas, commissie, dat hij soude doen cesseren Jan van Luere, als commissaris met zijne medeghesellen angaende het breken jn zijn cloostere, dwelck den apt dede hemlieden de jnsinuatie doen met zijnen bailliu ende twee offichieren, daerup Jan van Luere seyde: ‘Comse niet vande wet weghen, smijtse doot;’ hemlieden overdinckende sij oposeerden ende deden al uuytgaen dier jnt couvent commen waeren. Den ijseren solder en was noch niet al gheweert; daer stonden noch twee pilaeren ende tonderste lach, ende noch drij clocken stonden noch beneden, maer vande reste al hadden alle de duyvels vande hellen uuytghelaeten gheweest, sij en souden niet zo veel quaets ghedaen hebben als die daer jn dat clooster ghedaen hadden, te weten vanden tempel te breken ende schandael te doene. Jae de dooden en hebben niet mueghen jn deerde liggen met vreden. De kueninghinne van Denemeercken, diveersche graven, fondatuers, apten, graven, die over twee ofte drije hondert jaeren begraven gheweest hebben, die hebben zij jn deerde jn huerlieder sepultueren gaen soucken, ende de tomben gaen open breken messiantelic ende onmeinschelic, te weten wat schandael den beenderen vande overledene meinschen doende, ende daermede levende al oft Turcken gheweest hadden; jae al hadden de Turcken met alle zijn armeye de stadt van Ghendt jnghenomen, vechtender handt, zoo en hadde hij met dat clooster zoo niet gheleeft zoo die van Ghendt ghedaen hebben. Ende nochtans es den goeden apt cause gheweest dat de zelve, diet hem ghedaen hebben, duer hem met maecken vanden pays teghen den prince jnde stede commen zijn ende perdoen ghehaelt hebben, vergheldende alsoo hem zijne weldaeden met quaet, kennende alsoo de boomen aen de vruchten, die sij voort bringhen.