Versamelde gedigte

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 2898 D 15

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Versamelde gedigte van A.G. Visser in de editie van H. van der Merwe Scholtz uit 1981.

 

redactionele ingrepen

p. 5: poeie → poësie, ‘én as goeie poësie’

Op een aantal pagina's staan accolades die meerdere regels overspannen. Omdat dergelijke accolades in deze digitale editie niet goed kunnen weergeven, wordt op elke betreffende regel de accolade herhaald. Ook de woorden die erop volgen worden om misverstanden te voorkomen op iedere regel herhaald.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. X, XIV, 40, 46, 144, 146, 210, 278, 280, 310, 312, 320, 322 en 336) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina ongenummerd (p. I)]

A.G. VISSER

Versamelde gedigte

Versorg en ingelei deur Merwe Scholtz

TAFELBERG

 

 

[pagina ongenummerd (p. II)]

Gedigte en Rose van herinnering en ander gedigte het onderskeidelik in 1925 en 1927 by J.L. van Schaik (Edms.) Bpk. verskyn.

Die purper iris en ander nagelate gedigte en Uit ons prille jeug is in 1930 deur Nasionale Pers Bpk. uitgegee. Van Schaik het Die purper iris en ander nagelate gedigte in 1951 van Nasionale Boekhandel oorgeneem.

J.L. van Schaik (Edms.) Bpk. het toestemming verleen tot die opname van ‘In memoriam Andries Gerhardus Visser’ en ‘Voorwoord by die eerste druk’ uit Gedigte.

Die volgende bloemlesings word deur J.L. van Schaik uitgegee:
D.J. Opperman (samesteller): Kinderkeur uit A.G. Visser
F.I.J. van Rensburg (red.): Roos en lanset - 'n keur uit A.G. Visser
J. Podbrey (vertaler): Selected verse of A.G. Visser

Die publikasie van Versamelde gedigte A.G. Visser is moontlik gemaak deur die gewaardeerde samewerking van die Skrywersfonds van die SAUK se Afrikaanse radiodiens.

 

© 1981 Tafelberg-Uitgewers Beperk, Waalstraat 28, Kaapstad

Alle regte voorbehou. Omslag ontwerp deur G & G

Geset in 10 op 12 pt Plantin deur Nasionale Handelsdrukkery

Gedruk en gebind deur Nasionale Boekdrukkery, Goodwood, K.P.

Eerste uitgawe 1981. ISBN 0 624 01488 6

 

 

[pagina ongenummerd (p. III)]

Inhoud

 

Verantwoording

Die plek van die héle Visser in die Afrikaanse poësie 1

 

GEDIGTE

 

	In memoriam Andries Gerhardus Visser 41
	Voorwoord by die eerste druk 43
Deel I	Van rose en liefde Toewyding 47 Rosa Rosarum 47 Sachsen-gruss 48 Princesse Lointaine 49 Ballade van die Roos 50 Was ek 'n sanger 51 Geboorte van die Lente 53 Visioen 53 Moederliefde 55 Bede 57 Laetitia 59 Die donkerstroom 60 Stella Aeterna 61 Humoresk 62 Die liefde van die see 63 Die Tuinman 65 Eheu fugaces ... 66 Verplante blommetjies 1 Swaansang 67 2 Vraag en antwoord 68 3 Duisend-en-een 69 4 Sy 69 Tot waar ons weer die sterre sien 70
Deel II	Van volk en vaderland Vry! 72 Ruiters van die nag 72 Die jongste burger 75 As hy kom ... 78 Die ou Voortrekker 79 Voor in die wapad brand 'n lig 81 ‘Die wapad is my woning’ 83 Die verlate poel 84

 

[pagina ongenummerd (p. IV)]

Die berge van die Boland 86

Voorslag 87

Hoop 89

Deel III

Erns in luim Waar ou Heidelberg hang aan die Suikerbosrand 91 Lotos-land 92 Is dit dan reg? 96 Man en vrou 96 Misère 97 Divan 98 Sannie 100 As die blare verkleur 101 Die sware tye 102 Die ewige misloper 103 1 Sonskyn en reën 103 2 Ons weg deur die lewe 104 3 Menschlich alzu menschlich! 104 4 Versigtigheid is die moeder van die wysheid 105 5 Home sweet home 105 6 Adam en Eva 105 7 Populêre opvatting van 106 8 Rykdom 107 9 Armoede 108 10 Ouderdom 108 Hekelpuntjies 1 Drank 108 2 Wein, Weib und ... Kopfschmerzen 109 3 Die vrou 109 4 Orakel 110 5 Oud en jonk 110 6 Die liewe jeug 110 7 Ondervinding 110 8 Lewe 111 Aan die Aardbol: 1 Jan. 1926 111

Deel IV

Die kleinspan Makoemazaan 114 Grondmannetjie 115 Die mensvreter 116 Klein boetie 119 Met 'n mandjie rose 120 Geen rosie sonder dorinkie! 120 Die tweeling 121 Kokkewiet 123 Oom Lokomotief en tant Treinie 125 Biesie, Biesie, Bame 127 Adorasie 127

 

[pagina ongenummerd (p. V)]

Lank gelede in Nasaret 129

Deel V

Om te sing Kalwerliefde 133 Die penkop 134 Vanmelewe 136 Die swaeltjies van Hermanus 136 Die moeder by Irene 137 Die diepste smart 138 10 Oktober 138 Land, Volk en Taal 139 Lied van die Volkskool 140 Die Pêrel se klokkies 141 Studentelied 142

 

ROSE VAN HERINNERING EN ANDER GEDIGTE

 

Deel I Die rose van herinnering 147 Die Roos 148 Omdat die Dood ... 148 Die swarte osse 149 Terug na die Karoo 149 Van tempel en hooglied 151 Die beste 153 Il ponte de' sospiri 154 Nemesis 155 Arachne 157 Judas 158 Die donkie 159 Die offerande van Isak 160 Salut d'amour 163 La belle dame sans merci 163 Diamanda 164 Klein ongeduld 164 In die klooster 165 Klein sonneskyn 166 Die sterwende Romein tot sy siel 167 Oorkruis 168 Ongelyk? 168 Tyd 168 Lied van die wonderboom 169 By die monument 169 As Kersfees kom 171 Welkom tuis 172 Die ontwaking 173 Bloedrivier 174

 

[pagina ongenummerd (p. VI)]

Die Marseillaise 176 Die lokstem van die Bosveld 177 'n Vrye volk 179 Gaudeamus igitur 180

Deel II Toe die wêreld nog jonk was 183 In den beginne 186 Nat en Sap 189 Profeteer of profiteer? 189 Orpheus en Eurudike 192 Sancta simplicitas moderna 193 Vet 193 Die kunstenaar 195 Blou Maandag 195 Roos en Appelkoos 196 Oorsaak en gevolg 197 Canto lamentoso in Ab 197 Om die Waarheid te sê: 1 Getuigskrif 199 2 Anamnesis 200 3 Tweërlei beweegrede 200 4 Aan die veilige kant 200 5 Ongeskik vir uitvoer 200 6 Ja-nee! 200 7 Genees 201 8 Tyd is geld? 201 9 Il Duce 201 10 Verse en verse 202 11 Kismet 202 12 Cupido 202 13 Oorhoeks 203 14 In die katkisasieklas 203 15 In die sinagoge 203 16 'n Landskap in olieverf 204 17 'n Portret in olieverf 204 18 Goeie raad 205 19 Swaansang 205 20 Die kuns 205 Borsbeeldjies 1 'n Teoloog (17e eeu) 205 2 'n Predikant (18e eeu) 206 3 'n Geneeskundige (19e eeu) 206 4 'n Volksleier (enige eeu) 206 5 'n Strydbare man (onbekende nasionaliteit) 206 6 'n Pedagoog (begin 20e eeu) 206 7 Boer en Brit (groep 19e eeu) 207 8 'n Jonge dame (Westelike Provinsie ná 1803) 207

 

[pagina ongenummerd (p. VII)]

9 S.O.E. (groep met 'n vlag) 207 10 Die sagte antwoord (groep modern) 207 11 'n Klein misverstand 208 12 'n Bekende gesig 208

 

DIE PURPER IRIS EN ANDER NAGELATE GEDIGTE

 

Inleiding 211

Die purper iris 215

Van Verlore-vlei 217

Dapper en ek 218

Umzinyati 220

Amakeia 224

Tula, Babani 226

Impundulu 227

L'Idéal 228

In die Voortrekkerkerkie, Pietermaritzburg 230

Na die stryd 231

Nimmer of nou 233

Sneeuwitjie 234

Die vlag op Mont-aux-Sources 237

Geluk! 238

Die ruiter van Skimmelperdpan 240

Van 'n grootmoeder 241

In manus tuas, Domine 242

Suster Sonneskyn 243

Bioskoop 244

Kleure-klank 245

Pelgrimsleuse 245

Aanhouer wen! 246

Kinderkrans 247

Die liewe onskuld 248

Dolce far niente 250

Klein woelwater 251

Die Duisendpoot 252

Toe en nou 254

Wit en swart 255

Adam of Die Paradys Herwonne 258

Die uitleg 261

Dum spero spiro 263

'n Jobstrooster 263

Nuda veritas 263

Lauriger Horatius 264

In die dieretuin, Pretoria 265

As die Suidoos waai 1 Die geheim 265 2 Circulus vitiosus 266

 

[pagina ongenummerd (p. VIII)]

3 Die skool van die lewe 266 4 Baas of Klaas? 266 5 Leuningstoelkritiek 267 6 Facilis descensus 267 7 Buite hoop 267

Waardig en astrant 268

Sout en soet 268

Vlagliedjie 269

Spinasie vir koerasie 269

Landbou 269

Visvangs 270

Pamperlang 271

Onmoontlike tweelinge Die moderne kunslied 272 Die moderne kunskleed 272 Landskap in olieverf 272 Portret in olieverf 272 In die Sondagskool 273 In die sinagoge 273 As ek ... 274 As ek nie ... 274

Tweelinge: moontlik en onmoontlik Geen verbod meer 275 Geen gebod meer 275 Die ou predikant tot die jonge 275 Die jong predikant tot die oue 275

Snippie en die dominee 276

O, so? 276

 

UIT ONS PRILLE JEUG

 

Voorrede aan die kinders 281

Voorwoord aan die ouer 282

As dit fluit-fluit gaan 283

Die bestelling 283

Raaisel 284

Middagslapie 285

Biesie-biesie-bame 285

'n Dosyn waarhede 286

Moeder en kind 287

Op die vingers ken 288

Die strandlopertjie 289

Die stout beentjies 290

Kierang speel 291

Predikasie 292

Mê! 292

Heldelied 293

 

[pagina ongenummerd (p. IX)]

Lied van die ysterperd 1 So is ongemaklik 294 2 So is gemaklik 295

Trippe, trappe, trone in die droogte 295

Om baie vinnig te lees 296

Weg is die wapad 296

Van die os op die esel 297

Sê-nou 298

Noag se Ark 1 Die olifant 299 2 Die renoster 299 3 Die dromedaris 300 4 Die seekoei 300 5 Die kameelperd 301 6 Ensovoorts 301

Goue bruilof 301

Algemene kennis 302

Jakkals, Wolf en die laatslaper 303

Rymritjie 304

Die wortel van die kwaad 305

Liefde met gevoel 307

Die wilde ruiter 308

Is dit dan reg? 309

 

VROEË GEDIGTE

 

‘'n Saak het twe kante’ 313

Oom Fanie Brink, die wewenaar 315

Di Eerste Fersoek 317

Di Cigarette 318

 

LATERE ONGEBUNDELDE GEDIGTE

 

Piet Slemiel 323

Vertrouw op den Heer 329

Nasareth 330

Vaarwelgroete 331

Huwelikslied 331

Heimwee 332

‘Die boodskap van 'n kerkklok’ 333

Deur die drif - met die ossewa 334

Bylaes 335

Alfabetiese register van eerste reëls 346