Een onwaerdeerlycke vrouw. Brieven en verzen van en aan Maria Tesselschade

[p. 173]

IX. Hij stel syn leed te boeck,
zoo heeft hij 't niet t' onthouwen.
Tesselschade.

[p. 175]

Gedicht van Tesselschade.

Aen Myn Heer Hooft op het ooverlyden van Mevrouw van Sulekom¹

Die als een Baeck in Zee van droefheidt wort gehouwen,^{1, 2}
Geknot van stam en tack, en echter leeven moet,
Zeynt Uw dit swack behulp voor 't troosteloos gemoet,
Gedompelt in een meer van Baerelycke rouwen.⁴

Zeght Vastaert, dat hij moght pampieren raet vertrouwen,
Zoo dinnerlycke smart zich schriftlyck uyten kon.
Hij staroogh in liefs glans als Aedlaer in de Son,⁷
En stel syn leed te boeck, zoo heeft hij 't niet t'onthouwen.

Pampier was 't waepentuijch, waermee ick heb geweert^{9, 10}
Te willen sterven, eert den Heemel had begeert;
Daer overwon ick meê en deed mijn Vyand wijcken.

Zijn eijgen letter leer hem matigen zijn pijn,
Want queling op de maet en kan soo fel niet syn;¹³
Besweer hem, dat hy sing op maetsangh droevelijcken.

Tesselschade Roemer Visschers.

September A^O. 1637.

1 Naar een afschrift van Jacob Baeck, den broeder van Joost Baeck, in het bezit van den Heer J.F.M. Sterck, die het gedicht heeft teruggevonden, en uitgegeven in De Violier, Gedenkboek 1912, en het handschrift aan het Vondel Museum heeft geschonken. Susanna van Baerle, Huygens' vrouw, die den 13den Maart 1637 van een dochtertje was bevallen, werd kort daarna ziek en stierf den Ioden Mei. Tesselschade zond dit gedicht aan Hooft, om het Huygens ter hand te stelln.

1, 2 Zij, die kort geleden een even groot verlies heeft geleden.

4 Baerelycke, toespeling op den naam Van Baerle.

7 Aedlaer - toespeling op haar man Allard; zie blz. 41.

9, 10 waarmede ik het verlangen om te sterven heb bestreden.

13 queling op de maet - dichten.

[p. 176]

Uit een brief van Hooft aan Huygens, van 19 Oct. 1637¹⁾.

'T nevensgaende gedicht²⁾, overgewaeit van Alkmaer, heb ik te min geschreumt voorts te veirdighen³⁾, in toeverlaet⁴⁾, dat het, onder 't vroolijk zeghegeschal der trompetten en trommen, Uwer Ed. Gestr. ooren te min quetsen zal, en te min haer gemoedt, onder die meenighte van gepeinsbreekende bezigheden.⁵⁾

1) Vgl. Hooft, Brieven, III. blz. 235; Debriefwisseling van C, Huygens, II, blz. 327.

2) Nl. van Tesselschade.

3) verder te zenden.

4) vertrouwen.

5) Nl. in het leger.

Uit een brief van Huygens aan Hooft, van 2 Nov. 1637⁶⁾.

Tesselschade is noijt soo hoogh boven haer self gesteghen als met eenen reghel onder de gesamentlicke goede, die U.E. de moeyte genomen heeft van mij te senden: En stell' syn leed te boeck, soo heeft hij 't niet d'onthouden⁷⁾. Alle mans ende manshoiren⁸⁾ hiernaermaels moeten 't haer benijden. Ick sal haer, te beter tyd, mijn gevoelen van haer geleerde beleeftheid doen sien.⁹⁾

6) Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 237; De briefwisseling van C. Huygens, II, blz. 333.

7) Zie blz. 175, vs. 8.

8) mannelijk kroost.

9) Tot voor eenige jaren was slechts de laatste regel van Tesselschade's gedicht uit de twee verschillende redacties van Huygens' brief van 1637, en - sedert 1898 - uit zijn vers van 1681, bekend. Maar het gehecle gedicht is teruggevonden in eene verzameling papieren van de familie Baeck en wel in een afschrift van Jacob Baeck. Deze rechtsgeleerde was een broeder van Hooft's zwager Joost Baeck. Hij maakte wel eens een versje, zooals blijkt uit een gedicht van Vondel. Nl. Danckdicht aen Jacob Baeck, Rechtsgeleerde. Voor zijn schoone appelen, my met een gedicht toegezonden (vgl. Unger's Vondel, 1630-1636, blz. 235). Toen hij in April 1639 was gestorven, schreef Vondel een lijkdicht op hem. Nl. Uitvaert van Jakob Baeck, Licentiaet in de Rechten (T.a.p., 1637-1639, blz. 159).

[p. 177]

Brieven van Hooft.

Hooft aan Barlaeus¹⁾

Mijn Heere,

Uit zorge, dat de voorige koelte moght' Uwer E. hebben doen doorwaeyen de gedachtenis van den tijdt, wanneer wij hier de Joffrouwen Tesselscha en Francisca verwachten, laet ik dit bladt overwaeyen, om Uwer E. in te luisteren, dat Mujde, op dezen avont oft morgen ten langste, de Meereminnen meint te zien, die 't meer geluks zullen toezingen, dan de aelouwde, daer men 't sprookjen af vertelt. Wij bidden dan wederom, ten vuirigste, U.E. gezuiverde ooren op dat paer klaere keelen te gaste, ende te bruiloft op het huwelijk, dat zij tusschen haer ende der snaeren stem zullen maeken, ende dat U.E. zonder uitstel de reize gelieve t'aenveirden, om eenige daeghen te verquisten, die men niet lichtelijk beter zouw kunnen besteeden.....

Van den Huize te Muide, den 9 van Oestmaent 1638.

1) Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 259. Het Hs, is niet gevonden.

Hooft aan Baak²⁾.

Mons.^r mon frere.

T'avondt, oft morghen ten langste, verwachten wij hier de Joffr.^en Tesselscha en Francisca. Op dit paer keelen heb jk zes paer' ooren ten middaghmael genoodight, te weeten Mess.^rs et Frères Bartolotti³⁾, Schujl⁴⁾, ende U.E. (aen de welke zij beloofden de boodschap te doen) met uwer E.E. Hooghe Overheden⁵⁾. Op dat nu U.E.E. onverziens koomende, ons niet ujtgereden vinden, wenschte jk wel, dat U.E. mij op morghen verwittighde, oft wij U.E.E. op woonsdagh oft op donderdagh zullen te gemoete zien. Want daer nae zal 't zoo

2) Naar het Hs. in de Univ.-Bibl. te Amsterdam. Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 258.

3) Guillielmo Bartolotti (1602-1658) had een groot bankiershuis te Amsterdam. In 1638 huwde hij Jacoba van Erp (1608-1665). Bartolotti was een broeder van Jan Battista B., den eersten man van Leonora Hellemans, en Jacoba van Erp eene zuster van Hoofts eerste vrouw.

4) Wijnand Schuyl (geb. 1598), koopman te Amsterdam, was in 1629 getrouwd met Maria Bartolotti (1560-1634), eene zuster van Leonora Hellemans' eersten man.

5) Nl. hunne vrouwen.

[p. 178]

wel niet geleghen vallen. Zoo U.E. Mr. Dirk den orgelist¹⁾ mede kan troonen, 't spel zal te volmaekter wezen......

Van den Hujze te Mujde, 9 Aug. 1638.

1) Nl. Dirck Sweelinck; zie blz. 84.

Uit een brief van Hooft aan Baak, van 11 Aug. 1638²⁾

Ik hoope, dat het ongeluk van U.E. achterblijven wel slaeghen zal. Want Joffr.^e Tesselscha is gekoomen zonder Francisca, die zelf onverziens eenighe gasten gekreghen had. Niettemin wij verwachten haer noch, doch weeten den dagh niet. Als zij hier zal zijn, denken wij U.E. des te verwittighen, opdat de vreughde van zoo zoet een gezelschap haeren voortgank hebbe. Mons.^r et Frère Schujl³⁾ heeft mij op de begraffenis van zijner E. zoontjen genoodight. Maer alzoo wij den H. Barlaeus, nevens Joffr.^e Tesselscha en M. Sammer⁴⁾ hier hebben, behalven noch een' andre ongeleghenhejt, ende dat jk op morghen hier zekre gemaghtighden der Heeren Staeten verbejden moet, om de geleghenheit van den dijk en de hameije⁵⁾ te bezightigen, zal jk niet kunnen ujtbreeken......

Ter vlucht van den Hujze te Mujde, 11 Aug. 1638.

2) Naar het Hs. in de Univ.-Bibl. te Amsterdam, Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 260.

3) Zie blz. 177.

4) Zie blz 86.

5) boom, sluitboom, traliehek.

Uit een brief van Barlaeus aan Hooft, van (23) Aug. 1638⁶⁾.

Omnes saluta, et clarissiman Tesselam, amaenissimi ingenii matronam, non unius laetitiae datricem, discipulam meam suo tempore salvere meis verbis jube.

6) Vgl. Barlaei Epistolae, blz. 736. - De datum is verkeerd, zie bl. 179. Vertaling: ‘Groet allen en wensch de beroemde Tesselschade, de vrouw met het liefelijkste karakter, de schenkster van vele vreugden, haar, die nu en dan mijne leerlinge is, uit mijn naam het beste toe.’

[p. 179]

Gedicht van Tesselschade.

In Honore della Christianissima Regina
Maria de Medici
alla entrata sua felice nella Città d'Amsterodamo¹⁾.

Qval per le terre Phrygie, gia beata
Si vidde andar la Madre delli Dei;
Tal per Ollanda passi hor adorata,
Maria Augusta: Augusta piu di lei,
Quanto di piu gran Genitori nata
Di veri numi il secol nostro bei.
Aggradi alta Regina i bassi honori.
Che cosi suole il Ciel, mirando a i cuori.

Tesselscha.

1) Het vers kwam in plano uit - de tekst hier is daarnaar afgedrukt - zonder jaartal en naam van den drukker. (Vgl. J.H.W. Unger, Bibliographie van Vondels Werken, Amsterdam... 1888, blz. 69, No. 303). Er onder staat een versje van Vondel, Wellekomst van Marie de Medici, dat met den titel; Een schoone maeghd, uitbccldende Amsterdam, verwellekomde de Koningin met deze vaerzen, in Unger's Vondel, 1637-1639, blz. 145, is opgenomen. Het vers is ook gedrukt in Ioh. van Beverwiick Van de Wtnementheyt des vrouwelicken geslachts. Verciert met Historyen, ende kopere Platen; als oock Latijnsche, ende Nederlantsche Verssen van Mr. Cornelis Boy. In desen tweeden Druck op verscheyde plaetsen vermeerdert. (Vignet). Tot Dordrecht, gedruckt by Hendrick van Esch. Voor Jasper Gorisz Boeck-ver kooper.... Anno 1643, blz. 188. De eerste druk van het boek (1639) bevat het ital. gedicht op bl. 280. Vertaling door J.A. Alberdingk Thijm. (Zie Verspreide Verhalen, l, bl. 287. Martinus Nijhoff en C.L. van Langenhuysen, 1909):

Ter eere van de allerchristelijkste Koningin Maria van Medicis,
bij hare blijde inkomste ter stede van Amsterdam.

Als eens, voor het volk, in de frygische streken
De zalige moeder der Goòn trok voorbij,
Zoo ging thands door Holland, bij 't huldegroetspreken,
Doorluchte Maria. Doorluchtre dan zij,
Naar grootere goden uw vaderen bleken,
Zoo zegent ge onze eeuw met een Godhedenrij.
Neem, hooge Vorstin, onze needrige hulde:
Zoo deed steeds de Hemel, die 't harte vervulde.

Bij haar bezoek aan de Zeven Provinciën kwam de Koningin-Moeder, weduwe van Hendrik IV, ook te Amsterdam, waar zij den 1sten September met groote staatsie werd ontvangen. Er waren zegeboogen opgericht, er werden schitterende vertooningen gegeven en de dichters deden hun best. Den 5den September keerde zij naar den Haag terug.

[p. 180]

Uit een brief van Hooft aan Barlaeus, van 22 Aug. 1638¹⁾.

'T is goedt te zien, dat het postpaerdt Pegasus²⁾ Uwer E. ten dienste staet, 't welk

Non auras tantum, verum et praevertitur horas³⁾.

Want U.E. brief, geschreeven op den 23^en4), dat is op morgen, heb ik heeden ontfangen. U.E. dankzeggingen dunken mij woorden van verwijt, dewijl jk ongelijk dieper in U.E. schuldt, dan U.E. in de mijne staet. Zoo lang als U.E. met de zoete Meeremin en den Heere Mostart, dit huis van vreugde deedt galmen, was ik in mijn kraft; nu

..... Quantum mutatus ab illo
Hectore⁵⁾.

[Dan wordt gesproken over plannen voor de feestelijkheden en de triomfbogen bij gelegenheid van het bezoek van Maria de Medicis te Amsterdam.]

Evenwel ons ontworp behaeght my wel zoo zeer, als dat van Doctor Coster⁶⁾, ende te bet om de braeve veirzen van U.E. in 't Latijn⁷⁾, samt om de geene die Joffrouw Tesselscha daer op gerijmt heeft in Duitsch⁸⁾ en Italiaansch. Doch U.E. en de Heer Mostaert zullen verre best daer van kunnen oordeelen, in 't genieten van den herfst haers gezelschaps, die met die vruchten over komt............................

Over zulks ('t zij de Heeren zich der kosten ontzien) waer het wel raedzaem, eenige vermaerde konstenaers ujt andre steeden t' ontbieden, ende daer in te volgen den raedt van den Orgelist meester Dirk Sweeling⁹⁾, wiens gelijk ik meine dat zy nooit gehoort heeft, zulks hy tot een fraei sieraedt der stadt zal dienen. Konde men Joffrouwen

1) Vgl. Hoofts Brieven III, blz. 261. Het Hs. is niet gevonden.

2) Zie blz. 25.

3) ‘Die niet alleen de lucht, maar ook' den tijd overtreft.’

4) Zie blz. 178.

5) Verg., Aen, II, vs. 274. ‘Hoezeer verschillend van dien Hector!’

6) Samuel Coster (1579-1669?), geb. te Amsterdam studeerde te Leiden en promoveerde daar in 1610 in de medicijnen. Kort daarna werd hij benoemd tot dokter van het gasthuis in zijne geboortestad, welk ambt hij vijftig jaren heeft waargenomen. In 1617 stichtte hij de Academie, waar zijnegerucht makende treurspelen zijn opgevoerd.

7) Zie beneden bl. 184.

8) Hollandsch. Dit is òf eene vergissing van Hooft, want onder het Italiaansche vers van Tesselschade staat een Hollandsch versje van Vondel, óf haar Hollandsch vers is verloren gegaan.

9) Zie blz. 84 en 178.

[p. 181]

Tesselscha en Francisca beweegen, ende teffens die stijve stem van Rotterdam, om wat mildt met den rijkdom haerder gaeven te zijn, ende zich daer door een' groote stadt te verplichten, haere Majesteit zouw zich misschien verwonderen, dat Italië haer in Hollandt bejeegende......

Uit een brief van Hooft aan Barlaeus, van 29 Aug. 1638¹⁾.

Doch, hoe konstig een zanger ook, 't is (ik belijd' het) quaedt queelen met heesche keel. Maer die van U.E. moeste boven maete schor weezen, zoo haer de stem der Meereminne van Tessel niet gladden²⁾ konde, en gaelijk³⁾ maeken, wen zy slechts eens begint te neuryen.

Foecundam concute pectus⁴⁾.

1) Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 265. Het Hs. is niet gevonden.

2) de keel gladden - de heeschheid wegnemen.

3) gemakkelijk, geschikt.

4) Verg., Aen., VII, vs. 338: ‘Sla op de volle borst.’

Uit een brief van J. van der Burgh aan Huygens, van 8 Sept. 1638⁵⁾.

[Beschrijving van de feestelijkheden te Amsterdam gedurende het verblijf van Maria de Medicis.]

Grand' quantité de vers fust faicte à sa louange, dont ceux de Tesselscha et Barlaeus sont en approbation.

5) Naar het Hs. in de Leidsche Bibliotheek. Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 268.

Uit een brief van Barlaeus aan Hooft, van 28 Sept. 1638⁶⁾.

Praestantissima Tessela Amersfortiam abiit cum sorore et affini ac fratre. Voluissem me illi praebere comitem, nisi ad labores redeundum fuisset.

6) Vgl. Barlaei Epistolae, blz. 777. Vert.: ‘De voortreffelijke Tesselschade is met haar zuster, haar neef en haar broeder naar Amersfoort gegaan. Ik had haar willen begeleiden, als ik niet weer aan het werk had moeten gaan.’

[p. 182]

Gedicht van Tesselschade.

Uytdaging (aen M.D.)¹⁾.

Noch heb ick hert, al is my 't harnas-tuyg ontdragen,
Een Rover uyt te dagen,
Die my, met schijn van deught, mijn wapens troonden af,
Die ick hem willigh gaf,
En bood hem aen, dat ick 't geheim hem soud ontdecken,
Om tot sijn eer te strecken.
Maer hoel een Hopman, hoe! een Kristen-Hertogh-heer,⁷
Geeft die geen leening weêr,⁸
Onnosel afgeleent, en dat met smekend vleyen,
Als Dalilas verleyen?
Weet, dat mijn kracht bestaet in geen locksoete tael,
Maer in het vinnigh stael;
Dat dwing ick naer mijn sin; daer kan ick my me wreken,
In plaets van smijdigh smeken,¹⁴
En segh hem oorlog aen die sachte vrede breeckt¹⁵
En anders doet als spreeckt.
Ick sweer by 't snedigh stael, dat door kristal kan streven,¹⁷
En Roemers brengt om 't leven,¹⁸
Dat ghy my weder geeft, waar me ghy streefden deur
Ce qui n'est point mon Coeur.

1) Uitgegeven in Hollantsche Parnas, of Verscheide Gedichten, Gerijmi door J. Westerbaen, J.v. Vondel, J. Vos, G. Brant, R. Anslo, en andere voornaamste Dichters onzer eeuwe. Door T.v. Domsclaer verzamelt. Eerste deel. (Vignet). t' Amsterdam, By Jacob Lescaille, Boekverkooper op de Middeldam, naast de Vismarkt, 1660, blz. 504. - Het gedicht is van dezen tijd; zie den volgenden brief van Hooft. Een hopman had blijkbaar Tesselschades borstsieraad geleend, en wilde het, schertsend, niet teruggeven. Zie bl. 190.

7 Kristen-Hertogh-heer - christelijk aanvoerder.

8 leening - het geleende.

14 smijdigh - zacht.

15 hem. Er staat: hun.

17 snedigh - scherp, streven - zich met krachtsinspanning voortbewegen.

18 En glazen breekt, waarin men iets wil graveeren.

[p. 183]

Brief van Hooft.

Hooft aan Tesselschade¹⁾.

O, Arme Tesseltjen,

Is 'er een met uw hart deur? Dit dacht jk; maer leezende strax daeraen: Ce que n'est point mon coeur²⁾, quam jk tot mijn' tweede gedachten, en zejde in mij zelven: C'est par la qu'elle par le Franchois. Ik heb, nu eenighe weeken, de loopmaeren³⁾ gelezen; dan deze tijding daerin niet, noch ijets van dien onheuschen, te heuslijk gehandelden roover vernoomen. Dit stuk behoorde daer wel in te staen. Maer 't zal bet⁴⁾ klinken in U.E. gedicht, zoo 't onder den man komt, gelijk het behoort te doen, zijnde zeer zoet en aerdigh. Maer boven in 't Hooft dient te staen, 't geen jk daer heb bijgevoeght⁵⁾. Wij zijn eens hier te Mujde geraekt. Waerover⁶⁾ ik den H. Barlaeus van Uwer E. weghe niet bedanken kan voor 't boek⁷⁾, dan bij eenen brief. Nu weet jk dat een woordt van U.E. handt ongelijkwaerder wezen zal, dan dujzent van de mijne. Want hij acht dat U.E. niet schrijft, dan met schachten getoghen ujt de vlerken van den Mingodt, ende heeft mij nu onlanx gezejdt (gelijk ook, voor dezen, de H. Jacob vander Burgh⁸⁾, dat hij Uwer E. geest verre boven dien van Joffr.^e Schujrmans⁹⁾ zet, om dat haer werk nae schoolmeesterije rujkt, het uwe nae een verheven vernuft, zwanger met bujtenwereldsche invallen. Zoo U.E. eenig schrift aen zijn' E. ontwerpt¹⁰⁾, ende mij eerst toezejndt, jk zal 't gejrne betuttelen, en uwer E. weder toeschikken.

Wijders, mê Joffrouwe, jk dank U.E. hooghlijk voor de moejte van 't omhooren nae de zaek van Warmenhujzen¹¹⁾, ende verwachte, wat kundschap U.E. voorts daer van zal bekoomen moghen; desge-

1) Naar het Hs., door water beschadigd, in de Bibl. der Kon. Akad. te Amsterdam. Vgl. Hoofts Brieven, III, blz. 286.

2) Zie vs. 20 van het voorgaande vers.

3) nieuwstijdingen.

4) beter.

5) Zeker het opschrift: M.D.

6) Waardoor.

7) Zie den volgenden brief.

8) Zie beneden een brief van Van der Burgh.

9) Anna Maria Schurman, die door Barlaeus en Huygens zeer bewonderd werd.

10) Zie den volgenden brief.

11) Het dorp ligt ten Noorden van Alkmaar.

[p. 184]

lijx van de tapijten. De H. Wezel¹⁾, vertrouw jk, dat t' huis gekeert, ook in geenen gebreeke zal zijn. Wij genieten hier den maeghdoom van 't jaer, dan schaerselijk, mits de onleede²⁾ van 't vujlmaeken, dat schoonmaeken heeten moet. Tegens de kraem des jaers noodighen wij U.E. op de kandeel van 't pruimenzap, 't welk reeds van de zonne gekookt wort, ende zich aenzien laet wel te zullen bedijen. Dan hoopen wij U.E. t'ontfangen met een' triomfboogh, braef naer gelang onzer geleghenheit, maer deerlijk ten aenzien van de waerdij der Vorstinne van de overvlieghende geesten, waer voor U.E. altijds gegaen heeft ende blijft gaen, behoudende 't veldt tegens alle die U.E. naeijveren; groote vreughd is 't ons, dat U.E. ende de jonge Joffrouw Tesselscha wel vaeren. Godt geeve 't U.E.E. eeuwelijk; gelijk begeert te wezen,

Mê Joffr.^e

Uwer E. Verplichte dienstw.^ste P.C. Hooft.

Ujt mijn Toorentjen, den 8^en van Bloejmaent 1639.

Adres: als boven.

1) Den 11den Febr. 1624 was Anna Visscher getrouwd met Mr. Dominicus Boot van Wesel, die in den Wieringerwaard woonde. Bij zijn huwelijk was hij 38 jaar oud, zijne vrouw 40. Hun werden twee zonen geboren. Het is niet bekend, wanneer hij gestorven is, wel, dat zijn vrouw hem verscheiden jaren heeft overleefd.

2) bezigheid, drukte.

Brief van Tesselschade.

Tesselschade aan Barlaeus³⁾.

Mijn Heer

Beeter spaede als nimmermeer koem ik ue bedancken voor het koonincklyck boeck, my van ue toegesonden⁴⁾, en hoewel dat ick het latyn niet wel en kan begrypen,

3) Naar het Hs. op de Leidsche Bibliotheek. Uitgegeven door Van Vloten in Tesselschade Roemers en hare vrienden, blz. 33.

4) In het begin van Februari 1639 had het prachtwerk Medicea Hospes, Sive descriptio publicae gratvlationis, qua Serenissimam Augustissimamque Reginam, Mariam de Medicis, excepit Senatvs popvlvsque Amstelodamensis. Auctore Caspare Barlaeo. Amstelodami, Typis Johannis et Cornelii Blaer, MDCXXXVIII, het licht gezien. - Behalve de beschrijving bevat het werk eenige Latijnsche gedichten van Barlaeus (vgl. Poemata, I, blz. 352-357), die door Vondel werden vertaald (vgl. Unger's Vondel, 1637-1639, blz. 139-151) voor de Hollandsche vertaling van Van Baerle's boek, dat onder den titel: Blijde inkomst der allerdoorluchtighste Koninginne, Maria de Medicìs, t'Amsterdam. Vertaalt uit het Latijn des hooghgeleerden heeren Kasper van Baer le. t' Amsterdam, By Iohan en Cornelis Blaev, 1639, uitkwam. Ook de vertaling van het proza is geheel van Vondels hand, zooals is aangetoond door J.F.M. Sterck, Oorkonden over Vondel en zijn kring, Bussum, Paul Brand, 1918. blz. 228-133.

[p. 185]

 

De schadu¹⁾ sien ick nu met een veel schoonder dagh

 

En een gesonder oogh als ick het leeven sagh,

 

van weegen myn gesontheyt²⁾.

Nu koem ick versoecken op ue mildadighe, beleefde geleertheyt, doch als stout op den lichten Adel van myn leersuchtigen geest, dat ue believe die moyten te neemen van het gedicht van onsen stantvaesti[g]en vastaert my in prose over te setten, off wat te beduyen, op dat ick het daer naer in rym magh verkeeren, al souwd' het niet veel deugen; In magnis³⁾ .... Ick derv mij onderwinden, indien ghy den grondt leght, het mal daer op te setten; het begindt

Coelo receptum sidus immenso sinu
Aeternitatis⁴⁾......

Het licht van dees Ster⁵⁾ behaeght my, voor soo veel als ick door de donckere wolck van myn onervaerenheyt kan sien; ick heb een heel festoen van vrught en bladeren van handt en ben daer op als by de vos en kraen te gast; ue gelieve het my genaeckbaer te maecken; ick sal weeder gaern eenigh moeyte voor ue aennemen en blyve ue vrindin

Tesselschade.

1) Weer in de beteekenis van vertaling; zie blz. 118.

2) Deze woorden staan eigenlijk in margine bij de versregels.

3) Natuurlijk eene afkorting van de bekende Latijnsche spreuk, In magnis voluisse sat est (Het is voldoende in het groote gepoogd te hebben).

4) ‘Eene ster opgenomen in den hemel, in den onmetelijken boezem van de eeuwigheid.’ Dit is vs. 42 van Huygens gedicht Naeniac Επίμιχται in morte uxoris dilectissimae, op verschillende tijden geschreven en den 9den Dec. 1638 voltooid. Bij vs. 42 begon een nieuw gedeelte (vgl. Gedichten, III, blz. 114. Noot 3). Den 7den Febr. 1639 had Huygens het Hs. van zijn onvoltooid Daghwerck, waarbij dit Latijnsche vers een aanhangsel was, aan Hooft toegezonden, om het aan de Amsterdamsche vrienden te laten lezen.

5) Susanna van Baerle, Huygens' Sterre.