Vogelvrij. Bouwstenen 1963-1967

[p. 101]

Brief aan Vredelievende Vrienden

Ooggetuige van het gebeuren van jl. zaterdag op de Prinsengracht, bij de opening van de geïllustreerde tentoonstelling 10.3.66, bij Polak & Van Gennep, richt ik me met deze brief tot enkele mede-Amsterdammers, aan wie ik verzoek mijn woorden te willen wegen, zodat wij gezamenlijk kunnen bijdragen tot een opheffing van de huidige NOOD-toestand, en wel zòdanig dat een thans heersende leegte zo kreatief mogelijk kan worden gevuld.

Het gaat om het allereenvoudigste besef, dat de strijd om vrijheid, vrede en recht, die op dit ogenblik ons hoofd en hart vult, er één is die met nieuwe, tot dusverre slechts weinig gebruikte praktische wapenen gestreden moet worden. Tegen de angst & de paranoia bestaat slechts één wapen: liefdevol vertrouwen; tegen álle wapenen van vroeger (van bajonet tot abc-bom, bullepees en revolver) staat er één van nu en altijd: geweldloosheid.

Je kunst kanker niet met kanker, en angst niet met angst bevechten. Men hoeft zich door de paranoia-pestbacil niet te laten besmetten.

Moge de politie niet weten, wat zij doet, WIJ weten het wel.

[p. 102]

Moge alle andere verblinden, verstarden, levende doden, niet weten, wat zij doen, WIJ weten het wel.

En wie zijn WIJ dan wel? Iedereen, die weet dat het enige antwoord LIEFDE is.

Voordat er ook in Amsterdam doden vallen, voordat ook Amsterdam van de ene golf van waanzin naar de volgende wordt gesleurd!

Dit is een lieve revolutie, die ons ALLEN aangaat, en het is er één die aan ALLE misstanden een einde maakt Alle macht ontneemt, die met wapenen behouden en bevochten moet worden, alle macht verléent, die het leven ons toestaat.

Op een geweldloze massa zal geen politie-man inslaan (zeker niet als er fotografen, cineasten, amateurverslaggevers en oog-getuigen bijstaan).

WIE VLUCHT levert een oude strijd, gelooft nog in het valse dualisme vechten versus vluchten.

Om deze strijd te leveren, hoef je alleen maar te ZIJN, overtuigd van je grote gelijk, dat aan JOU ALLEEN voorbijgaat. Er is maar éen wapen: DE WAARHEID, het woord, het vredelievende en rustige, koele en objektieve, liefdevolle en vertrouwenwekkende woord.

Ik pleit geen ‘nederigheid’, ik pleit ZELFBEWUSTZIJN.

Ik pleit voor het volle gemoed, barst liever in tranen uit dan te gaan schelden. Elke sekonde woede is een sekonde waanzin. Laat je door niemand met angst, woede, haat en geweld besmetten.

Ik pleit voor het gezonde verstand. Als je niets doet kan niemand jou iets doen. Er is een politieprobleem; dat kunnen we maar op éen manier oplossen. Door liefde met ze te maken. Door ze te beminnen. Politiemensen zijn toevallig ook nog 's een keer mensen. Allen Ginsberg zegt in een interview met het engelse studentenblad U

[p. 103]

(Interuniversity & college magazine, okt. 1965) dat tijdens de demonstraties op straat in New York voor de legalisering van marihuana (dec. '64; New York Tribune, 28.12.'64) door het zingen van tibetaanse en hindoemantra's zowel de demonstranten als de politie werden gekalmeerd.

‘There was a great cry of “om om” going right through the circle, and the police would become somnolent and more friendly. The vibration hits them somewhere in the abodmen, where it feels good. So we didn't have violent trouble, because you can't hit a man over the head with a billy-club when he's saying “om om”! Also if jou have an activity like chanting mantras on the part of the picketers, all the frustraied energy yor self-expression finds a way of release so it becomes a satisfactory experience and thus the frustration-violence is avoided. Everybody has a chance to express themselves as gods for that moment.’¹

(Neem nog even 'n rustig ogenblik, om dit te overdenken. Elke psycholoog zal dit kunnen beamen. Het is heel belangrijk. Lees eens Gandhi on Non-Violence, selected texts; New Directions, $1,50, pas verschenen).

Waar komt dit in de praktijk op neer?

ZANGKOREN. De teksten zo positief mogelijk. Geen schelden, tieren, razen. Een nieuwe vorm voor het strijdlied. De protestsong. Haal er 'n gitarist bij, bij elk samenkomen.

SPEELRUIMTEN. Een sprekershoek, waar iedereen die wat te zeggen heeft, het kan zeggen voor wie maar

1 Vertaald in de uitgave van Ginsberg's gedichten Proef m'n tong in je oor, De Bezige Bij, 1966:

[p. 104]

luisteren wil. Het leveren van WOORD-gevechten. Tientallen willen hun vredelievende ideeën uitdragen, laten zij het in dit voorjaar beginnend op open ruimten doen. Museumplein? Vondelpark. Ik spreek bijv. graag een menigte jongeren (en ouderen, iedereen welkom) toe, over vrede, en vrijheid.

IK WEET WAT HET IS, IK HEB ER VOOR GEVOCHTEN. Ik vecht nog. De nieuwe dichter, die ook in JOU zit. De dichter is een man van de wetenschap. Ik weet alles. Ik heb hier een blad, dat heet FACTS. Het nummer van nov/dec. '65 van dit bizondere blad, vol feiten, dat zich in New York verschijnende noemt ‘An Antidote To fhe Timidity and Corruption of the American Press’, bevat een sociologisch opstel, dat op de cover als volgt wordt aangekondigd:

‘Police brutality is not a myth.’
Experts say 7 out of 10 cops will
use violence when it isn't needed.

DE JEUGD - volgende hoofdstuk, de toekomst.

Moedig initiatieven aan, stimuleer ze, en kreëer ze, waar je maar kunt, waar de jeugd naar poëzie en muziek kan luisteren.

Ontmoeten. Vreedzaam ontmoeten. Openlucht ontmoeten. De straat is leefruimte. Openbare protesten, marsen, drumbands, beatmuziekgroepen, jongens moeten weer op straat mogen tekenen, muziek spelen, zingen, rondjes dansen, ballen gooien, hinkelen. Dat kun je in je gemeenteraad eisen. Dit is mijn stad. Dit is jouw stad.

Kijk, ik heb prachtige foto's van allerlei soorten opstanden, de Jordaan 1934, het Ghetto van Warschau 1944, maar ik geloof dat je met palingen en kippen niet de juiste strijdmiddelen hebt.

Ik geloof dat je echt moet weten, wat er gebeurt.

[p. 105]

Dat kun je alleen maar weten door te kommuniceren.

Dat wil zeggen: relaxed naar een ander luisteren.

Diplomatie van de hoogste orde. Begrijpen, dat wil zeggen LIEFhebben. Begrip voor elkaar. Die zielige burgemeester, die arme agent!

Luister naar de Yardbirds: Shape of Things. Bekkenmuziek, tambourines, klanken, bellen, tomtoms - breng ze de straat op, niet om op te zwepen (tenzij in een park, of waar je dansen kunt) maar om rust en vrede te brengen.

Ik hoop dat ik wat olie op de golven gooi.

Er zijn ook genoeg mensen die aan de aktualiteit genoeg hebben om hun leven aan op te hangen, journalisten van de ziel. Het gaat mij niet om de 10e of de 19e maart, het gaat mij om MORGEN. En dan weet ik evenzeer, dat een massa van de ene minuut op de andere kan juichen ‘Hosannah!’ en ‘Kruisigt Hem’. Het gebeurde 28 februari in Carré met Johnny the Selfkicker.

Maar dan weet ik evenzeer uit CROWDS & POWER van Canetti, London 1963: Er zijn vijf soorten geëmotioneerde massa's. De twee laagsten, die komen ook bij de dieren voor: vechten en vluchten. Lynchen, vertrappen, slaan, stampen, steigeren.

De drie anderen zijn menselijk: de reversal crowd, the prohibition crowd, en the feast-crowd. Ik kom alleen op feesten. Ik ben gelukkig, en daarom PROTESTEER ik. Via de poëzie. Via de muziek. Via de zon. Via het leven, een spel dat niemand kan winnen of verliezen. Daarom voor mij geen politiek, geen paranoia, geen angst. Mijn leven een feest, een gezond een positieve happening. Laat het méé gebeuren. Je hebt er recht op. Het is de enige VRIJE TIJDS VERVULLING. Homo Ludens Hier en Nu.

(21 maart 1966. Gestencild rondgezonden en een maand later gepubliceerd in het speciale dubbelnummer van De Vrije, Vraagteken, anarchistisch tijdschrift)