|
| |
| |
| |
Beat-Bewustzijn
In het gevecht om het leven, waarin de mens op dit moment gewikkeld is, is het niet langer mogelijk de strijdenden te scheiden in de konventionele kampen van de konventionele a-b-c-x-wapens.
De enige scheidslijn, die (met het oog op mijn gedifferentieerde lezerskring) getrokken kan worden, is die tussen slaven en meesters, tussen onderdrukkers en bevrijden.
Aan de ene kant de krankzinnigheid (van de struisvogel maatschappij die onze koppen onder het zand duwt, ons de oogkleppen van gisteren aanlegt) en aan de andere: het bewustzijn.
Het enige slagveld van heden: het bewustzijn. De jeugd, die vandaag in naam van ‘het vrije westen’ valt op de heilige aarde van Vietnam, is het onschuldig slachtoffer van ‘Machten’ die reeds lang geen machten meer zijn, maar zich slechts door onderdrukking in het zadel weten te houden. Een oorlogsindustrie, die sinds de jaren 30 het niet-bestaande spook van ‘depressie’, ‘werkloosheid’ en ‘inflatie’ probeert in leven te houden. Een eko- | |
| |
nomie, die op de helling kan worden gezet. Een woordenspel, waarin definities worden vermeden. Een buitenlandse politiek, gegrondvest op prestige en niet op realiteit: een menselijke vredeswil. Een dualistische scheidslijn, geheten Oost en West.
Eén wapen, dat tegen de leugen en onwetendheid binnen en buiten de perken kan worden ontwikkeld, is de bewustzijnsverruiming.
Zodra de lezer dezer regelen inziet, dat hij uit het niets van zijn voorgeboorte, gezet in het niets van zichzelf op weg is naar terra incognita, zijn dood, kan hij zich bevrijden uit de gevangenis van zijn kultuur, die hem met de moedermelk konditionneert in de opvatting, dat de werkelijkheid wordt gevormd door datgene wat de mens buiten zich waarneemt: de melkboer met zijn praatjes over het weer, de krant met de voetbal-uitslagen en de ongelukken, het verdovend middel van de t.v. met zijn kunstmatig amusement, de oorlog in Vietnam, of het olie-embargo in Rhodesië.
De werkelijkheid van het menselijk leven ligt binnen de onbegrensde ruimte van het bewustzijn, en de enig ware menselijkheid is het delen van irrationele ervaringen, die de essentie der wereld nader bij brengen dan mogelijk via rationaliserende, intellektuele of ego-beheerste wegen.
Het is slechts in de laatste decennia, sinds Freud, sinds Einstein, sinds de cybernetische kennis van Norbert Wiener, sinds de splitsing van het atoom, sinds de ontdekking van lsd 25 door Albert Hoffmann in 1943, dat de mens zijn heil bewust weet te vinden in de peak-moments van de menselijke ervaring, waarin hij staat op het toppunt van zijn weten, met Boeddha onder diens boom, met Jezus Christus zijn discipelen brengende in geestes- | |
| |
vervoering en zinneverrukking, met mystieke belevenissen en geniale ingevingen, door ‘toevallige’ invallen of inspiraties, door middel ook van openbaringen (niet beschreven, maar ervaren) - van waaruit hij gelouterd te voorschijn kan komen om te getuigen, om te leren, om mede te delen.
| |
Een kommunikatie van outsiders (zie Colin Wilson's Religion and the Rebel)
Utopisten en andere waarheidszoekers, die altijd tot een minderheid hebben behoord, en zich in de tegenwoordige tijd aaneensluiten omdat zij in het besef leven dat slechts een gezamenlijke aktie de wereld kan redden uit zijn verdwazing. Het is een herkennen en onderkennen van de ander in zijn ware zelf, voorbij status, persoonlijkheid, geloof en instelling, in een open en eerlijke ontmoeting, waarbij beiderzijds de sluiers van de illusies zullen vallen.
De mens in het Westen, die zoekt de wereld te hervormen, en bij zichzelf wenst te beginnen, kan zich de uitspraak van Henry Miller in Eleusis (De Kolossus van Maroussi) in de oren knopen: ‘Men moet tweeduizend jaar van onwetendheid en bijgeloof van zich afgooien, tweeduizend jaar van ziekelijk en ziekmakend ondergronds onwaarachtig leven.’
De versnelde ontwikkeling van de 20e eeuw op technologisch, wetenschappelijk, en kommunikatief gebied heeft ook teweeggebracht een bewust-worden in de ware zin van het woord, het zoeken en vinden van waarden die liggen voorbij de materialistische en rationalistische afgoderij, waarin deze maatschappij leeg verankerd schijnt te liggen.
Voorbij de zieke neurose, die oorlog heet, van de gestoorde mens die ‘volwassen’ heet en wiens dagelijkse werkelijkheid niets is dan het respekteren van zogenaam- | |
| |
de grenzen, het kategoriseren in schijnbare onderdelen, een dualistisch denken en handelen, dat onherroepelijk 91 tot de ondergang leidt.
| |
De beat generation
Het protest van de beat generation in de Verenigde Staten en elders is er een van het niet langer mee willen spelen. Niet deelnemen aan de rat-race, door het uitbannen van kompetitieve elementen, door het afstand doen van ambities en suksessen gelegen op het maatschappelijk gebied en door het waarmaken van een kreatieve instelling, die de mens in staat stelt elk ander mens te begrijpen en lief te hebben; met het besef dat een amerikaans president vermoord moest worden omdat hij het gewaagd had te zeggen dat de wapens vernietigd moesten worden voordat zij de mens zouden vernietigen, met de wetenschap ook dat Malcolm X met zijn leven betaalde, dat hij in plaats van de haat de liefde predikte.
De hipster, de beat (beatnik - geus = provo) leeft in het besef dat het om zijn eigen leven gaat, dat daar door de een of andere krankzinnige hier en nu ONMIDDELLIJK een einde aan gemaakt kan worden, terwijl hij niets meer wil dan ongestraft zichzelf zijn, ongestraft kunnen zeggen:
MENSEN, BEVRIJD JE UIT JE SLAVERNIJ! JE BENT GEEN SLAAF! ER BESTAAT GEEN AUTORITEIT! GEEN GOD OF MACHINE KAN VOOR JOU DENKEN! JE MOET HET HELEMAAL ZELF EN NAAKT ALLEEN MAKEN! HIER EN NU!
Wat heeft tot dusverre de Beat-beweging in Amerika tot stand gebracht? In zijn tekst 3000000000000000 Beatniks or The War against the Beats - Birth Baby nr. 2, New York, 1961 - schrijft Tuli Kupferberg, deze maanden een van de ‘Fugs’:
| |
| |
| 1 | zij was de enige belangrijke revolutionaire beweging in het Amerika na de tweede wereldoorlog. |
| 2 | zij vernietigde het akademisme in de amerikaanse poëzie. |
| 3 | zij verwierp de identifikatie van de ‘Amerikaan’ met kapitalisme en imperialisme, oorlog en A-bommen. |
| 4 | zij schiep voor het eerst in Amerika (betrekkelijk) massale belangstelling voor poëzie en dus voor alle andere kunsten. |
| 5 | zij bracht seks weer op de plaats waar het hoort in het menselijk leven: ergens bij het middelpunt. |
| 6 | zij vestigde de hoop op een alternatief voor de amerikaanse jeugd. |
| 7 | zij verloste het persoonlijke leven van ieder die ermee te maken had: van verveling, defaitisme, domme verdwazing en zinloosheid. Zij maakt het leven weer opwindend. |
| |
Out-groep
Dat dit beeld niets te maken heeft met het schijn-beeld van de image, dat er van opgehangen wordt in misleidende, reaktionnaire, slecht-geïnformeerde, kwaadwillende, beangstigde, oppervlakkige, leugenachtige en lachwekkende kranteberichten, het is een vanzelfsprekend feit, dat ik ten overvloede duidelijk wil onderlijnen. Hier dus:
De beat weet, evenals de provo, dat hij zal worden onderverdeeld bij de outgroep der zondebokken, dat hem de rol wordt toebedeeld, die traditioneel was toebedacht aan joden, zigeuners, negers, kommunisten, homoseksuelen, verdovendemiddelengebruikers, en andere minderheden. Ketters, Tovenaars, Magiërs.
Maar de beat behoort tot een groeiende en bewuste minderheid; bovendien is éen beat op de juiste plaats meer waard dan 300000000000000000 squares (slaven) achter loketten, schrijfbureaus, draaibanken en telefoons.
Bovendien: de square, zoals wij hem kennen in zijn onbeschrijflijke zelfgenoegzaamheid, machtswellust (waarachter krampachtige minderwaardigheidsgevoelens niet eens meer schuilgaan, maar schichtig naar buiten treden)
| |
| |
en slaapwandelende gevaarlijkheid (voor zichzelf en alle anderen) is aan het uitsterven, want de jeugd wordt veroverd: door de Beatles (Meesters van het Britse Imperium!) met hun blijde boodschap, door de lichamelijke bevrijding van de beat-muziek, en wie de jeugd heeft, heeft immers de toekomst?
De toekomst is aan het heldere denken voorbij ideologieën, aan het bestrijden van zieke verstarring, aan het bevrijden van gekerkerden en gekluisterden, aan het provoceren van opgeblazen valsespelers, aan het infiltreren en dekoderen, aan het schoppen en schudden, aan het ridikuliseren en reinigen.
De verontreiniging zal worden weggespoeld door de toegenomen persoonlijke eksistentiële analyses en syntheses, steeds groeiender het aantal diergenen die geen genoegen nemen met holle woorden, en die in het menselijk samenleven een mogelijkheid vinden grenzen te doorbreken, af te rekenen met fikties als vaderlandsliefde, serviliteit, status-symboliek en ander bijgeloof. De wetenschap wijst de weg, de poëzie, de happening, de jazz, de intuïtie (waarop je ALTIJD kunt vertrouwen!); er zijn duizenden wegen van bewustzijnsverruiming. En laat je niets wijsmaken, maar laat je evenmin niets ontnemen: het recht op eigen leven. Het recht jezelf te zijn. Het recht te mogen zeggen wat je denkt.
‘In dit koninkrijk van illusies tasten wij naar oponthouden en funderingen. Er is niets dan een strikt en trouw handelen thuis en een streng buitensluiten van alle dubbelhartigheid of illusie daar. Wat voor spel er ook met ons wordt gespeeld, wij moeten met onszelf geen spelletjes spelen, maar in onze afzondering handelen met de laatste eerlijkheid en waarheid.’ Ralph Waldo Emerson.
Te weten wat je zegt. Te weten wat je te doen staat. Provoceren: achter je loket, je schrijfbureau, je draai- | |
| |
bank. Want ieder mens ter wereld moet het met ieder mens ter wereld, hier en nu, kunnen maken. I love you.
(Provo nr. 6, 24 januari 1966)
|
|
Auteursrechtelijk beschermd