Het hek van de dam

[p. 31]

D | Moeder Aarde op Driftaant.

De aarde is een ruimteschip, en we moeten het voertuig gezamenlijk bewoonbaar en bestuurbaar maken, zegt de Amerikaanse denker en ingenieur Buckminster Fuller (van de geodesische koepels; bijv. het Amerikaanse Paviljoen op de Montreal-expo). We zijn onderweg, snellend door een ruimte die met de dag groter wordt, waarin méér mogelijkheden en plaats voor menselijk vernuft, kunnen en ontdekken. Dit ruimte-tijdperk staat in het teken van velerlei versnellingen; niet alleen volgens de theosofen voltrekt zich het Kali-Yoega (hier, en nu: ‘de westerse beschaving’) in steeds versnelder tempo. Dr. Sidney Cohen, in zijn zeer lezenswaardige boek over lsd-25 Het Buitenste Binnen (Van Ditmar, 1966) noteert:

Omhoogschietend

‘Wij schieten de steile helling van de opgaande kromme van vooruitgang omhoog. Elke indeks, of die nu is de snelheid van het reizen, de doeltreffendheid van kommunikatie-technieken, het aantal wetenschappelijke ontdekkingen, de groei van bevolkingen of de vernielingskracht van bewapeningen versnelt in buitengewoon tempo. Men kan spreken van een bevolkingseksplosie; een informatie-eksplosie, transportatie, kommunikatie en bewapeningseksplosie, en vele andere. De sociale verandering gaat zo snel dat de voorschriften van één generatie de absurditeiten van de volgende generatie worden. De afwezigheid van stabiliteiten, het verlies van traditionele zekerheden en de toenemende ingewikkeldheid van het leven zijn psychologisch beangstigend.

[p. 32]

Bovendien schijnt het streven van deze tijd onbestendig en oppervlakkig. De eeuwige vragen hoe te leven en hoe te sterven worden niet bevredigender beantwoord dan gedurende de vroege middeleeuwen.’

Als schrijver, die zijn debiet gesitueerd ziet in het kleine Nederland (dat zich door de aard der indringende verbanden en verhoudingen betrokken ziet bij alle huidige revoluties) is het voor mij opmerkelijk te zien, hoe datgene wat men een kloof tussen de generaties noemt, mede wordt bepaald door bovenstaande regels.

Enerzijds revoluties allerwegen: binnen de R.K. en andere kerken (homofiele ketters houden hagepreken); binnen de partijen (300 000 stemmen op een partij zonder programma, met niets dan ‘verandering’ in zijn banier); binnen de intermenselijke verhoudingen (nvsh, coc en andere organisaties strijdend tegen diskriminatie); binnen de vredesbewegingen (Sjaloom, Pax Christi, Kerk en Vrede) en het toekomstgerichte, inklusieve denken van Professor Fred Polak, en de Werkgroep 2000. Dit zijn avant-gardistische, pionierende, zoekende en tastende, rond een gezamenlijk thema verenigde strukturen, die mede het hedendaags bestel dat men de belachelijke naam ‘orde’ geeft helpen veranderen. Anderzijds: die mensen en hun groeperingen, die deze ontwikkelingen in de weg staan, trachten tegen te houden, de orde ‘handhaven’.

T.V. en andere kicks

Het is onmogelijk na te gaan, in hoeverre provo en andere protesten tegen de groeiende onleefbaarheid van de materialistische samenleving, invloed uitoefenen buiten de grote steden, waar de problemen het grootst zijn.

De televisie brengt echter de ruimtevaarten in Assen, de

[p. 33]

Beatles in Barneveld, de San Francisco hippies in Loonopzand (waar ligt dat ook weer?) en het Vietnamnieuws in de Achterhoek. Onder de beschutte en begrensde domeinen van de ouderenwereld (gehuisvest in de lezerskringen van één dagblad) komt een nieuwe generatie naar voren, die zijn levenslust haalt uit het leven zélf, veel losser staand ten opzichte van gebruiken en tradities dan de ouderen, in staat zich voortdurend te vernieuwen en ontwikkelen, en bij machte knollen van citroenen te onderscheiden.

Het is deze jeugd, die geen weet heeft van uitzichtloosheid (waarheen je ook gaat: niets dan inzicht en uitzicht!), met de angst leert spelen (scooters, brommers, liftreizen, spijbelen, kicks ervarend) en graag bereid het leven als een non-stop-happening te ondergaan.

Het zal deze generatie, die weet waar Abraham de mosterd haalt, vanzelfsprekender zijn de toekomst open tegemoet te zien, dan dié ouderen, die in ‘de afwezigheid van stabiliteit’ een bedreiging van hun levenswijze zien, mede gevormd als zij zijn door depressies, krises, oorlogen en onderdrukkingsituaties waarin de mens inderdaad helaas tot slachtoffer wordt, gebukt gaat onder (en vaak gebukt blijvende gaan) en zich neerleggende bij de onbevredigende status quo, die wetten hanteert, indruisend tegen élk en ieders rechtsgevoel.

Is het niet belachelijk dat de gevangenis nog moet dienen als therapie? Hoe kun je in godsnaam agressie, onwetendheid, angst bestrijden door angstige, onwetende en agressieve instituten, waarover men liever niet spreekt en bij de gedachte waaraan men al huivert?

Het toekomstdenken richt zich er niet langer op, om schuldigen te zoeken en te fabriceren; het legt zich er op toe problemen uit de wereld te helpen die schuld (van één mens tegen de ander, van één groepering tegen de andere) veroorzaken, door onze gezamenlijke verantwoordelijkheid te doen

[p. 34]

toenemen. Binnen kerken en partijen, ten opzichte van jezelf, je vrienden en je omgeving.

Het is de verantwoordelijkheid van deze maatschappij, om andere wegen dan politionele of justitionele in te slaan bij de beoordeling van mensen, die middelen gebruiken, verslavende, verdovende of welke andere dan ook. Wanneer mensen worden aangetroffen, die verdovende middelen gebruiken en daar het slachtoffer van worden (de agressieve dronkenman, de uitgeputte amfetamine-gebruiker, de urinerende sportsman, de losgeslagen morfinomaan), dan is het noodzaak hulp te bieden, in de vorm van psycho-therapie, sociale hygiene, maatschappelijke begeleiding, en die hulp wordt niet gegeven door mensen angst aan te jagen met gevangenisstraf, ze te achtervolgen, lastig te vallen (fouilleringen op straat; het lijkt soms wel Chicago!) of anderszins in de weg tot genezing te staan.

Dit een uitval naar het verleden, dat helaas nú nog in velerlei harten overheersend aanwezig is - het toekomstdenken komt o.m. tot uiting in de prognoses, die de Amerikaanse Rand Corp. maakte, na het konsulteren van een groot aantal kreatief-wetenschappelijk denkende deskundigen op velerlei terrein.

Voor het jaar 1988 een ‘algemeen aanvaard’ gebruik van niet-narkotische middelen; alsmede een veranderd persoonsbeeld. Nog 21 jaar vol onrecht uit de weg te ruimen staan ons op dit gebied te wachten; heeft niet de baanbrekende studie The Marihuana Papers (Bobbs-Merill, New York, 1967) overduidelijk sociologisch de marihuana-mythe ontrafeld, en teruggebracht tot de man Harry Anslinger (‘who turned the whole world off’ schreef de East Village Other) van de Amerikaanse Narcotics Commission, die in de 30er jaren na het beëindigen van de Prohibition een nieuw emplooi voor zichzelf en zijn wakkere mannen zocht?

Het is niet gemakkelijk voor diegenen, grootgebracht en ‘volwassen’ geworden in vooroorlogse jaren, om het na-oor-

[p. 35]

logs wereldgebeuren in al zijn omvangrijke veranderingen te aanvaarden. Dat het ruimte-tijdperk eveneens die 180^o inwaartse stap betekent: de ontdekking van de innerlijke ruimte. Vaak lichamelijk teweeggebracht, via deelname aan evenementen (happenings, dansfeesten, massale emoties - de dood van Kennedy! - met politieke en/of sociale geëngageerdheid etc.) of door meditatie, druggebruik en andere vormen van in-keer.

De persoonlijke krisis, het zelf-overwinnen, het voortdurend gevecht met het ego, het onderkennen van de vele spelen: die van autoriteiten, macht en de daarbij behorende wellust, het onlustgevoel, het uitgestoten - of zomaar ánders zijn (de andere geaardheid, besnaardheid, intellekt). Zoveel vormen van rebels outsidersengagement. Nu, meer dan ooit tevoren, kondigen zich die bizondere talenten aan, die vroeger geen uitlaat konden vinden. De pop-revolutie heeft tienduizenden tot dagelijks bezige musici gemaakt; nomadische zangers ontdekken een nieuwe, universele werkelijkheid, schilders wagen zich in drie dimensies, en de dichter bewandelt het wankele pad van de vierde dimensie, waarin aan menselijke ervaringen slechts dán geloof wordt gehecht wanneer zij aan den lijve worden ondervonden.

Geneesmiddelen

Het drug-gebruik valt niet langer in de sloppen van drug-doctor-disease of drug-addiction-crime te klassificeren; drugs behoren tot die geneesmiddelen waaraan de mens op dit ogenblik het meest behoefte heeft. Psycho-vitaminen, genots-middelen (alkohol, overmatig gewennend, geen genot, maar kater), relaxatieven. Psychedelische ervaringen zijn die door grote mystici stamelend meegedeelde extases waaraan de naam ‘bliss’ gegeven wordt: gelukzaligheden, kosmische trillingen.

[p. 36]

Slechts in dit evolutionnair verband kan het wereldbeeld objektief worden gewaardeerd. Op een beperkter plan laat zich drug-gebruik (door mij) niet bezien. De tocht naar het onbekende, onbewuste, braakliggende innerlijk is van alle tijden, door de eeuwen aan vervolging en inquisitie ontkomen, nú opnieuw geopenbaard en vertaald, via de natuurlijke middelen van het Oosten en de chemische van het Westen^*.

lsd: psychische nukleaire energie, niet in handen van onvoorbereiden te vallen - slechts voor geestelijke inwijdingsdoeleinden, bewustzijns-verruiming, therapeutisch en/of spiritueel gericht.

Marihuana, een onschuldige zeer nuttige plant, de hennep, overal ter wereld gebruikt van binnen en buiten: door Linneaus in de 17e eeuw cannabis sativa genaamd, aangetroffen in de resten van pijpen uit de voor-Christelijke Nederlandse beschaving. In gebieden waar alkohol verboden is en/of niet voorkomt een dagelijkse verfrissing, van oase tot kasbah, van soek tot gnat.

In Amsterdam gnot genaamd, een hoge lach in een laag land, waar helaas velen onder het veen, de modder, het klei van konfektie-grijs, en de dikwollen ondergoed-achterdocht verborgen gaan. (Ze geloven me niet eens op mijn woord: 10.000 romans per sekonde geschreven, doorleefd, ervaren).

* Over ‘natuurlijk en kunstmatig’ veel begripsverwarring: hennep even plantaardig als thee, ipoemeïa-zaadjes even natuurlijk als tabak, jeneverbessen en wijndruiven even veel leven als kaktussen, paddestoelen - die al dan minder ‘giftig’ zijn. Hetzelfde middel kan werken als vergif dan wel als medicijn: opium, coca, heroïne, morfine. Elk middel zijn eigen toepassing, mogelijkheden, tekortkomingen (in de vorm van gewenning en verslaving, die zowel geestelijk als lichamelijk kan zijn) en... gebruikers.

[p. 37]

Richtlijnen

Er zouden enkele eenvoudige aanwijzingen gegeven kunnen worden. Bemoei je niet met drugs, als ze je pad niet kruisen. Wantrouw alles dat gezegd wordt door mensen, die het niet uit eigen ervaringen kennen.

Leer herkennen de neurotische, gevaarlijke ophitsers, die al eerder in de geschiedenis slachtoffers maakten door andere wegen dan de autotherapie te bewandelen.

Iemand die drugs als een gevaarlijk probleem ziet, ziet het leven ook als een gevaarlijk probleem.

Iemand die tegen drugs is, is tegen elke andere verandering. Iemand die tegen verandering is, is reaktionnair. Is er nog iemand anti-socialistisch? Hij is je vijand; onwetendheid belet zijn hart te schreien met minder-bedeelden.

Mensen, diegeen lsd gebruiken, moeten ophouden erover te praten of te schrijven. Dan daalt het aantal gevallen met noodlottige afloop (niet meer dan een tiental ter wereld bekend) tot nóg minder. Laat je niet verleiden - tot wat dan ook - als je niet wilt worden verleid, wil je weten wat het is: weet dan dat de gevangenis je wacht.

Als dit geen waarschuwing genoeg is om het te laten, weet ik het niet meer. Wil je dat niet riskeren: niemand dwingt je ertoe, en neem je het risiko wel - je staat op je eigen benen. Vogelvrij.

Laat men de minderheid die marihuana en hashish tot zich neemt toch vrij haar eigen genot op eigen wijze te vinden - wetenschappelijk is aantoonbaar te maken, dat daardoor de kriminaliteit zal afnemen, wat er nu ook over beweerd wordt. De huidige (opium)wetgeving is bevorderlijk voor de kriminaliteit; het is de aanhef geweest van de advertentie die 50 vooraanstaande Britten in hun dagblad the times geplaatst hebben, om te protesteren tegen het onrecht, dat overal ter wereld (behalve in India, waar het tot de bestaande religieuze gebruiken behoort) aan marihuana-rokers

[p. 38]

wordt bedreven.

Het enige wat verlangd wordt, is studie van het probleem (dat geen probleem hoeft te zijn) door middel van identifikatie met alle ontwikkelingen.

Zelfstudie

Gooi alles los, laat alles varen. ‘Hoe kan ik je volgen?’ vroeg de rijke jongeman aan Jezus. ‘Ontdoe je van alle bezittingen.’ (Hij deed het niet. Wie offert nog aan Mammon zijn leven op?)

Begin helemaal opnieuw te denken. Ik bouw mede aan een droomwereld: de dichterlijke werkelijkheid, waarachtiger dan de nachtmerrie van oorlog en agressie, honger en ellende. Met geëngageerde zangers, dichters, musici, architekten, psychologen, beeldende kunstenaars en filosofen trek ik, stap voor stap, ten koste van veel bloed en tranen, Utopia op.

Een samenleving zonder schuld en angst, waar voor iedereen plaats is, welke ook zijn unieke buitensporigheden. Alle stoute plannen, alle inspiraties, elke geniale inval, elke wilskrachtige verbeelding verenigd, terwille van de lieve vrede. Het oudste gedicht was een liefdesgedicht, de eerste song is een drugsong. De wijsheid der Ouden: Voor Alledag. Het oudste beroep: de liefde.

Een zang van werelden, door iedereen te betreden: inwijdingen tot waarachtig en bewust mens-zijn, kastijdingen, ontberingen, asceses, honger- en slaap-kuren, knapen die man worden, door zang, gebeden, litanieën, drugs, therapieën, intermenselijke relaties.

Veeg jezelf schoon. Veeg de twijfelaar weg. Neem bezit van je eigen ervaringen. Laat je door niemand een mening op-

[p. 39]

dringen. Hoed je voor de politie-hond.

Bedenk: in een revolutionnaire tijd is iedereen bij alle gebeurtenissen betrokken. Het is progressief naar anderen te kunnen luisteren. Het is positief je te ontdoen van een negatieve instelling ten opzichte van alle vormen van leven, kultuur.

Je kunt niemand vertegenwoordigen behalve jezelf. Dit is bewustzijnsverruimend leermateriaal, ontstaan uit een moeder-religie van de aarde. Ik ben een vuur-lucht-zon-aanbidder, ik sta met beide benen in de werkelijkheid, en ik kan vliegen.

In het jaar 2020 beheersen we de zwaartekracht; professor Kooy toonde aan, welke wegen wij ons denken kunnen laten inslaan. De aarde is een schip in de ruimte. Ook jij bent kapitein.

(Voorjaar 1967)