Mijne herinneringen uit den Anglo-Boeren-oorlog

Een bangmakerij. (Schijnaanval).

De laatste weken van Februari, 1901, waren voor onze kommando's op het hooge veld, ten Zuiden van het spoor, een bijzonder zware tijd. Generaal French, bijgestaan door een zestal andere generaals met een macht van ongeveer 60,000 man, trok het hooge veld over tusschen de Natalgrens en de Delagoabaaispoorlijn, alle burgers en vee

[p. 201]

voor zich uitdrijvend, die steeds dichter en dichter gedrongen werden naar de Swaziegrens om daar dan den genadeslag te krijgen. Deze operatie is bij de Engelschen bekend als de ‘great sweep of February, 1901.’ Wij ontvingen rapport van den kommandant-generaal dat hij het met de kommando's zeer moeilijk had, doordat de vijand daar alle beschikbare troepen had geconcentreerd. Mij werd verzocht zooveel mogelijk de aandacht van den vijand af te trekken door aanvallen ten Noorden der spoorlijn of den vijand zoo veel mogelijk afbreuk te doen.

Een aanval op de versterkte verschansingen in deze gewesten, waar wij pas offensief waren opgetreden en waar de vijand nu natuurlijk op zijn hoede zou zijn, was niet geraden. Wij besloten derhalve een schijnaanval te doen op Belfast.

Gedurende den nacht trokken wij met alle burgers, die een paard hadden, een vijftiental wagens, karren, en andere rijtuigen, kanon en pom-pom, tot op een hoogen bult, ‘Bij-de-Pannetjes’ geheeten. Toen dus den volgenden morgen de zon opging, waren wij in het volle gezicht van den vijand te Belfast, vanwaar wij nu zoowat tien mijl verwijderd waren. Hier werd ons kommando in tweeën gesplitst en de paarderuiters uitgespreid in groepen van 50 man, met wagens overal tusschen de gelederen verdeeld. Langzaam naderden wij zoo Belfast. Ons kommando telde nu ongeveer 800 man en, in aanmerking genomen de wijze waarop wij trokken, zou het zeker drie maal dit aantal schijnen. Telkens werd halt gehouden en moesten de heliografisten, die overal in het gezicht van den vijand geposteerd waren, zooveel mogelijk drukte maken, spioenen reden overal rond en maakten telkens het grootste vertoon door rond te jagen van het eene klompje burgers naar het andere.

Na aldus telkens een weinig gewacht te hebben, trokken wij weder verder en zoo duurde de comedie tot zononder; toen wij dan ook onder het bereik van vijands kanonnen

[p. 202]

in de forten zouden hebben moeten zijn. Volgens onze informatie echter had generaal French alle kanonnen uit Belfast medegenomen en er slechts eenige van klein kaliber gelaten, die ons niet konden bereiken voor wij op zoowat vier duizend yards van de forten waren. Onze pompom en onze vijftien-ponder waren verdeeld over de twee afdeelingen en de officieren van beide afdeelingen hadden bevel gekregen om met zonsondergang en gelijktijdig eenige schoten op Belfast te lossen. Wij konden den geheelen dag zien, hoe de Engelschen bij Monumentheuvel en om het dorp slooten maakten, en draadversperringen opstelden. Treinen liepen gedurig heen en weer van Belfast naar de naaste stations, waarschijnlijk om versterkingen aan te brengen.

Toen de schemering begon, rukten wij nog steeds op en met het vallen van de laatste stralen der zon vuurden onze twee kostbare veldstukken gelijktijdig, zooals gelast was. Ik kon niet meer zien waar de bommen vielen; wij hoorden ze echter barsten en troostten ons met de gedachte dat zij nabij den vijand moesten gevallen zijn. Elk stuk zond een half dozijn bommen en hier en daar werd door de voorposten met het klein geweer een weinig geschoten. Wij geloofden dat de vijand nu toch wel zou denken, dat deze laatste beweging een algemeene bestorming beteekende. Wat de vijand werkelijk gedacht heeft, is natuurlijk heel iets anders. Het was, zooals de burgers onder elkander zeiden: ‘Ons maak hulle bang, maar die ding is nou maar of hulle bang gekrij het.’ Immers hiermede was ons programma voor den dag afgeloopen en trokken wij gedurende den nacht weg zonder den vijand eenig overtuigend bewijs te geven van het feit, dat wij hem niet verder zouden plagen, maar ook zonder apologie voor de verstoring zijner rust.

De uitslag van dit bloedloos gevecht was nul dooden en gewonden ook aan vijands zijde.