Mijne herinneringen uit den Anglo-Boeren-oorlog

Te Laingsnek.

Wij waren op het oude slagveld van '80 en '81, waar 20 jaar geleden Boer en Brit elkander ontmoetten om het eigendomsrecht van de Z.A.R. door geweld van wapenen te beslissen. Thans nog zijn de sporen zichtbaar van het woeste gevecht, waarin de Brit moest ‘pad geven,’ waarna de ongelukkige Sir George Colley den Amajuba besteeg, wat hem zijn leven kostte en het Britsche leger den nekslag gaf.

Mijn positie werd mij aangewezen in den nek, daar waar het wagenpad naar het oosten, over den spoorwegtunnel loopt. Slooten graven en positie maken voor de kanonnen waren nu de eerste werkzaamheden. Den dag nadat wij met de verschansingen klaar waren, kwam de vijand in het gezicht. Hij kampeerde te Schuinshoogte aan de Ingogo en zond een paardenkommando met twee kanonnen naar den nek. Het was vanuit onze posities moeielijk te zien hoe sterk de vijand was. Pretoria, Lydenburg en andere kommando's lagen links van den wagenweg en hadden bovenop den Majuba hun positie, terwijl ook ten oosten van ons kommando's waren. Wij waren dus volkomen gereed den aanval te weerstaan. De vijand scheen te meenen dat wij rechtdoor naar Pretoria waren gevlucht en den nek onbezet hadden gelaten. Hij naderde heel brutaal zoo nabij, dat wij hem met klein geweer eenige salvo's konden toezenden, waarop hij halt hield en eenige kanonschoten op ons loste, waarna hij weder kalm naar Schuinshoogte terugtrok. Wij moesten hier dag en

[p. 82]

nacht in positie blijven. Het was bitter koud, en onafgebroken woei een snijdende oostenwind, die ons deed verstijven. De eenige afwisseling werd den volgenden dag verwekt, door de aankomst van den heer Jan Lombard, die van Pretoria kwam en de burgers toesprak. ZEd.Achtb. vertelde dat hem was opgedragen den burgers mede te deelen dat wij nog maar 14 dagen moesten volhouden; want dat tijdingen uit Europa waren gekomen, meldende dat na dien tijd de groote mogendheden tusschenbeide zouden komen. Deze mededeeling klonk zóó officieus dat velen ze geloofden; doch dat ze veel verandering heeft gebracht in de stemming van de burgers, geloof ik niet; want later is gebleken dat er na 14 dagen niets gebeurde en nog eens zijn er bijna tweemaal veertien maanden verstreken, zonder dat de voorspelling van den heer Lombard verwezenlijkt is geworden, en zelfs in die dagen werd er door niemand notitie van genomen en werd er alleen op spottende wijze over gesproken. Wie dit bericht uit het noorden had gezonden of ontvangen, heb ik nooit kunnen uitvinden.

Generaal Buller bleek niet haastig te zijn om ons hier aan te vallen of bevreesd dat de gebeurtenissen aan de Tugela zich hier zouden herhalen. Misschien ook leek hem onze positie vanuit een strategisch oogpunt te sterk. In het kort, Laingsnek is nooit aangevallen; doch om welke reden weet ik niet. Later is generaal Buller langs een grooten omweg bij Botha's pas doorgebroken. Terwijl wij hier stil lagen, drong Lord Roberts met zijne macht den O.V.S. verder binnen en kreeg ik bevel met het Johannesburger kommando naar Vereeniging op te rukken, waarheen wij den volgenden dag, den 19den Mei, per spoor vertrokken.