Brieven uit de oorlogsjaren aan Theun de Vries

74

Doorn 3-3-'44

Beste Theun,

In afwachting van de Engelsche lekkernijen,¹³³ die je me sturen zult, ben ik met Anna Karenina begonnen, en aangezien jij hiervan nogal een bewonderaar bent,

133 De korte verhalen van Somerset Maugham (zie brief 72).

[p. 127]

Franse titel van een clandestiene gedichtenbundel van S. Vestdijk met opdracht aan Martinus Nijhoff.

[p. 128]

wil ik iets over mijn indrukken schrijven. Ik vind het buitengewoon goed, en boeiend, maar lees het bijna uitsluitend met interesse voor de Δ Anna-Wronski-Karenin, en alles daaromheen; de sfeer Ljewin-Kitty boeit mij veel minder, en ik neem de vrijheid heele stukken over te slaan, waarin dit merkwaardige ‘zelfportret’ voorkomt. Komt het door zijn nobelheid, of schuchterheid, dat deze man mij irriteert? Of doordat T.'s uitgesproken episch en objectief talent bij deze ‘subjectieve’ aangelegenheid niet geheel tot zijn recht komt? Ik weet het niet; maar in elk geval is al het andere van een buitengewone kracht, psychologisch en dramatisch, en daarbij steeds met de noodige distantie gezien. Wronski is misschien wel de verbluffendste creatie (ook de moeilijkste!). En wat een geniale beschrijvingen: het paard vóor de wedrennen, de rennen zelf! Wat een voortreffelijke kunstenaarspsychologie: die schilder Michailow, in Italië! Ik geloof nog steeds, dat Dostojewski mij meer ligt, maar in zijn soort doet dit boek toch niet voor hem onder, en men zou inderdaad de stelling kunnen verdedigen, dat er een grootere verdienste in ligt ‘normale’ menschen zoo boeiend uit te beelden dan afwijkende typen tot leven te brengen. Men kan intusschen ook het omgekeerde staande houden ... Ook de humor is heel fijn: Oblonskij b.v., die zoo gemakkelijk tot een ‘komisch type’ had kunnen ontaarden. Of dadelijk in het begin al de opmerking, dat Wronski zich na een bezoek bij de ouders van Kitty zoo zuiver gestemd voelt, in hoofdzaak omdat hij de heele avond niet gerookt heeft! Het is wel merkwaardig, dat men als ‘literator’ een dergelijk meesterwerk ontdekken moet op zijn 45e jaar; maar hier zit ook wel iets aardigs in, en dan heb ik altijd het excuus van mijn ‘verwaarloosde opvoeding’, door medische studie en andere interessen. Zeer toevallig ‘ontdek’ ik momenteel een andere klassicus, n.l. papa Haydn, wiens sonaten ik bestudeer, daartoe aangezet door het oordeel van Pijper,¹³⁴ die hem hooger schat dan Mozart en Beethoven. Met mijn eigen papa gaat het maar zoo-zoo. Het vervelende is, dat hij weer uit het ziekenhuis wegmoet, terwijl we nog niets anders voor hem hebben. Merkwaardig parallelisme: jij ook met je oudeheer op 't oogenblik. Ik wacht nog met versturen van deze brief tot ik je de goede aankomst van de boeken melden kan.

Vrijdagochtend: zoo juist arriveeren de boeken, waarvoor mijn hartelijke dank. Ik zal van mijn lectuur nu een Eng.-Russ. cocktail maken, geheel up to date. En vanmiddag moet ik naar Zeist door een voet sneeuw. Ik zal zien of ik het met de fiets bolwerken kan; de tram is een akelig vehikel.

Hart. gr., ook van Ans,

je Simon

134 Vestdijk kende de komponist Willem Pijper sinds 1938. Over hun beider vriendschap zie men Vestdijks herinneringen in Gestalten tegenover mij , 1962, blz. 129-174.