Brieven uit de oorlogsjaren aan Theun de Vries

64

Doorn 25-9-'43

Beste kerel,

Ik heb de novelle¹²⁵ gelezen, - Ans ook, - en schrijf je nu mijn bevindingen. Het lijkt mij niet een van de beste, maar daarom toch zeker niet te versmaden. Wat ik er goed aan vond is o.a. de schildering van het (zeer veel voorkomende) type van de ‘gedesinteresseerde’ in deze tijd, die dan door een onaangename schok wordt wakkergeschud. We zijn allemaal zoo, in meerdere of mindere mate, uit zelfbescherming. De wijze waarop je deze man láat wakkerschudden is wel erg kras, hoewel op zichzelf natuurlijk aanvaardbaar. Menschelijk interessanter was alles misschien geworden, wanneer je de dochter had laten ‘meewerken’, door haar b.v. verliefd te laten worden op een niet al te compromitteerend vertegenwoordiger van ons broedervolk. Maar dan was het allicht tot een roman uitgedijd. In elk geval, het gegeven mag dan een beetje simplistisch zijn misschien, met de uitwerking maak je veel goed, en onze wraakzucht wordt in elk geval dubbel en dwars bevredigd. Psychologisch vond ik dat verhaal over de vrouw van de gefusilleerde partijgenoot beter, maar dit heeft dan meer betrekking op de opzet dan op de détails.

Je schreef, dat je hierna geen laarzen meer zult vervaardigen. Inderdaad lijkt een

125 Mijn dochter , toegevoegd aan De Laars .

[p. 105]

vooropgesteld streven naar ‘volledigheid’ in dit opzicht weinig aanbevelenswaard, en ook niet te verwezenlijken; maar wanneer je nog eens een inval zou krijgen, vooral voor een korte novelle, zou ik zeker die kans aangrijpen. Voor mijn gevoel zou deze bundel nog door een stuk of wat kortere stukken (van een bladzij of 5, dus die je ook weinig tijd zouden kosten) aangevuld kunnen worden, voor de afronding, en om althans een zekere ‘suggestie’ van volledigheid te geven. Alles kan men niet beschrijven; maar de hoofdmotieven zijn nu niet zóo talrijk. (Ik kan mij overigens voorstellen, dat het onderduiken niet zeer inspireerend voor je is!)

Ik ben druk aan het ‘lezingen houden’, - mijn eerste is al in zee, en de tweede klaar. Het bevalt me best, zoowel het werk zelf, als de resultaten. Het geheel wou ik aan jou opdragen, omdat onze briefwisseling de stoot ertoe heeft gegeven. En oome Jan lijkt mij een passend editeur, als hij tenminste niet al te krenterig is. Als de zaak klaar is, moet je toch weer eens hier komen. Pom kwam aanwaaien; die zit weer in Maarn. Verder is alles kalm en hoopvol. De vele Slavische dorpen die van eigenaar veranderen,¹²⁶ zijn zelfs verpletterend. Over huizenvordering hooren we weinig meer; maar ik heb toch maar de voorzichtigste weg gekozen en mijn uitgever gemobiliseerd - für alle Fälle. Het is wel grappig, dat dit middeltje, dat ik van het begin af aan had voorbereid, - wij spraken hier nog over in '40, - voor alle mogelijke toepassingen geschikt blijkt. Een klein tooverstafje, - maar voor matig gebruik natuurlijk! De geest van Else Böhler (het boek dan) moge het mij vergeven!

Houd je taai. Hart gr. van ons 2,

van je
Simon

P.S. Laat je die novelle even halen?

Krijg ik het essay over Pom ook eens?

126 Bedoeld is de snelle opmars van de Sowjetlegers, waardoor tal van steden en dorpen in de USSR werden bevrijd.