Brieven uit de oorlogsjaren aan Theun de Vries

37

Doorn 30-10 [1941]

Beste Theun,

Ik schrijf je dadelijk terug, en dan iets korter dan de vorige keer. Je beschouwingen las ik met aandacht en ik geloof wel, dat er nu nog weinig op te helderen is. Voorzoover ik het er niet heelemaal mee eens ben - maar dit geldt meer de accentverdeeling, de formuleering, kortom de ‘nuance’ - is dit gemakkelijk terug te brengen tot de verschillen in geaardheid, die tusschen ons bestaan. Ik vind je inzichten zeer zeker de moeite waard - d.w.z. de moeite waard voor jezelf om verder uit te werken - en het zou mij alleen spijten, wanneer Urukagina erdoor in het gedrang kwam. Maar ‘adviezen’ houd ik voor me ... Misschien kun je toch nog het een met het ander combineeren ...

De farce van het departement neemt werkelijk homerische allures aan. Intusschen is de boodschap voor jou vrij hoopgevend, wat je persoonlijke veiligheid betreft.

[p. 45]

Ook uit andere berichten is mij gebleken, dat men ons zooveel mogelijk de hand boven het hoofd houdt, - met welke motieven zal ik maar in het midden laten ...

O ja, met ‘spel’ en zelfs met het ‘tooneelspel’ dat ik mijzelf in de schoenen schuif, bedoel ik natuurlijk alleen maar het spel, dat den kunstenaar van oudsher is toegestaan en dat de ernst niet buitensluit, - allerminst!

Ik ben nu bezig kalmpjes aan de dialoog over te tikken, want ik ben toch wel nieuwsgierig geworden naar de reacties van anderen. Als het ding klaar is - over een maand misschien - hoop ik je een doorslag te sturen. Kun jij voor mij, bij je vrienden, desnoods in Amsterdam, niet een populair (of desnoods minder populair) boekje over de relativiteitstheorie, of in het algemeen over de philosofische consequenties van de nieuwere natuurwetenschappelijke ontdekkingen, machtig worden? Ik moet maar een paar dingen weten, maar die dan ook beslist, opdat ik met een bepaald onderdeel kan opschieten. Misschien kun je dit zonder veel moeite voor mij doen, - des te eerder krijg je de dialoog in handen!!! Er bestaan wel van die boekjes, Hollandsch, of waarschijnlijker, Duitsch (ik herinner me alleen Moritz Schlick, maar er zijn er veel meer).

Later schrijf ik je weer iets uitvoeriger. Het is jammer, dat ik je brieven niet bewaren kan, maar ik vind veiliger van niet ... Hartelijke groeten van je

Simon