Brieven uit de oorlogsjaren aan Theun de Vries

34

Doorn 4-10-'41

Beste Theun,

Hartelijk bedankt voor de Wiarda's, alsmede voor Van Oldenbarneveld,⁶⁰ een bijzonder gedegen studie, komt mij voor. Ik wou je echter vooral zeggen hoe goed

60 Vestdijk, bezig met plannen voor een roman over de 80-jarige oorlog, verzocht mij om een exemplaar van mijn Oldenbarneveldt-biografie.

[p. 39]

ik je bijdrage voor het ‘meisje’⁶¹ vind. Je stuurde het mij indertijd in proef, maar ik kwam er nooit toe het behoorlijk te lezen, d.w.z. anders dan zeer in vogelvlucht. En juist de détails, de schriftuur, kortom het ‘kleine werk’, vind ik zoo goed in dit ding. Dit genre is stellig niet het hoogste wat je te geven hebt, komt mij voor, maar in het soort vind ik het voortreffelijk, en, als je de mogelijkheid eenmaal aanvaard hebt Shakespeare te idealiseeren en Ann dientengevolge in een hoekje te duwen, is het zelfs niet te verbeteren. Daar ik indertijd zelf El Greco min of meer geïdealiseerd heb, kan ik dit rustig zeggen; het is allerminst als verwijt bedoeld, nauwelijks als critiek. Ik kom namelijk hoe langer hoe meer tot de overtuiging, dat de ‘groote mannen’ altijd de ‘kleine menschen’ waren, - een soort compensatoire verhouding dus, hetgeen op zichzelf allerminst een nieuwe ontdekking is. Maar het is altijd aardig het bij ieder nieuw geval te overwegen. Shakespeare, die ‘ten offer viel’ aan Ann, en zich later niet van haar losmaakte, moet als mensch eenige rare kronkels gehad hebben, zoodat hij, menschelijk gesproken, op een of andere wijze toch weer met Ann op éen lijn kwam te staan. Voor de symmetrie zou je nu eigenlijk de heele historie nog eens moeten uitbeelden, van Ann uit gezien. Wat heeft zij over hem te vertellen? Maar wat een onmogelijk moeilijke taak! De groote man, ‘van onderen gezien,’ - maar zooals ik al zei, ten aanzien van Greco heb ik het niet aangedurfd, - en dus niet gekund, - en wel zeer bewust. Ik herinner mij nog de overweging: ‘Neen, neen, El Greco kan ik niet op de W.C. laten zitten!’ Dat gaat inderdaad niet, en toch, ze zaten er ... Van die rijke Joden van na den oorlog⁶² kun je er gerust meer voor me optrommelen. Welk een heerlijk vooruitzicht. Trouwens, ook zonder dit Maecenaat zal ik het einde van de rotzooi begroeten. Er is weinig nieuws, momenteel. Optimistisch ben ik nog steeds niet; maar maaglijders zijn klassiek zwartgallige lieden, dus zal ik eerst het einde hiervan moeten afwachten. Erg wil het nog niet. Laat bij gelegenheid nog eens wat hooren!

Hartelijke groeten, ook van Ans, van je

Simon

61 Bedoeld is de novelle Bruidegom in september , in 1944 als afzonderlijk boekje verschenen in de Schildpadreeks, nog later in de verhalenbundel Eros in hinderlaag (1945).

62 Deze passage kan ik niet thuis brengen.