Verzamelde romans. Deel 37. De held van Temesa

[p. 318]

14

Bloedrood zonk die avond de zon in zee, en het was in een paarse schemering dat ik huiswaarts toog, door een van feestelijkheden vermoeide stad, die een der vermoeidsten, Theagenes, trachtte te zuiveren door levenmakers weg te werken in de richting van het havenkwartier. Deze bedrijvigheid van de stadswacht beviel mij niet helemaal; op zulke ogenblikken wil men alles hebben zoals het met de plannen strookt, en het onvoorziene verontrust meer dan het verontrustende dat men heeft zien aankomen. En toch, hoe dwaas, want wat had ik van de wacht te vrezen? De kans dat men Mekionike en mij over de muur zou zien klimmen was wel uiterst gering. Wat Euthymos betrof, die kon voor middernacht ongehinderd de poort verlaten, en het maakte voor mijn plannen niet het minste verschil, of men hem daarbij herkennen zou.

Het eerste wat ik thuis deed was offeren en bidden tot de goden. Ik deed dit in het tuintje, vlak achter het huis, en nam éen van de drie witte geiten: altijd voorradige offerdieren, waarvoor Orseïs' lusthof herschapen was in een grasveldje, waarin de zonderlingste bloemen opschoten, die de geiten niet lusten, kleurige boden van een verleden, dat in het ondoordringbaar struikgewas aan de rand nog leven moest naar eigen wetten. Ik was altijd een goed offeraar geweest: het dier maakte geen geluid, en ik werd door niemand gestoord, ook door Mekionike niet. Vroeger reeds duidde ik op een zekere verlegenheid bij de keuze der goden. In dit bijzondere geval had ik mij het best aan de onderwereld kunnen houden, aan de bloeddorstige demonen die het menselijk wroeten begunstigen, de spoken van het ongenoemde en onnoembare, waarvan tovenaars zich bedienen. Bij nader in-

[p. 319]

zien leek het mij veiliger mij met deze lichtschuwe schare niet in te laten, en ik richtte mij eenvoudig tot de goden van de Olympos in hun gezamenlijkheid: een groep van tien, waartoe Phoibos Apolloon behoorde, en iedere andere god die zich tegen mijn daad zou kunnen verzetten. Ik bad tot hen in de stilzwijgende veronderstelling, dat zij tijdelijk geen waarde zouden hechten aan de zedewet. Apolloon zou zijn boog laten zinken, en opmerkzaam worden bij deze woorden van een sterveling, die deed alsof datgene niet bestond waaraan hij zijn sterfelijk leven had gewijd: het verzoenen van bloedschuld. De andere goden volgden vanzelf. Het was of zij zich verzamelden en veelbetekenend in mijn richting keken: éen blik, uit éen paar ogen; het was of die ogen mijn eigen ogen werden, alsof ik niet zozeer om hun bijstand smeekte als wel hun geestelijke krachten leende.

Na mij te hebben gereinigd ging ik op een krukje naar de sterren zitten kijken. Nu en dan hoorde ik Mekionike; en zelfs toen ik een ogenblik in slaap viel, was ik mij haar aanwezigheid nog bewust, iedere beweging, en iedere gedachte. Het moeilijke was, dat zij misschien geen gedachten hád. Dat zij buiten de vereenzelviging met de goden viel, die ik zo juist door gedachtenkracht tot stand had gebracht. Vrouwen hadden geen deel aan de geest; wat de goden wilden zou altijd op hen afstuiten of langs hen heengaan. Dus zou alles nog kunnen mislukken? Inderdaad, - niet dat ik dit geloofde, maar dat was alleen omdat ik nog voldoende op mijzelf vertrouwde. Had ik rekening met Mekionike's gemoedstoestand gehouden, dan was ik waarschijnlijk naar bed gegaan en had Euthymos aan zijn lot overgelaten. Niet omdat ik tot inkeer was gekomen, niet omdat ik Mekionike wilde sparen, maar omdat het mij geen belang meer inboezemde. Ik zou net zo onverschillig geworden zijn als een steen, een bloem, een stuk brood, - of als Mekionike zelf.

Het was reeds tamelijk laat, toen wij ons op weg begaven. Mekionike droeg een lange, donkere mantel, zoals ook Orseïs die laatste nacht gedragen had, en ik nam de voorzorg haar enkele schreden voor mij uit te laten gaan, opdat niemand ons samen zou herkennen. Een enkele late thuiskomer lette niet op ons. Zo kwamen wij bij de wapensmederij, de oude gebouwen en gebouwtjes, waar het altijd naar Hephaistos rook, ook wanneer er niet gewerkt werd. Een deel binnen, een deel buiten de muur, -

[p. 320]

onder en boven de wet, voor jongens, gelieven en moordenaars. Wij liepen naar de muur, die hier veel lager was, en waar men gemakkelijk overheen kon klimmen door eerst op een hoop oudroest te stappen, die gedienstige smeden voor de verdoolden hadden neergelegd. Daar Mekionike deze weg niet kende, hielp ik haar. Toen wij verder liepen, greep ik opnieuw haar hand, die zij dadelijk losrukte. Zo moest dat nu eenmaal zijn met Mekionike. Het betekende niet, dat alles mislukken zou. Maar toen wij het heroön hadden bereikt, langs een omweg, zoals ik mij had voorgenomen, was ik aan een diepe neerslachtigheid ten prooi.

Na een fakkel ontstoken en naar de cella gebracht te hebben nam ik er nog tijd af om haar alles opnieuw in te prenten, mijn ogen streng in de hare, de vinger vermanend omhoog. Zij luisterde nauwelijks. Met de mantel aan haar voeten stond ze nieuwsgierig rond te kijken, het fakkellicht glinsterend in haar bruine ogen. Neen, luisteren deed ze zeker niet, ze gaf ook geen tekenen van ongeduld, maar het zou mij niet hebben verbaasd, wanneer ze mij onderbroken had met de vraag: ‘Op welk rustbed lag u altijd?’ - en wat zou ik dan gedaan hebben? Ik had haar moeilijk een draai om de oren kunnen geven, omdat ze er met haar gedachten niet bij was. In elk geval kuste ik haar bij het afscheid niet op het voorhoofd, minder bij wijze van straf dan om voor mijzelf vast te stellen, dat mijn kans op welslagen niet bedorven hoefde te worden door haar onverschilligheid. Even later zocht ik in het donker naar de plek waar ik het offermes had verborgen. Ik vond het gemakkelijk. Schuin boven mijn hoofd tekende de verlichte opening zich af van het venster van de cella.

Zo goed als het ging bedekte ik mij met takken en bladeren, en bleef opmerkzaam turen in de richting van het pad. Euthymos zou zeker een fakkel bij zich hebben, en hoogst waarschijnlijk zou hij de omweg maken naar de poort, en zo binnendoor naar de cella. Dat was de weg die hij kende. Liep hij daarentegen recht op de achterdeur af, dan moest ik ervoor zorgen, dat zijn fakkel mij niet bescheen. Ik lag vlak bij een dikke boomstam, daarachter zou ik mij kunnen verbergen. Van tijd tot tijd spitste ik de oren om geluiden van Mekionike op te vangen.

Opeens drong het tot mij door, dat mijn plan verkeerd was, van het begin af aan verkeerd was geweest. Ik had mij ergens langs het pad moeten opstellen, om hem van achteren te over-

[p. 321]

vallen. Ik herinnerde mij niet eens deze mogelijkheid te hebben overwogen. Ik was uitgegaan van zijn spierkracht, zijn vechthoedanigheden, van de zeer geringe kans dat ik hem terstond dodelijk zou kunnen treffen. Een man, sluipend op een vreemd pad naar een half bekend heiligdom, was honderdmaal zo waakzaam als de verleider van Mekionike, op het punt van zíjn welslagen.

Ten slotte stelde ik mijzelf gerust door mij voor te houden, dat ik hem niet mocht overvallen voordat ik de zekerheid had, dat hij Mekionike inderdaad wilde verleiden. Ik moest hem de kans geven tegen haar te zeggen: ‘Goedenavond, dochter van Plexippos, ik heb je vader angst willen aanjagen, maar verleiden, dat doe ik vannacht niet.’ Natuurlijk was dit verkeerd geredeneerd: ik zat hier niet om hem te straffen voor het verleiden, maar om wraak te nemen voor zijn onbeschaamdheid. Zelfs wanneer ik zeker wist, dat hij besloten had Mekionike te sparen, zou hij moeten sterven. Maar dat kon ik gemakkelijk zeggen. Want het was misschien denkbaar, dat hij dit besloten had, maar niet dat ik het nog intijds te weten kwam. Om verstaanbaar voor mij te zijn zou hij moeten brullen: ‘Goedenavond, dochter van Plexippos, ik heb je vader...’ Stel dat hij dit deed, wat dan? Dan zou ik naar hem toe gaan, en alles zou zich oplossen in edelaardigheid. Ik zou hem op de schouder kloppen, en hem na wederzijdse en algemene vergiffenis Mekionike kunnen aanbieden als vrouw. Het varken uit Lokroi zou dan kunnen zeggen: ‘Neen, dank u, Plexippos, zij bevalt mij niet, zij ruikt uit haar adem, zoveel heb ik er al van gemerkt.’ Nieuwe belediging. Ik zou dan kunnen zeggen: ‘Wacht even, Euthymos, ik moet even mijn mes gaan halen om u de keel af te snijden, ik heb het buiten laten liggen.’

Zo kortte ik mij de tijd met vluchtige vertelsels aan mijzelf, want hij bleef inderdaad heel lang weg, zodat ik meermalen geloofde, dat hij niet komen zou. Zou Mekionike zich vervelen? Ik stelde mij voor hoe zij op het rustbed zat, af en toe om zich heenkijkend, zonder gedachten voor mij, voor Euthymos, voor de naargeestige plek waar zij zich bevond, - niets. Het was ook beter. Hoe weinig liefde voor mij uit deze onaandoenlijkheid mocht spreken, zij spaarde althans haar krachten, terwijl ik de mijne verkwistte aan een koortsachtig denkleven, dat eerst de goden tot mij omlaag had gedwongen, om zich nu nog maar te lenen tot het uitspinnen van onzin.

[p. 322]

Ik weet niet meer wat het eerst tot mij doordrong: gerucht uit de richting van het pad, of het schijnsel van de fakkel. De fakkel danste van boom tot boom, soms was er alleen maar de omringende gloed, niet de vlam zelf, en dan weer was alles weg achter dicht struikgewas in een krans van lichtgevende rook. Toen hoorde ik een stem uit die richting. Praatte Euthymos in zichzelf? Het was denkbaar, alles was denkbaar, hij kon zichzelf moed willen inspreken. En toen, terwijl het praten naderde en naderde, trok al het bloed uit mijn gezicht weg. Euthymos was niet alleen.