Verzamelde romans. Deel 37. De held van Temesa

[p. 297]

10

Op dit ogenblik was ik voldoende aan zijn verradersmanieren gewend om nergens meer van te schrikken. Dat Polites het offer verkrachtte, was eenvoudig overlevering. Bij mijn weten was dit tijdens mijn priesterschap éenmaal gebeurd, al had ik het zelf niet ontdekt. Wellicht was het vaker gebeurd, maar nooit zou te bewijzen zijn, dat ik de schuldige was, en zeker niet wanneer Euthymos de ontmoeting en het gevecht met Polites bleef handhaven. Was Polites in staat om te vechten, dan was hij ook in staat een meisje te misbruiken in het bijzijn van een slapende priester, onverschillig of die tot slaapwandelen geneigd was of niet. Bovendien was de hele beschuldiging natuurlijk belachelijk.

‘Verkrachten ook al,’ zei ik, ‘was Krokinas daar volkomen zeker van?’

‘U spreekt maar over Krokinas... Degene die het ontdekt heeft kan getuigen, dat u de eerste keer krabben in uw gezicht had, van het meisje. Ze was toen minder diep bedwelmd, op uw bevel. Bovendien was er iets aan uw kleren, dat was sindsdien ieder jaar zo.’

Ik moest lachen. Ik herinnerde mij het gesprek met Krokinas, toen hij zulk een diepgaande belangstelling voor verkrachte meisjes aan de dag had gelegd. Ik hoorde het hem nog zeggen: ‘Maar krabben en bijten meisjes dan niet, vader?’ - of iets dergelijks. Nu ik Krokinas op zo beslissende wijze had kunnen inschakelen, voelde ik mij bepaald overmoedig worden.

‘Ik herinner het mij, Euthymos. De krabben, dat waren muggenbeten, van de mug Krokinas, en over mijn kleren had ik melk gemorst voor de slangen, en dat was sindsdien ieder jaar zo. Het is hier warm, wat zou u ervan zeggen, wanneer we naar Temesa

[p. 298]

teruggingen, u de ene straat in en ik de andere?’

‘Ik dan rechtstreeks naar de agora, waar ik u zal kunnen aanklagen.’

‘Dus ú toch aanklagen? Waarom dan toch, Euthymos?’

‘Omdat het recht zijn loop moet hebben. U moet gestraft worden, omdat u vijftien meisjes verkracht en gewurgd heeft. Een zeer zware straf. Wanneer men u verbant, wegens verzachtende omstandigheden, mag u al van geluk spreken.’

‘Is het niet omdat u wraak op mij wilt nemen, omdat ik mij wel eens onschuldige scherts met u veroorloofd heb?’

‘Daar voel ik mij boven verheven,’ zei hij ongeduldig, ‘u moet gestraft worden, dat is rechtvaardig. Er kleeft bloedschuld aan u. U moet hetzelfde ondergaan als u uw slachtoffers heeft doen ondergaan.’

‘Vijftien maal verkrachten en wurgen? Dat is onmogelijk, Euthymos. Daar zijn de beulen hier niet op ingericht. Maar ik wil u dit zeggen, dan moeten we toch werkelijk naar Temesa terug, dat verheugd zal zijn u de zegekrans op het hoofd te kunnen drukken. Ik heb u al eens eerder gewaarschuwd tegen al te grootse voornemens. Terecht, want bedenk: u heeft de Held niet gezien, en u heeft hem niet kunnen verjagen. Drijf het niet te ver. De goden verleiden de mens tot zelfoverschatting om hem des te beter te kunnen straffen, in het belang van de zedelijke orde in de wereld.’

‘Ik straf ú,’ zei hij op verbeten toon.

Het kwam mij voor, dat hij bezig was zijn kalmte te verliezen. Hierbij had ik hem graag van dienst willen zijn, en ik was niet bang voor hem. Iedere beweging van hem hield ik in het oog, en een puntige steen lag vlak naast mijn hand voor het grijpen op de rots. In mijn handen ben ik heel sterk, heb ik dat al gezegd? Ik geloof zelfs, dat in Olympia wel al mijn ribben, maar niet mijn middelvinger gebroken zou zijn. Maar dit beleefde sarren, op de beproefde wijze, was het toch niet dat mij verder brengen zou. Ik was veel te nieuwsgierig welke pijlen hij nog meer op zijn boog had, en vlugger dan ik het hier beschrijven kan besloot ik een heel andere gedragslijn te volgen. Nadat het zwijgen enige tijd geduurd had, slaakte ik een diepe zucht, en toen hij mij aankeek, zei ik:

‘Ik had niet gedacht, dat wij nog eens als vijanden tegenover

[p. 299]

elkaar zouden staan, Euthymos. Is dit nodig? Ik wil u mijn verontschuldigingen aanbieden, omdat ik u onopzettelijk gekrenkt heb.’

‘Als u midden op de agora voor mij in het stof...’ - Hij lachte even, met zijn keelstem. - ‘Neen, ook dan niet.’

‘Maar wat wilt u dan?’

‘U aanklagen immers,’ zei hij, en hij boog zich voorover om mij beter in het gezicht te kunnen zien, ‘en als dat niet helpt, het volk op u afhitsen. Desnoods blijf ik nog een maand in Temesa.’

Weer zuchtte ik, zo diep als ik kon. - ‘En mijn loopbaan breken... Wat voor voordeel heeft u daar toch van, Euthymos?’

‘Het recht moet zijn loop hebben,’ zei hij met zijn krakerigste stem.

‘Maar ik verzeker u, dat ik onschuldig ben, Euthymos! Men kan toch geen meisjes wurgen in zijn slaap! Van verkrachten spreek ik niet eens.’

‘In Lokroi heb ik iemand gekend, of het was buiten Lokroi, die ging 's nachts in zijn slaap de koeien melken. Zonder éen fout. Dat bestaat.’

‘Maar zeg me dan wat u wilt! Hoe kan ik u op betere gedachten brengen?’

Ik was al bang iets te smekend te hebben gesproken, of met een onnatuurlijke woordkeus; maar hij bleef in gedachten verzonken voor zich uitstaren, en wierp dan weer een vlugge blik in mijn richting. Hij was iets roder in zijn gezicht geworden, onder de zalf en de poeder. Hij zat iets uit te broeden, dat was zeker.

‘Ik zal alles doen wat u vraagt.’

‘Alles?’ - Hij begon weer met zijn stok te spelen. - ‘Alles, heeft u gezegd. Goed. Dan zal ik het zeggen. Ik zal u niet aanklagen, wanneer ik uw dochter verkrachten mag.’

Wat er toen gebeurde weet ik niet meer. Wat ik voelde, wat ik zag, - de rivier, met de rotsblokken, en het trillende landschap daarachter, al zal het wel iets meer getrild hebben dan door de hitte alleen, - het bleef geheel aan de buitenkant, of zonk meteen weg in een peilloze diepte. Het is mogelijk, dat ik niet alleen iemand ben die dingen doet in zijn slaap, maar ook iemand die zich van de dingen los kan maken al wakend. Het eerste dat tot mij doordrong was de aanblik van Euthymos zelf, die mij met éen wenkbrauw in de hoogte zat op te nemen, niet helemaal op

[p. 300]

zijn gemak, naar het scheen. Ik voelde mij misselijk, en zwak in de benen, ik was blij dat ik zat. De nawerking van de bedwelmende drank kan aan dit alles niet vreemd zijn geweest. Ik had zoiets nooit eerder gehad, zelfs niet toen Orseïs stierf.

‘Het is warm,’ zei ik, en verbaasde mij over de doffe klank van mijn stem.

‘Het is goed, Plexippos,’ zei hij aarzelend, ‘dat wij hier geheel alleen zijn. Toen u dat zei, zoëven, dacht ik, dat u mij naar de keel zou vliegen.’

‘Wat heb ik dan gezegd?’ vroeg ik verbaasd.

‘Weet u dat niet meer? U zei: zeg dat nog eens. Als het nodig is, wil ik dat ook wel doen... Maar het is vreemd, dat u dit dadelijk vergeten bent. Ik vergeet nooit iets.’

‘Dat heb ik gemerkt,’ zei ik, en toen begon ik mij met alle geweld terug te tasten naar mijn spel, mijn smekende houding, mijn overdreven angst voor Temesa, en als het kon de droeve hanglip van de beledigde vader. Ik bevochtigde mijn tong, en smeekte de goden mij bij te staan. Ik zuchtte een paar maal. Ik geloof zelfs, dat ik toen al wist, dat het nuttig zou kunnen zijn hem een trillende hand te tonen, of iets te zeggen over mijn benen. Een deerniswekkende grijsaard met rood haar: zo moest dat zijn. Ik zorgde er wel voor niet te overdrijven.

‘Wat heeft u op die monsterlijke gedachte gebracht?’

‘Wou u dat ook nog weten? Nu dan, ik had het altijd al vreemd gevonden, dat de dochters van de priesters gespaard werden, weet u nog wel? En dan een priester als u. Ik vind het alleen maar rechtvaardig, dat u het nu zelf ondervindt. Overigens is het er mij alleen maar om te doen uw dochter te verkrachten, - mag ik het nog eens zeggen? - niet om haar te wurgen.’

‘Maar u vergeet de dochter zelf,’ wierp ik tegen, ‘zij heeft toch haar eigen wil?’

‘Meisjes?’ - Op zijn gezicht lag iets van lacherige verbazing, en ik begreep, dat hij nooit verwacht had, dat ik in ernst op zijn voorstel in zou gaan. - ‘Als vader kunt u haar toch dwingen? Niemand hoeft het te weten. Ik zal ervoor zorgen, dat ze niet zwanger wordt.’

‘Maar wie waarborgt mij, dat u na afloop niet tóch een aanklacht indient?’

‘Dat wil ik wel zweren,’ zei hij, ‘bovendien zou u mij dan kun-

[p. 301]

nen aanklagen wegens verkrachting van uw dochter. Daar zou niet eens veel handigheid voor nodig zijn. Een meisje van vijftien jaar wordt in zulke gevallen als getuige aanvaard.’

‘Veertien jaar,’ verbeterde ik, ‘maar u bent goed op de hoogte, Euthymos. U heeft meer gedaan, zie ik, dan boksen alleen. U kent de leeftijden, de wetten... Ik spreek misschien wat verward, ik voel mij als iemand die een zware slag op het hoofd heeft gehad, en vanmorgen heeft mij alles al zo aangegrepen. Zo sterk ben ik niet. Daarom ben ik ook priester geworden: omdat ik niet zo sterk ben.’

Hij keek naar de zon. Toen hief hij zijn stok op, en plantte die in de modder tussen twee stenen. - ‘Ik moet naar het stadion, ze wachten op me. U kunt me na zonsondergang in mijn herberg komen vertellen, of u toestemt. Heb ik vanavond niets gehoord, dan ga ik morgenochtend vroeg naar de... neen, niet naar de archont, die is familie van u, en hij praat me ook te veel. In het prytaneion zal toch wel een rechter zitting houden?’

‘In het bouleuterion, vlak ernaast,’ zei ik, ‘de oudste raadsleden doen dat om beurten. Maar grote bevoegdheid hebben zij niet.’

‘Ik kan er toch wel een aanklacht indienen?’

‘Dat kunt u.’

Hij stond op, en keek op mij neer, somber, niet zegevierend. - ‘Dit was mijn laatste woord. Denk er goed over na, en breng mij het antwoord vanavond. Loopt u mee tot aan de brug?’

‘Ik blijf liever hier,’ zei ik, ‘ik zal een koele plek opzoeken om tot mijzelf te komen.’

Hij was weg. Vlug stond ik op, en gluurde over het rotsblok om zijn vorderingen gade te slaan.