Verzamelde romans. Deel 37. De held van Temesa

[p. 255]

3

Kallimachos deed het meest overbodige uit zijn gehele loopbaan: hij gaf een toestemming, die door iedereen al gegeven was, zelfs door mij, en trok vervolgens zo ijlings de handen van ons af, dat hij niet eens het orakel verlangde te zien, waarop deze toestemming alleen kon berusten. De tekst kende de halve stad al uit het hoofd, vrijwel onverminkt, maar het was te veel verlangd, dat hij ook nog naar een hooggelegen Apollotempel zou opstijgen, waar de priesterschap liever bekent geen lezen en schrijven te hebben geleerd dan toe te geven, dat de Pythia het laatste woord zou kunnen hebben in wat dan ook.

Over Praxidamas is alleen nog te berichten, dat hij zijn schaduwbestaan ten opzichte van Euthymos niet zocht te hervatten. Deze luie jongeman was uiterst overgevoelig, en ofschoon hij moest begrijpen, dat het in hun aller belang was geweest, dat de athleet hem op een afstand had gehouden, zocht hij geen nieuwe toenadering, uit een zeer fijne gekwetstheid, waarvoor men misschien zelf exegeet moet zijn om haar op haar juiste waarde te kunnen schatten. Maar het kan ook wezen, dat Euthymos hem geen belang meer inboezemde, nu heel Temesa hem openlijk als voorvechter had aanvaard. Praxidamas was in deze dagen weer in het stadion te vinden, waar altijd wel door niets te schokken knapen aan het oefenen waren, gelukkige geesten, die de diskos nog zouden hebben gehanteerd in een Temesa geteisterd door de pest.

Met mijn opmerking over het bezoek van onze redder aan Pherenike had ik van een profetische blik blijk gegeven. Het was niet verboden haar te zien; ikzelf had naar haar toe kunnen gaan, en wellicht had ik dat ook gedaan, zonder de aanwezigheid van

[p. 256]

Xenokles, thans weer in zijn huisgezin opgenomen, waar hij tot het andere uiterste was vervallen van een luidruchtige vrolijkheid, waar de bewakers schande van spraken. De meer ontwikkelden begrepen het wel: Xenokles was zijn stuur kwijt, en zou bij een verkeerde afloop waarschijnlijk tot razernij vervallen. Mijn verzet tegen de uitspraak van de Pythia schijnt hij niet hoog te hebben opgenomen, maar ik zag hem niet meer.

Over Euthymos' bezoek lekte weinig uit. Tot Pherenike had hij enkele woorden kunnen richten in het bijzijn van haar ouders, en van een oudere broer, een wat doldriftige jongeman, die bijzonderheden over Olympia had willen weten. Toen Euthymos deze ongepaste vragen onbeantwoord liet, liep hij kwaad het huis uit. Ik had nooit geweten, dat deze familie zo onbeheerst was. Xenokles bood hem een som van drie talenten aan, zo hij Pherenike het leven redde, en dertig talenten wanneer Polites nooit meer terugkwam (zoveel bezat Xenokles niet eens); terwijl de moeder, zich meer aan de algemene overlevering houdend, over Pherenike's huishoudelijke deugden uitweidde, als tegenover een aanstaande schoonzoon. Ik wil niet ontkennen, dat op deze berichten mij een gevoel van ijverzucht bekroop, niet alleen omdat ik Euthymos haatte en van Pherenike had gehouden, maar ook omdat men míj stellig geen drie talenten zou hebben aangeboden, en evenmin haar hand. Ik had er wel eens over gedacht een derde vrouw te nemen, een zeer jeugdige, die mij naar de ogen zou moeten zien. Pherenike in geen geval, juist omdat ik vroeger verliefd op haar geweest was: een afgesloten episode. Maar ik zou terdege met Mekionike rekening moeten houden. Verdiepte ik mij hierin, dan bleken eigenlijk alle leeftijden ongeschikt te zijn, behalve de leeftijd nauwkeurig in het midden tussen het gevaar van bemoederen en het gevaar van twee vechtende meisjes onder elkaar. Ik kwam dan bijvoorbeeld op negentien en een half jaar. Hoe eigenaardig, dat was precies de leeftijd van Orseïs, toen zij stierf.

Van Euthymos' terughoudend, ja schuw gedrag van vroeger was, nu hij door de Pythia als held was aangesteld, zo goed als niets meer over. De grenzen van de goede smaak mocht hij in acht blijven nemen, tegen inlichtingen, toejuichingen, bemoedigende handdrukken, korte wandelingen met een bende jongens in de pas achter hem aan, had hij al evenmin bezwaar als tegen

[p. 257]

lessen in het zwaardvechten onder de blote hemel, achter de herberg, waar de waard voor hem een tuintje met kleine palmpjes met de grond gelijk had gemaakt. Daar weerklonken dan de rauwe kreten van de leraar, de oud-soldaat uit Hipponion, op wiens zwaard Euthymos met het zijne vonken trachtte te verwekken. Hoe weinig zich ook inspannend, behalve met de mond, was de Hipponiër hem zo onmiskenbaar de baas, dat men wel tot een eenzijdige begaafheid voor het vuistgevecht moest besluiten, - geen ongewoon verschijnsel, want reeds het samengaan van boks- en worstelbekwaamheid is iets dat tot de grote zeldzaamheden behoort, nog afgezien van het levensgevaar dat de gezamenlijke beoefening met zich brengt. Nu, een zwaard is een nog veel gevaarlijker ding, en het was niet aan te nemen, dat Polites zijn tegenstander niet van boven naar beneden in tweeën zou kunnen hakken. Tenzij hij zo verbaasd was Euthymos daar te zien, dat hij eerst nog een praatje bleef maken.

Neen, lezer, dit is geen grap van mij: deze dingen werden openlijk besproken onder de toeschouwers in die vernielde tuin, waar de waard goede zaken deed, om af en toe vloekend naar buiten te stormen, waar de zwaardvechtende jongetjes nieuw aangekomen reizigers het binnentreden beletten. Het was daar een zeer levendig punt in onze stad. Uit Lokroi waren belangstellenden overgekomen, - niet Euthymos' vroegere trawanten, - er werden weddenschappen aangegaan, Euthymos riep men toe tot welke goden hij zich moest wenden, welke talismans hij bij zich moest dragen, welke schietgebeden en toverspreuken uitkomst konden brengen tegenover een duidelijke overmacht. Een oud vrouwtje schommelde het strijdperk op om een middel over te reiken, bestaande uit ibisdons, maagdenbloed en een fijngehakte krabbepoot, afkomstig van de helm van Pallas Athene, die op sommige munten in onze streken inderdaad de vorm van een krab vertoont. Zij werd met juichkreten beloond, en de leraar kneep haar grommend in de billen. Op zulke ogenblikken was de naam ‘Polites’ niet van de lucht: met haar angst had Temesa ook de schaamte verloren. Euthymos maakte zich daar niet schuldig aan. Dat had hij in ieder geval van mij geleerd.