Van vrouwen ende van minne

(1871)–Eelco Verwijs– rechtenstatus



[pagina 61]

[Een notabel vanden elementen] V. Ga naar margenoot+Vier elementen sijn op aerden, Daer van God mit rycher waerden Die edel menscheit hayt ghescacht Mit sijnre godliker cracht: 5[regelnummer] Water, lucht, aerd und vier. En ygelijc na sijnre natuer Haet vanden vieren sijn behoeren. ............Ga naar voetnoot1 Dat een reyn salich wyph, 10[regelnummer] Die in eeren halt haer liph, Boven allen elementen gheyt In rychen love mit waerdicheit, Dat wilic proven in rechten waer. Men secht dat water. is so claer, 15[regelnummer] Dat avedwaet alle onreinicheit: Anders soude die menschelicheit Ende die dieren vervulen al, Beyde in berghen ende in dal. Ja, kan doch al dat water dwaen, 20[regelnummer] Het moet doch die vulnessen ontfaen Vander dinc diet maket reyn; Maer een goet wijf, die is wandels eyn, Die hoer scaemt voer misdaet Ende sedich is in haer ghelaet, 25[regelnummer] Ga naar margenoot+Scamel ende reyn in woerden,
[pagina 62]
Na rechter wijpliker oerden, Wan een dorper dat aensiet, So en can hi des ghelaten niet, Wie rechte dorper dat hi si, 30[regelnummer] Hi en neemt exempel daer bi, Ende scaemt him der ontscamelheit, [Die hem in sire herten leitGa naar voetnoot1,] Want hi dat guede wijph sicht aen. Dus can een wiph mit duchden dwaen 35[regelnummer] Dorper harten vanden man, Ende selver blijft si nochtan Onbevlect van misdaet, Al ist dat si den dorper dwaet Van sijnre onreynicheden 40[regelnummer] Mit haren duchtenheden. Tander element is die lucht, Want si is van sulker tsucht, Dat si hoer selven purgeert, Ende der voghelen vroechden meert 45[regelnummer] Overmids des rychen daghes scijn. Ga naar margenoot+Selden souden si vrolijc sijn, Die menschen of die creatueren, En dede dat die lucht puyrre Hair suveren kan in reynicheit; 50[regelnummer] Mer en reyn wijf die wedersteyt Alle becoren van binnen, Ende suveren kan alle sinnen Van boesen ghedachten, so wie dat creghe, Die selmen boven allen weghen, 55[regelnummer] Boven allen lucht natuerlicheit ...........Ga naar voetnoot2 Want die enghelen in hemelrijc Vruwen sich hore reynicheit: Dus is enes reynes wives moet 60[regelnummer] Ende haer ghedachte so rechte goet,
[pagina 63]
Dat die duer die dach al climmet, Ende boven alle luchten gewinnet Midden inden hoechsten troen, Aldaer men leeft mit sanghen scoen. 65[regelnummer] Huet, wederstaet voer misdaet, Ga naar margenoot+Selich wiph, hier uup mijn raet. Dat derde element die aerde si, Ende brenct ons reyne vruchden by, Coren, wijn, loef ende cruut, 70[regelnummer] Een yghelic mit sijnre viertuut, Fiolen, bluemen und rosen, Menegherande suete titolozen. Wanneer oec comt des winters calde, So drijft hi mit ghewalde 75[regelnummer] Alre suete bloemen scijn, Dye dan in sine weghe sijn; Mer een reyn salich wijf, Die in eeren holt haer lijf, Hoer en can die winter niet ghescaden: 80[regelnummer] Haer bloemen staen in sconen bladen, Dat is van goeden waerden lof, Waer men comt in eenen hof, Het si winter of somer, Daermen leeft al sonder komer. 85[regelnummer] Ga naar margenoot+Den wat soeter bloemen bluet Es dan een reynes wives naem goet? Die dat mit waerheit verdient hevet, Datmen haer lof ende eer ghevet, Hoer eer dat is een bloeynde rijs 90[regelnummer] Hoysch in des hemels paradijs. Des so en can die winter niet keren: Waerde wijf, nu stant na eeren. Dat vierde element is vuer, Want het heeft een natuer, 95[regelnummer] Dat alle dinc levende halt: Anders waer verstorven talt, Alle natuerlike wonne. Des machmen merken ander sonnen, Dat alle natuere regeert 100[regelnummer] Ende vurighe lucht tot ons keert.
[pagina 64]
Des ghelijchs machmen bekennen, Dat goede wiven, die doechden minnen, Eer ende waildoen houden staen: En deden si, het soude vergaen 105[regelnummer] Ga naar margenoot+Scaemte, waerheit ende trouwe. Reyn salich wijf, dat scouwe, Dat mennich waildaet an di leytGa naar voetnoot1. God haet den naem der wijplicheit Mitten godliken vuer ghebrant, 110[regelnummer] Soe dat si hebben in hoer hant Hemel, aerde ende al ghewelt, Die ons mit waerheit sijn vertelt, Dats caritaet van goeden wiven, Die doen de menighen leyt verdriven 115[regelnummer] Ende oec draghen stedighen moet. Wijf, du moghes gaern wesen goet. Dijn ghelaet in claerheit Boven des waters macht gheit; Dijn eer ende dijn naem goet 120[regelnummer] Die gheit boven aller blomen bloet, Die die aerde welleschenGa naar voetnoot2 can Of die natuer ye ghewan; Dijn ghelaet ende dijn zede, Dijn waeldencken, dijn reynichede 125[regelnummer] Gaet vuer alle luchten scoen, Die ye vermocht des hemels troen; Dijn minnentlike doecht Ende dijn waerde soete joecht Gaet voer alle minnen vuer, 130[regelnummer] Die ye vermocht die natuer. Dus saltu in eeren risen, Wiltu dich selven heyl bewisen. Men sel dich loven op der aerden, Die enghelen sullen mit rycher waerden
[pagina 65]
135[regelnummer] Dijns ghedencken inden troen, Ende God sal di mit rychen loen Wael verghelden dine goede; Selver blijftu vro in moede, Wiltu hier na werken wael, 140[regelnummer] Als en goet wijf mit rechte sal. Nu leve voert na deser leer: Dich God weert hilde ende de werelt eer.	[tekstkritische noot]9. Hs. hals. - 13. Hs. vater. - 14. Hs. avedvaet. - 16. Hs. verwulen. - 18. Hs. dan water. - 19. Hs. wulnessen. - 21. Hs. die in w. margenoot+ H. 67. voetnoot1 Hier ontbreekt een, of misschien een drietal verzen. margenoot+ H. 68. [tekstkritische noot]27. Hs. Van. - 33. Hs. an. - 49. Hs. ic r. - 53. Hs. creech. - 58. Hs. Vruwet. - 60. Hs. gout. voetnoot1 Dit vers ontbreekt in den tekst en kan misschien aldus geluid hebben. margenoot+ H. 69. voetnoot2 Hier schijnt een vers te ontbreken, tenzij vs. 55 een inlapsel van een afschrijver is, daar het in den zin kan gemist worden. Misschien zijn ook de twee volgende verzen eenigermate bedorven, daar het rijm onzuiver is. [tekstkritische noot]70. Hs. En. - 81. Hs. gouden. - 86. Hs. en. - 100. Hs. wurighe. margenoot+ H. 70. margenoot+ H. 71. [tekstkritische noot]107. Hs. Datmen sich vaildaet. - 115. Ende ontbr. - 120. Hs. alle. - 124. dijn ontbr. margenoot+ H. 72. voetnoot1 De lezing, die in het Hs. geheel bedorven is, kan door eene kleine verandering gemakkelijk hersteld worden. Voor men sich leze men mennich. voetnoot2 Aldus duidelijk het Hs. Waarschijnlijk is dit onverstaanbare woord een verhaspeling van het woord vulleisten, vulleesten, dat wel in den goeden tekst zal hebben gestaan. [tekstkritische noot]137. Hs. gouten. - 138. Hs. moeten. - 141. Hs. love voer.

Vorige Volgende

[Een notabel vanden elementen] V.