Van vrouwen ende van minne
(1871)–Eelco Verwijs–
Auteursrechtvrij
[pagina 52]
| |
[Een conincspel] IVGa naar voetnoot1Het ghesciede in eenen somer tijt,
Als over al die werelt wijt
Die lover an dien boem bluyden,
Ende bloemen uter aerden groyden,
5[regelnummer]
Die lucht verbaerde ghelijc cristale,
[Op die bomen songhen wale]
Nachtegalen ende calanderen,
Die leweriken mit dien anderen.
Ga naar margenoot+Die cleyne voghelkijns ende groet
10[regelnummer]
Songhen daer wael menighe noot
Van soe soeter melodye,
Dat jongher lude een partie
In een prieel te samen ghinghen,
Om dat si aldaer sonderlinghen
15[regelnummer]
Driven willen haer jolijt,
Onbeducht van niders nijt.
In dat prieel, dat ic u noem,
Daer menighe rose ende bloem
Ontloken, daer sijn gheseten
| |
[pagina 53]
| |
20[regelnummer]
Die joncvrouwen, ende heten
Die joncheren, dat si gaen
Aldaer bi hem sitten saen,
Om te cortene den tijt.
Daer was vroechd ende jolijt,
25[regelnummer]
Want elc joncheer was gheseten
Bider ghere, die hem vergheten
Ga naar margenoot+Dede beyde rouwe ende seer.
Daer was ghesocht wael menighen keer
Om die harten tonderbinden,
30[regelnummer]
Die soe seer malcander minden.
Maer sonderlinghe was daer een,
Die mercte wael ander vrouwen een,
Dat si gheleyt hadde menighen dach.
Dese studeerde seer hoe hi mach
35[regelnummer]
Behendelic nu onderkinnen,
Of si yet mit sijnre minnen
Is bevaen, die hem doet suchten,
Ende sprac: ‘Want om tverluchten
Hier is comen dit ghesinde,
40[regelnummer]
Soe dunct mi goet dat ic ons vinde
Van solaes ene maniere.’
Die soe vant die jonchere sciere,
Datmen te gader soude doen
Blauwe bloemen ende groen
45[regelnummer]
In eenen scoet al over eyn,
Ga naar margenoot+Ende elc soude nemen onversien
Soe welc hem vil te voren;
Ende als si alle hadden ghecoren,
Soe soudmen ondersoken twaer,
50[regelnummer]
Welke partye dat aldaer
Der blauwer bloemen hadde meest:
Die soude aldaer in die feest
Dat voervraghen behouden,
Op dat die ander des ghewouden.
55[regelnummer]
Mer doen men daer al om ghinc tellen,
| |
[pagina 54]
| |
Doe viel tvraghen den ghesellen,
Ende als hoer vraghen waer ghedaen,
Soe souden si antwoerden saen
Den joncfrouwen op haer begheren
60[regelnummer]
Ende haer questien gaen solveren.
Dus hadde die jonchere alre eerst opheven
Sine questie, die hi gaet gheven
Eere joncfrouwe, dat sise onbinde,
Die hi mit trouwen sere minde.
65[regelnummer]
Ga naar margenoot+‘Berecht mi, joncfrouwe wael ghedaen,
Een questie die ic u brenghe aen:
In desen boemgaert, als ghi weet,
Menich boem ghewassen steet,
Die somers ende winters staen groen
70[regelnummer]
Eerlike na sijn saysoen,
Sine deluen noch sine droghen.
Segt, siedi mit uwen oghen
Eeneghen alhier, daer u mede
Iet verlievet dese stede?’
75[regelnummer]
- ‘En twaren,’ sprac si, ‘joncheer, jaet.
En pijnboem al hier binnen staet,
Die daer draghet soe langhe bladen,
Hi heeft mi therte seer beladen,
Die soe recht ghenaemt si
80[regelnummer]
Een pijnboem: soe is hi mi,
Die mi dunct soe over hoech,
Dat ic ghewinnen nie en moghe
Noch tellich noch rijs, verstaet dat,
Ga naar margenoot+Noch ten suersten niet en blat,
85[regelnummer]
Wat ic pine of wat ic poghe,
Of wat vernoy dat ic des doghe.
Nochtan heb ic nu ende echt
Starke lederen angherecht,
Die seer hoech van stappen sijn.’
| |
[pagina 55]
| |
90[regelnummer]
-‘Nochtan, edel joncfrouwe fijn,
Sijn si ymmer te cort ghebleven.’
- ‘Joncheer, oc heb ic gheweven
Corden, die uter harten comen,
Ende van diepen suchten ghenomen,
95[regelnummer]
Om dat icken waen wederhalen;
Mer al mijn claghen ende mijn talen
Es om niet, dunct mi te voren:
Des heb ic den hoep voerloren.’
- ‘Neen,’ sprac die jonghelinc,
100[regelnummer]
‘Hoep verwint soe menighen dinc!
Ic segghe u oec, joncfrouwe, al bloet,
Had ic ghekennet uwen noet,
Ga naar margenoot+Ic had u oec ghemaket wijs
Te plocken beyde lof ende rijs.
105[regelnummer]
Hier bi is gheselscop goet,
Want het gheeft der qualen boet.’
Daerna sat een jonghelinc,
Die ghinc vraghen sulke dinc:
‘Berecht mi, maghet, mit gueden sin,
110[regelnummer]
Of ic ene joncfrou min,
Ende ic dan wael waen dat si
Oec mit harten minnet mi,
Wat dinghen [ic] mach aneghanghen,
Daer ic haer om doe verlanghen
115[regelnummer]
Na mi, die ic garn bi haer bin,
Want si heeft al minen sin?’
- ‘Hoert, joncheer, ic seg u wale:
Sijt in u spel ende in u tael
Hovesch ende bereyt tharen dienst.
120[regelnummer]
Noch is een dinc talresienst,
| |
[pagina 56]
| |
Dats, als ghi sult van haer gaen,
Dat gi haer dan doet verstaen,
Ga naar margenoot+Als gi weder coomt tot haer,
Dat gi haer selt seghen maer,
125[regelnummer]
Die si gaern horen sal
Ende begheren boven al,
Des gi en dorst ghewaghen nie.
Dan sceyt hene: haer sal wee
Int harte sijn nacht ende dach,
130[regelnummer]
Wat sake dattet wesen mach.
Haer sal verlanghen dan na u,
Al waer si u een deel te voren scu;
Want lustich ende berich mede
Es garen der vrouwen sede.’
135[regelnummer]
Een ander joncheer van eenen doen
Vraechde eenre joncfrouwe scoen:
Of si twe, die draghen minne,
Moghen versceyden haren sinne,
Omdat si verde sijn versceyden.
140[regelnummer]
‘Vergaet die minne in hem beyden,
Of moet si bliven ghestaet?
Ga naar margenoot+Verghinghe si, dat docht mi scaed.’
Doe seyde die joncfrouwe vri:
‘En trouwen, joncheer, neen si:
145[regelnummer]
Want waer minne is, daer sijn si twe,
Ende altoes so en moghense
Niet beyde te gader wesen.
Ghi weet, joncheer, wel dat wi lesen,
Hoe Ulixes voer Troeyen lach
150[regelnummer]
Menich jaer ende menich dach,
| |
[pagina 57]
| |
Daern Penolpe ontboet,
Die te hem droech minne groet;
Ende al waren si versceyden,
Die minne bleef vast in hem beyden.
155[regelnummer]
Ende oec waren daer ander veel
Ten Troyen inden nijtspeel,
Die seer minden, nochtan dat si
Niet en waren malcander bi.
Men vint, dat Helenen die scoen
160[regelnummer]
Ga naar margenoot+Parijs haelde te Lacedoen
Over die zee, die hi te wive
Nam ende helt te sinen live.
Hier bi merket ende siet,
Dat lief en mach te verre niet
165[regelnummer]
Sijn, dat hi daer om verhaet
Sijn lief ende altemael laet.’
Een ander joncheer aldus vraghet
Behendelic eenre scoenre maghet:
‘Berecht mi des ic u vraghe.
170[regelnummer]
Het gheviel op eenen daghe,
Dat drie ridders een joncfrou
Minden op gherechte trou,
Die si even wael ontfinc,
Dat ellic den anderen tellen ginc,
175[regelnummer]
Hoe wael dat si waren ontfaen.
Elc hoepte sonder waen
Van hare alleen sijn ghemint.
Die joncfrou, die nie was kint,
Ga naar margenoot+Troeste elken even wael.
180[regelnummer]
Nu ghevielt teenen mael,
Dat si alle drie twaren
Souden tot eenen ternoy varen.
| |
[pagina 58]
| |
Elc quam te haer om eene scoenhede,
Dat si harde gaern dede,
185[regelnummer]
Ende gaf elken enen side mouwe.
Do waende elc die joncfrouwe
Hebben allene sonderlinghe;
Mer als si vernamen die dinghe,
Dat die joncfrouwe aldus hadde ghedaen,
190[regelnummer]
Wouden tot haer te gader gaen,
Ende sien wien si soude verdriven,
Ende den eenen allene bliven.
Si quamen alle drie te haer,
Ende elc seyde, hoe gaern hi waer
195[regelnummer]
Van haer ghemint, ende dat si seyde
Wien si minde: die ander beyde
Soudense mit payse laten.
Die joncfrou, die utermaten
Ga naar margenoot+Behendich was ende vroet,
200[regelnummer]
Trat den eenen op den voet,
Den anderen dwanc si mitter hant,
Den derden liende si den oghen brant.
Si seyde: ‘Ghi heren, wat wildi?
Ghi gaet seer becoren mi;
205[regelnummer]
Mer dien ic wil, dat seg ic u,
Heb ic sulc teken nu
Ghegheven, dat hi wael mach verstaen,
Dat ic die ander laet gaen.’
Nu vraech ic u, joncfrouwe, des,
210[regelnummer]
Welc dat meest ghemint es?’
- ‘En trouwen,’ sprac die scoen maghet,
‘Dat is groet dat gi mi vraghet;
Mer na mijn verstaen sal ic u toghen.
Grote lichtheit leecht in die oghen:
215[regelnummer]
Al ist dat si ten hoechsten staen,
Menighen losen slach si slaen,
| |
[pagina 59]
| |
Dar niet an te houden en si.
Die voeten, jonchere, gheloves my,
Ga naar margenoot+Sijn tnederste dat die mensche hevet:
220[regelnummer]
Si treden dicke daermen om gheeft
Harde cleen of en merket niet.
Mer die hande sijn een let,
Dat een mensch legghen moet
Waert hem voeghet of dincket goet.
225[regelnummer]
Hier bi, jonchere, na minen sinne,
Soe gheve ic die hant der minne.’
Een ander joncheer seyde ter joncfrouwen:
‘Nu berecht mi in goeder trouwen,
Hoemen dat onderkint,
230[regelnummer]
Ofmen ghetrouweliken mint?’
- ‘Joncheer,’ sprac die wael ghedaen,
‘Dat wil ic u gheven te verstaen.
Als comen te gader si twe,
Die van minnen draghen dat wee,
235[regelnummer]
Eerst waerden si bleec ende vael,
Haer oghen slaen si staphans te dale,
Ende bliven voer hem siende daer.
Oec waerden si cortelijc daer naerGa naar voetnoot1
| |
[pagina 60]
| |
Verwermt ende van verwen roet,
240[regelnummer]
Dat doet hem der minnen moet.
Dan moest eens haer wille sijn:
In gherechte minne en es gheen mijn,
Niet propers en heeft har negheen,
Want hare herten die sijn een.
245[regelnummer]
Maer daer men niet en vindt des,
Wanic niet dat gherecht minne es.’
|
|