De literaire manifesten van het fin de siècle in de Zuidnederlandse periodieken 1878-1914

-91- [Programmaverklaring van Lucifer]

De lachende, pinkende hellegeest, die hierboven naar 't leven werd geconterfeit en naam heeft Lucifer, is met een dubbel doel op de wereld gekomen.

Reeds vele menschen hebben beproefd, wat hij zich voorstelt te doen, over kunst te spreken en te werken in het voordeel van de kunstenaars. Hij hoopt er in te gelukken, omdat hij eene duivelsche wilskracht bezit en geholpen wordt door tal mede-duivels, die eveneens eene dosis energie in zich voelen! En, gij allen die met kunst iets te maken hebt, zult het met mij eens zijn, dat in ons Vlaanderen die duivelsche gave er hoogst noodig is, om op kunstgebied iets degelijks te verrichten.

Er bestaat geen land op gansch den aardkloot waar het kunstenaarsleven zoo droef is als bij ons, waar nevenzaken, kleinzieligheid, nijd en onmacht zooveel invloed uitoefenen op de kunst, waar door kritiek en officieele ontmoediging zoovele ontluikende talenten worden geworgd!... Zullen Lucifer en zijne duivelenschaar dàt voortaan beletten? Het zou te groot eene aanmatiging zijn zulks te bevestigen, maar wat wij wél kunnen verklaren, is dat wij onze beste krachten zullen gebruiken om tegen dwaze kritiek en kwaadstichtend officie[e]l gezag te strijden!

Lucifer zal zich bezighouden met al wat op kunstgebied gebeurt, in 't bijzonder voor Antwerpen, over 't algemeen voor 't Vlaamsche land. Lucifer zal kritiek leveren over kunstwerk, maar kritiek zooals het woord in den juisten zin dient begrepen, en niet volgens de beteekenis van het op onzen tijd verkrachte woord!... Lucifer is niet uit de hel gekomen om af te takelen en te verguizen, maar evenmin om op te hemelen en peterstalen te maken. Lucifer wil gezond oordeel vellen, en, dàt ligt binnen zijne macht.

[p. 354]

[p. 355]

[p. 356]

De medewerkers die de tooneel- en letterkunde voor hun deer nemen, hebben bewijzen geleverd van hunne bevoegdheid op dat gebied; degenen die over beeldende kunsten zullen oordeelen, zijn beeldhouwers en schilders, die op hun werk kunnen wijzen; muziek zal besproken worden door toonkundigen wier talent niet meer te betwisten is. In het samenstellen zijner redactie heeft Lucifer bijzonderlijk in het oog gehouden, niet alleen mannen te zoeken die kritiek schrijven kunnen, maar beoefenaars van ieder[e]n kunsttak, die het te beoordeelen werk ontleden, met bewijsvoeringen feilen en schoonheden aanhalen kunnen.

Ik geloor thans voldoende te hebben uitgedrukt wat het doel van Lucifer is. Al wie met ons wil medegaan, is welkom; de anderen mogen, zooals de uil op onze titelplaat afgebeeld, zitten kijken naar Lucifers schrift!

a.	Lucifer.
b.	Weekblad voor Tooneel, Muziek en Beeldende Kunsten.
c.	Antwerpen.
d.	Drukker: G.J. & E. Janssens, Tooneeluitgevers, Carnotstraat 147, Antwerpen.
e.	‘Lucifer!’
f.	1^e jg., nr 1, 22 september 1901, p. 1.
g.	jan bruylants, JZ. (Antwerpen 1871-ibidem 1928). Publiceerde vaak onder het pseudoniem Auctor. Zoon van de hoofdredacteur van het Antwerpse dagblad De Koophandel. Was directeur bij de havendiensten te Antwerpen, Werkte mee aan talrijke dag- en weekbladen, o.m. aan De Koophandel, De Vroegpost, De Zaaier (tijdschrift te Leuven). Gedurende 25 jaar schreef hij wekelijks een bijdrage over ‘Vragen van den dag’ in het Brusselse geillustreerde weekblad De Zweep en verzorgde hij een dagelijkse kroniek over het leven in de Scheldestad in het Brusselse dagblad De Vlaamsche Gazet. Tijdens W.O. I was hij een tijdlang mederedacteur van de Antwerpse dagbladen Het Vlaamsche Nieuws en De Vlaamsche Gazet. Hij stichtte zelf een aantal literaire maandbladen waarin vooral aandacht werd besteed aan het toneel: Ons Vlaamsche Tooneel, De Gnoom, De Zifter, Lucifer. Als prozaschrijver, schreef hij een aantal eenvoudige volksromans: Bakeland, Twee geheime politieagenten (in samenwerking met J. Hoste), Thyl Ulenspiegel in Vlaanderen, Robert en Bertrand, De Reis om de Wereld, De Boeren van Oolen en een bundeltje Novellen en Ideeën.
	Populariteit genoot hij echter vooral als auteur van talrijke luchtige blijspelen, die vanaf 1898 met Een gekozene des volks een meer sociaal-politiek geëngageerde inslag kregen. Met het stuk Hoovaardigheid verwierf hij in 1900 de eerste prijs in de driejaarlijkse wedstrijd voor toneel uitgeschreven door de stad Antwerpen. Ondanks een heftige perscampagne werd ook het stuk Een Herder in deze wedstrijd bekroond in 1903.
	Onder het pseudoniem Jacq. Spier schreef hij een blijspel in 6 taferelen. Zij Dient, dat een parodie was op Herman Teirlincks Ik dien en De vertraagde film, en dat opgevoerd werd in de Hippodroom te Antwerpen op 13 oktober 1923.