Twee vrienden

XLVI

Mark is Mathilde komen bezoeken en tegenover haar als van binnen verlichte schoonheid, - hij denkt aan een madonna, - voelt hij zich deerlijk onwaardig, terwijl zijn verkankerd hart toch een zonderlingen zegen ondergaat. Frans verlaat even het consult van zijn patiënten, beneden, om hem de hand te drukken, en hij ziet er nu ook zoo vol moedige, bijna plechtige blijdschap uit, dat er Mark nog schrijnender zijn eigen kleinheid bij beseft. Maar koppig wil hij het zich niet bekennen, - ook in die zaken kunt ge hoogmoedig zijn! - en een tijdlang vermijdt hij weer, naar hen toe te gaan. Hij is erg zwak, lusteloos, onbekwaam tot eenig werk en daarbij haast tevreden, nu hij volkomen in zijn vernedering berust.

Eens ontmoet hij bij Melinda het blonde meisje, waarvan het portret hem getroffen had, de eerste maal dat hij het atelier betrad. Een lief en schijnbaar

[p. 195]

schuchter ding; Melinda behandelt haar vrij brusk en meesterachtig, al fleemt haar stem ondertusschen op een fluweelen toon, die Mark wel bekend is. Er wordt wat over schilderkunst gepraat, hij blijft niet lang; een uur later komt hij terug en verneemt dan van de meid dat mevrouw niet thuis is.

's Anderen daags, in den voormiddag, wordt hij onmiddellijk binnengelaten, en Melinda, van uit haar toiletkamer, gilt vroolijk zijn naam uit: ‘Maaarco!... Wacht even, ik sta pas op!’ Hij stoot toch de deur open en ziet hoe ze zich juist een prik in de dij gegeven heeft en het spuitje gauw wegmoffelen wil. ‘Linda!...’ verwijt hij haar klaaglijk. - ‘Wat dan, jongetje?...’ Ze drukt hem tegen zich, hij voelt onder den witten peignoir haar naakt lichaam, geurend als warm brood, voelt haar hart, dat ze naar hem opduwt, maar hij maakt zich weer los. Ze verontschuldigt zich als een drenzerig kind:

‘Wat is er?... Och! zonder een beetje morphine kan ik niet meer slapen... Je moest het ook eens probeeren...’ Ze schijnt even mat als hij, met een roetbruinen kring onder de oogen, en daar hij haar medelijdend bekijkt, laat ze zich ineens moedeloos op een laag stoeltje neer. Zooals ze daar onder gedempt kantlicht zit, is er iets oudachtigs in haar afgewend profiel.

Hij heeft zich voorgenomen, van den vorigen dag niet te reppen, maar het komt er van zelf uit:

‘Ik ben gisteravond nog hier geweest, maar de meid... beweerde dat je niet thuis was...’

Ze merkt de achterdocht aan zijn stem en antwoordt onverschillig: ‘Ik ben niet uitgegaan, maar ik was moe, ik had belet gegeven, ik kon toch niet raden dat je nog zou terugkomen.’

Haar donkere blik dunkt hem zoo koel. Hij aarzelt te vragen: ‘Heeft die kleine je gezelschap gehouden?’ Maar hij durft niet, uit lafheid, want de zekerheid bekruipt hem, dat zij beiden niet dezelfden

[p. 196]

meer zijn, zij heeft hem minder lief, - en hij zelf?... Het ergste ware nog, dat hij haar verliezen zou, zij is het eenig reëele waar hij zich aan vastklampen kan. En dat zegt hij treurig: ‘Moest je me verlaten, ik weet niet wat ik worden zou...’

- Wat een idee!...

Ze draait zich schielijk om, grijpt hem wild bij de armen, haar oogen in de zijne, lacht onzinnig; haar tanden in het vertrokken gezicht doen hem onwillekeurig aan het doodshoofd denken.

Hij prangt haar in zijn armen; zijn zuigende kus smaakt op haar mond een wrang genot bij de gedachte dat alle vleesch tot verrotting verwezen is; ze verzinken pijnlijk in een krampachtige omhelzing en vandaar, gebroken, wegsmeltend diep in een duisteren put van doodsrust.

Het leven gaat nu eentonig voort, kleurloos; eens blijft hij zelfs enkele dagen zonder haar te bezoeken; dan komt er een briefje: ze moet hem per se spreken, vandaag nog. En hij vindt ze bezig, kleergoed in een koffer te pakken. Ze schijnt erg verstrooid, legt hem uit dat ze naar Parijs moet, om een tentoonstelling van haar werk voor te bereiden; dat zal maar een week duren.

‘Heb je daar zulk een koffer voor noodig?’

- Ik heb graag al mijn zaken bij en ik ben ook niet absoluut zeker dat ik alles in zoo korten tijd klaar krijg. Ik vertrek morgenochtend al... Neen, kom naar het station niet, ik hou niet van dat sentimenteel gedoe... Ik zend je dadelijk mijn adres, en ik ben toch spoedig terug, lieve-lieve-lieveling!

In den blik van den lieveling ligt er iets vijandigs. ‘Laat me maar voortdoen, zegt ze, ik heb nog zooveel te beredderen.’ Ze wisselen een vluchtigen kus. ‘Ik ben misschien gauwer terug dan ik denk, Marco...’

Ze legt een roerend teederen ernst in het uitspreken van den naam, en een geheime angst beklemt hem, ter-

[p. 197]

wijl hij het toch bijna als een opluchting gevoelt, dat hij een tijdje van haar verlost zal zijn. Ze zal wel spoedig terugkomen, daar wil hij niet aan twijfelen.

Een week sleept voorbij, en daarna nog een dag, twee, drie... acht dagen, zonder eenig bericht. Dan gaat hij bij haar aanbellen: niemand! alles gesloten. Het huis staat toch niet te huur, dus zal ze wel eens weerkomen, maar wanneer? Hij heeft zelfs geen lust meer, het raadsel te ontcijferen: 't is toch uit en gedaan! Beter zoo: zulk een leven kon het onmogelijk uithouden! Maar wat nu?

Aan Sus heeft hij niets gezegd; hoe zou die hem helpen? Hij schijnt trouwens zelf in een vlaag van sombere zwaarmoedigheid te verkeeren. Mark weet niet waarom en vraagt er niet naar.

Hij drinkt om zich te verdooven, alleen, in een helverlicht nachtcafé dat hem sinister lijkt, en is 's anderen daags zoo ellendig loom, met een ijl hoofd. Dan volgt hij den raad van Melinda en gebruikt morphine, het eenige wat hem verlichting en wat slaap bezorgt. Kon hij maar voortdurend slapen!

Doch den toover dien Melinda in zijn bloed gegoten heeft raakt hij niet los, de ophitsing van prikkelend genot is hem onontbeerlijk. En nu gaat hij bij een gewone slet, zwelgt in haar gemeenheid, vindt er een wreed genoegen in, zich beestachtig te verlagen, om nog dieper in zijn walg neer te dalen. Totdat hij volkomen uitgeput, en verzadigd van zijn zelfvernedering ook dát niet meer begeert, en thuis blijft zitten, suffend, wat lezend zonder zijn aandacht op het boek te kunnen vestigen, en geduldig wachtend naar iets dat gebeuren zou; het eind wellicht? Maar hij leeft voort, en er gebeurt niets. De heele wereld is leeg geworden.