Lilli Green - Andreas Parley
Er is ons aan gisterenmiddag een mooie herinnering bijgebleven.
Het was op de bovenzaal van het American-hotel. Wij behoorden tot, naar ik gis, een vijftigtal genoodigden.
En daar verschenen een jonkvrouw en een jonkman ten tooneele. De eene - neen beiden slank en licht van tred. Gekleed...? Dat weet ik niet precies. De indruk, dien ik heb ontvangen van hunne verschijning, is zóó harmonieus, dat ik vergeten heb te détailleeren. Maar haar gestalte was in een kleed van soepele stof gehuld, waarin de vormen zich niet opdrongen, maar, in ijlheid, schuchter zich verraden.
Hij, eveneens van fijnen lichaamsbouw, maar scherper, krachtiger van accent, paste zijn mannelijk overwicht wonder wel aan hare maagdelijke teerheid aan. Hij had iets van een jongen Romein, zooals wij op friezen in relief zien afgebeeld, met zegepalmen in de handen.
Zij dansten.
En onder het mooiste, dat mij is bijgebleven, reken ik de laatste mimische vertooning op een Rigaudon van Rameau. Op smaakvolle en derhalve ongezochte wijze, hadden zij aan de rhytmiek en melodiek van deze danswijze, zich de handeling van een balspel doen huwen - maar in zijn vang- en werpbeweging door een schoonheid geadeld, van zuivere plastiek, die in haar wisseling van standen en gebaar, uit de regelen van het spel natuurlijk voortvloeiende, ons zeer bekoord heeft en geboeid. En hoe geestig gevonden - maar nu wij 't zagen weer zoo vanzelfsprekend - om onder het in mineur gezette alternatief van den Rigaudon, het spel te laten rusten, en de langzamere, meer in zich zelf gekeerde tonen der muziek, in een zoekende handeling om te zetten, alsof de bal verloren was...
Er is gedanst op walsen van Strauss, mazurka's van Chopin, dansen van Brahms en Weber, enz., door mej. Green en Parley samen of afzonderlijk en op het eene nummer treffender, dan op het andere, maar altoos ten hoogste gedistingeerd, voornaam van opvatting en meermalen, zooals Chopin's Mazurka door mej. Green en daarna een wals van Strauss door den heer Parley op ongemeen bekorende en expressieve wijze, waarbij de beweging, ook van den jonkman, in haar, als spontane blijheid, volkomen vrij bleef van de traditioneel balletachtige zoetelijkheid en virtuoze kunstmatigheid.
Niet elk genre schatten wij even hoog. In de meer uitsluitend pantomime, zooals op Chopin's Marche funebre, naderden beide jonge kunstenaars het melodramatische en zelfs Schubert's Der Tod und das Mädchen - hoe op zichzelf beschouwd de pantomime in haar expressieve soberheid hier ook binnen de schoonheidsgrenzen bleef, deed ons niet geheel zuiver aan. De pianobegeleiding word hier bovendien gecompleteerd door een zangstem en dat gaf ons een indruk van te veel.
Vanwaar Lili Green en Andreas Parley tot ons gekomen zijn? Het zijn beiden landgenooten, die onder schuilnamen optreden, om redenen die wij billijken. Lilli Green is opgevoed in West-Indië en heeft daar natuurlijk de sierlijkheid van beweging in den gang en in de dansen der inlandsche bevolking waargenomen.
Voor de ontwikkeling van hun kunst, die naar ons werd meegedeeld, aan innerlijken drang en eigen studie is ontsproten, is Isadore Duncan hier niet vergeefs geweest. De stijl is de hàre - maar zelf doorvoeld en daardoor bewaard gebleven voor imitatie.
Het was gisteren een debuut, dat, naar 't ons voorkomt, moge ook de kunst bij leiding in diepte van expressie zeker nog kunnen winnen, den waarborg biedt voor succes bij een optreden ook voor het publiek in wijder kring, zij 't liefst niet in te groote ruimte, want het geldt hier een kunst van fijn gehalte.