Bijdragen aan het Soerabaiasch Handelsblad (juni 1926-juni 1940)

Een onuitgesproken redevoering

Frankrijk geeft vat op zich door de onverdedigbare behandeling der kloosterlingen, die slechts goed genoeg waren om te sneuvelen.

Parijs, 15 Juni 1939

Het heeft me dikwijls verwonderd dat Hitler in een der polemische vertoogen die hij bij tijd en wijle richt tot de collega's-staatshoofden der ‘groote democratieën’ nooit partij trok van een argument, dat, handig aangewend, defensieve en offensieve eigenschappen zou kunnen bezitten van de treffendste kwaliteit, en dat hem gratis verstrekt werd door de binnenlandsche politiek van Frankrijk.

‘Waarom maakt men buiten ons Reichsgebiet, had hij reeds meermalen kunnen zeggen, zooveel kabaal over de paar onschuldige, vergelijkenderwijze gesproken uiterst vrijzinnige maatregelen, waarmee wij, Duitschers, de leiding der Kerken trachten te accordeeren met de gedragslijnen van de Partij en van den Staat? Welk recht hebben die edelaardige, menschlievende radicalen en marxisten eener naburige Republiek, om ons verwijten te doen? Waar halen zij zonder zich te schamen de aanmatiging vandaan? Hebben zij zich nooit in een spiegel bekeken? Zij zweepen de naties tegen ons op wegens de belasting die wij geheven hebben op de Joden. Hoorden zij nooit gewagen van ‘het milliard der Kloosters’ of vergaten zij het? Dit beruchte milliard, dat vandaag voor tien milliard zou tellen, is het bedrag dat in een naburige Republiek de onteigening der kerkelijke eigendommen had moeten opbrengen wanneer zulke operatie onder dat onprijsbaar democratisch bewind eerlijk en zonder verduistering had kunnen plaatsgrijpen.

Die roof, zonder noemenswaardig profijt voor de gemeenschap, gebeurde niet drie, vier honderd jaar geleden. Hij dateert van het begin der twintigste eeuw, toen men de soldaten de kerken liet openbreken waar men de deuren gesloten vond. Die diefstallen zijn nimmer gerestitueerd. Heeft men onder de vlag van ons Derde Rijk ooit dergelijke schandalen aanschouwd? Zag men ooit de internationale pers, zooals ze nu doet, moord en brand schreeuwen bij die aanslagen op de vrijheid van geweten en die aanrandingen van den menschelijken persoon?

Verbannen kloosterlingen

‘Maar dat is oude geschiedenis, zullen de democraten huichelen. Dit echter is géén oude geschiedenis. Door de fameuze wet op de Scheiding van Kerk en Staat, wet die wij, fascistische dictatoren en tyrannen, tot dusverre aan onze Kerken en Confessies bespaarden, werden in de naburige Republiek niet enkel alle kerkelijke bezittingen zonder schadevergoeding onteigend, maar bovendien werden alle kloosterlingen, alle mannelijke en vrouwelijke leden van geestelijke orden uit hun land verbannen, alsof zij uitvaagsel waren, schadelijker dan de anarchisten en de revolutionnairen die men er bleef herbergen. Die kloosterlingen waren niet zonder verdienste. Zij verpleegden zieken, zij ondersteunden de armen. Niemands plaats namen zij in en nergens hadden zij de beste baantjes weggekaapt. Op welke gronden of met welken schijn van recht durven ons dan heden die humanitaire radicalen en marxisten bij het wereld-tribunaal aanklagen als schenders der ‘Rechten van den Mensch’, wanneer wij een aantal individuen uit ons midden verdrijven, die ons Groot-Duitsche volk vreemd zijn door hun bloed, of vreemd door hun geest? Waar is het verschil? Als er verschil is dan bestaat het nog in het voordeel van ons, zoogenaamde onderdrukkers.

Goed genoeg om te sneuvelen

‘Met hun bekende schijnheiligheid zullen de marxistische democraten der naburige Republiek ons antwoorden dat die verbannings-wetten zijn ingetrokken. Dat is niet waar. Het is een nieuwe leugen. Toen men in Augustus 1914 mannen noodig had voor de slagvelden en de loopgraven zijn die verbannings-wetten opgeschort door een decreet van Minister Malvry. Maar nimmer zijn ze opgeheven. Die gesmade kloosterlingen waren goed genoeg om hun bloed te storten, hun leven te offeren voor een onwillig vaderland, en tot hun eer moet gezegd worden dat zij bij duizenden en duizenden uit alle hoeken der aarde aan den oproep van het vaderland gevolg gaven. Wij Duitschers tenminste zijn oprechter geweest. Wij hebben onze vreemde, onassimileerbare elementen verboden soldaat te zijn en een bodem te verdedigen die de hunne niet is. Doch als wij ooit onze houding tegenover hen zouden herzien, als wij ze in nood en in zorgen ooit weder zouden toelaten onder onze vlag, dan weet ik nu reeds, dan kan ik nu reeds met zekerheid getuigen, dat wij, Duitschers, karaktervoller, ridderlijker, dankbaarder tegenover hen zouden handelen dan de nobele marxisten zich gedroegen jegens hun teruggekeerde kloosterlingen.

‘Toen een groot aantal der geëxpulseerde monniken was komen sneuvelen, hadden hun humane vervolgers weliswaar niet den moed, hoewel de lust hun niet ontbrak, om de overblijvenden opnieuw te verbannen. Maar zij hadden evenmin den moed om de kloosterlingen, als dank voor hun offer, een wettig bestaan te verleenen in het beminde vaderland. In de Republiek die Spaansche revolutionnairen en misdadigers, boeven en bandieten uit alle oorden van Europa, verwelkomd heeft bij honderdduizenden, zijn de verbannings-wetten voor de kloosterlingen nog steeds niet opgeheven. Enkel maar opgeschort. Alle pogingen, sinds twintig jaar ondernomen, om definitief te annuleeren, zijn gestuit op den fanatieken tegenstand van sectarische anticlericalen. Zelfs toen Léon Blum aan 't bewind was en met een breed gebaar een soort van alibi, een soort van rechtsgrond had kunnen verschaffen aan zijn journalistieke protesten tegen onze onderdrukkingen, bleven de verbannings-wetten opgeschort. Sterker nog. Het laatste marxistische congres, gehouden te Nantes, welke stad haar naam gaf aan de herroeping van een vermaard edict, heeft met algemeene stemmen en met een dagorder dat uitblinkt door despotische bekrompenheden, aangedrongen op een verscherping der anticlericale wetten, op een herroeping der opschorting.

Clandestien bestaan

‘Zoo voert in de naburige Republiek een gansche, zeer talrijke categorie van verdienstelijke, onberispelijke, dappere, ras-eigen burgers een onwettig bestaan op den zelfkant der samenleving. Zij zijn er. Maar zij kunnen er slechts clandestien zijn. Zij worden nauwelijks geduld. Elken dag kan de wet worden opgerakeld en ingeroepen om hen te verjagen, waarvoor sommige communistische gemeentebesturen zich metterdaad niet schaamden. Doch wie dan, vraag ik, heeft in die republiek het recht om ons met verwijten en beschuldigingen te overstelpen, wanneer wij in onzen Duitschen Staat op onze Joden en onze tegenstanders gelijksoortige methoden toepassen die tenminste eerlijker zijn en rondborstiger? Aan welken kant is de meeste oprechtheid, de meeste billijkheid en zelfs de eenvoudigste rechtvaardigheid? Ginds waar men met idealen schermt welke men boud in de practijk verloochent en in 't geniep met voeten treedt, of hier waar wij als ware Duitschers, rechtuit en onvervaard den weg gaan welke ons ideaal als juist en goed aanwijst? Zeker ginds, in de naburige Republiek, heeft niemand ons rekenschap te vragen, en zeker dáár moet niemand zich inbeelden paladijn te kunnen spelen eener zaak, die zóó zwak staat, dat zij bij ons en in onze oogen de botten niet waard zou zijn van één Pommerschen grenadier.’

Deze redevoering heeft Hitler niet gehouden. Hij zal ze wellicht ook niet houden. Maar hij had ze of hij zou ze kunnen houden op een kwaden dag.

Zelfs onuitgesproken echter achtervolgt zij een groote menigte nadenkende Franschen met haar nijpende, onweerlegbare logica. Zelfs door ze te verzwijgen heeft Hitler door die logica vat op hen. Zij voelen zich in een scheeve positie, die des te scheever lijkt naarmate een nauwe nationale unie noodzakelijker wordt, en naarmate de situatie een strikte onkreukbaarheid van beginselen kan opeischen. Men kan niet beweren te strijden voor het Recht wanneer men in den boezem eener natie een schromelijk en ontwijfelbaar onrecht bestendigt. Enkele volksafgevaardigden hebben dit begrepen en voorstellen ingediend, de een om de verbannings-wetten kortweg op te heffen, de andere om ze als niet-geldend te verklaren voor oud-combattanten. Het eerste voorstel werd onmiddellijk geteekend door 200 deputé's, het tweede door 250. Dat is niet veel op een Kamer van ruim 600 leden. Dat vormt geen meerderheid. De onderteekenaars behooren evenwel lang niet uitsluitend tot de Rechtsche groepen van het Parlement, en hun opwelling, die een begin van inzicht verraadt, is vergezeld en voorafgegaan door duidelijke symptomen in de hoogere sferen der politiek, waaruit mag worden afgeleid dat weldra de laatste oorzaak zal verdwijnen die bij vele Franschen het geloof kon ondermijnen aan de zuiverheid en de algemeenheid der principen welke men hen uitnoodigt te verdedigen met goed en bloed.

[verschenen: 28 juni 1939]