Bijdragen aan het Soerabaiasch Handelsblad (juni 1926-juni 1940)

Een uitgelezen jaar

Wat Maurice Privat voorspelt voor 1939.

Parijs, 15 October 1938

Het is begrijpelijk, na alle emoties welke de menschen in de laatste weken hebben doorgemaakt, dat zij nog nieuwsgieriger dan vroeger zijn geworden naar wat hun te wachten staat in de toekomst, die iedereen, ondanks alles, popelt te beleven. Dramatische tijden zijn een ware zegen voor de waarzeggerij en haar profeten. Terwijl de meeste dingen vertraging ondergingen door een ramp die ter elfder ure werd uitgesteld, verschijnen de astrologen twee maanden vroeger dan gewoonlijk met hun voorspellingen voor het volgend jaar. Het dagelijksch verkeer met de Nornen die de draden spinnen maakte hen niet minder geschikt voor de practische kanten van hun doorluchtig ambt en zij smeden het ijzer terwijl het heet is.

Onder al die hemelvorschers heb ik steeds de warmste belangstelling gevoeld voor de openbaringen van Maurice Privat, ‘de man die de gansche wereld verbaasd heeft door tien maanden te voren en op hun nauwkeurigen datum het ultimatum van Hitler aan Oostenrijk en den intocht der Duitsche troepen in Weenen te voorspellen’, zooals hij zich met billijken trots aankondigt op den omslag van het laatste zijner sibyllische geschriften.

Wegens zijn relaties met verschillende politieke kopstukken en wegens de plaats welke hij inneemt in de publieke opinie zou Privat met eenig recht de officieuze wichelaar mogen heeten der Fransche Republiek. In 't particuliere gebruik is hij de duurste der zieners en voor den prijs die een zijner volledige horoscopen kost kan men zich ook een auto aanschaffen, of een huis koopen. Voor het nut van 't algemeen is hij verreweg de meest complete en zijn ‘1939’ bevat meer dan duizend data die belangrijk zijn voor Frankrijk en voor de rest van den aardbol.

Een echte encyclopedie.

Hij staat voor niets. Met een stalen gezicht noteert hij de voornaamste data der Beurs en den aard harer voornaamste schommelingen. De aanduiding der effecten en hun koersen ontbreekt nog, doch dat is waarschijnlijk voor later, want elk jaartje neemt hij toe in boudheid, alsof hij niet alleen zijn vak hoe langer hoe beter kent maar ook zijn lezers. Daar hij zich niet uitsluitend bezig houdt met de politieke of financieele lotsbeslissingen meldt hij voor 1939 ook de ontdekking eener nieuwe planeet, welker vibraties hij bespeurd heeft in het zodiacale teeken van den Ram, ‘op 15° breedte, bij de ster Alpheratz, tennaastebij 90° van Vega en Sirius’. De nieuwe satelliet bezit de karakteristieken van Minerva, de godin der intelligentie, die, gewapend met helm, speer en schild, ter wereld kwam uit het hoofd van Jupiter, nadat Vulcanus met een bijl den schedel gespleten had van den meester der goden. Precieser kan het niet (precies is niet 't zelfde als accuraat) en Privat noodigt dan ook de astronomen uit om met hun telescopen de gesignaleerde plek te fotografeeren van het firmament. Hoewel 't après tout zonderling is dat aan Minerva, die het evenwicht symboliseert tusschen geest en materie, wijsheid en kracht, nimmer een hemellichaam werd toegekend (alsof er in ons zonnestelsel geen plaats en geen functie was voor een representante der hoogere Harmonie) weet ik niet hoeveel kans er bestaat op de ontdekking eener tiende planeet. Maar ik weet wat Privat de astronomen zal antwoorden wanneer de onbekende hemelbol zich niet laat vinden. Hij zal zeggen: ‘Geduld slechts; uw kijkers zijn nog te zwak.’ Zooals hij zich wanneer een datum niet klopt, uit de verlegenheid redt met de verklaring: ‘Op den dag dien ik aanwees trad het gesignaleerde evenement in wording en bestond dus, al manifesteerde het zich nog niet, of pas daarna.’

Een raar jaar

Het is trouwens een raar jaar dat Privat afleidt uit de emanaties der gesternten. Geen oorlog voorloopig, tenminste geen Europeesche of wereldoorlog, en hieromtrent gaat de waarzegger in ieder geval accoord met de militairen. Maar voor het overige zal niemand zich te beklagen hebben over gebrek aan sensaties en actualiteit. In Frankrijk troebelen, crises en incoherenties van allerlei soort: parlementaire, ministerieele, sociale, monetaire, economische, financieele en internationale. Een totale liquidatie van het verleden en zijn schadelijke machten, in Duitschland, al bij het einde van dit jaar, een barre burgeroorlog. Hitler vervalt in een soort van demonischen, grandiosen waanzin, waarin hij zijn titel en troon zal behouden, hoewel hij vergeleken kan worden met den Nebukadnezar van den Bijbel, die nog regeerde ofschoon hij als viervoeter de weiden afgraasde. Dit zal hem echter niet verhinderen om nog menig succes te behalen (en als pendant daarvan menige vernedering te berokkenen aan andere mogendheden) en 't einde van het Nazisme valt niet te voorzien voor... 1941. In Italië, schokken, ruïnes, omkeeringen en ontwrichtingen, te beginnen bij 22 November. Als realist tracht Mussolini zich aan te passen, maar de koning herwerft zijn persoonlijken invloed. In Japan tegenspoeden, misrekeningen, teleurstellingen, plunderingen, met als gevolg daarvan einde van de ‘politie-operatie’ in China. In Rusland militaire verdeeldheden, mislukte aanslagen op Stalin en terugkeer tot het parlementarisme. In Spanje tragische gebeurtenissen voor het gouvernement van Burgos gedurende de eerste dagen van December; nederlaag en verplettering van Franco. (Hier accepteert Privat uitdrukkelijk ‘om zijn reputatie en zijn oeuvre op 't spel te zetten!’) In Engeland prijsgeving der totdusverre gevoerde buitenlandsche politiek, terugkeer tot Genève, koloniale strubbelingen, bekommernis voor den Koning. In Holland een kleine prins ('t vorig jaar voorspelde Privat een prinsesje) maar wiens gezondheid zorg zal baren; ongerustheid betreffende de overzeesche bezittingen, die gaandeweg zal stijgen tot obsessie. Een groot Paus zal sterven en zijn Opvolger, wiens keuze moeilijk zal blijken, kan door duidelijke bedreigingen gedwongen worden Noordwaarts te vluchten om het ergste te vermijden. In Zwitserland schrikbarende gistingen, slecht verdedigde grenzen, epidemieën, paniek en de noodlottige activiteit van vijanden die zich zorgvuldig camoufleeren.

Een andere profeet

En zoo verder, langs alle meridianen. Met een dergelijk tafereel zou de wereld 't kunnen doen, maar gelijk elk goed schilderij zijn de hoofdtrekken gestoffeerd met een geweldig aantal van episodische groote en kleine rampen (behalve voor Holland), onheilen, catastrofen, cataclysmen. Het merkwaardigst is dat grosso modo deze voor 't meerendeel sombere boodschappen van het uitspansel parallel loopen met de bevindingen van andere wichelaars. Een hunner, Gabriël Trarieux d'Egmont specificeert zelfs uitvoerig de natuur onzer koloniale beslommeringen. Zij zouden ons veroorzaakt worden door een machtigen nabuur uit het... Westen, in een ‘Putsch’ even brutaal als kort.

Gelijk Shakespeare ons geleerd heeft in zijn Julius Caesar is het verstandig om een waarschuwing voor ‘de 1sten van Maart’ niet overmoedig in den wind te slaan. Ook niet al zou men sceptisch en ongeloovig neerzien op deze conjecturale wetenschap van gissen en tasten. Dit is niet gemakkelijk voor rationalisten aan wien de astrologen zelf dikwijls de vraag op de lippen brengen: Wat is er in een horoscoop? Want dezelfde Trarieux, even ernstig als Privat, en op grond van gelijke gegevens, die tal van jammeren neerhangt boven de hoofden van Hitler, Goebbels en Goering, die Himmler van de Gestapo aanwijst als de Führer der naaste toekomst, voorspelt de overwinning van Franco in Spanje. Dit is geen verschil in nuance. Dit is het diametraal tegenovergestelde. Die tegenstrijdigheid echter kan nog nuttig worden wanneer wij haar beschouwen als een reden te meer om ons de lijfspreuk te herinneren der Grieken, die haar kregen van Minerva: Gedenk te wantrouwen.

[verschenen: 3 november 1938]