Ideaal
Toen haar eerste steen gelegd werd, verdeelde de lijn, getrokken door haar centrum, niet alleen de Nijl-Delta in twee gelijke helften maar ook de continenten, wat des te lastiger viel daar Amerika nog niet ontdekt was. Zij is bijgevolg de ideale Meridiaan, die het meeste vasteland bestrijkt, in tegenstelling tot Parijs, en meer nog in tegenstelling tot Greenwich dat Parijs op de kaarten onttroonde. Van alle monumenten is zij het eenige dat met een summum van bereikbare nauwkeurigheid georiënteerd werd door een architect dien wij met al onze instrumenten niet zouden kunnen overtreffen, en moeilijk evenaren. Zij is derhalve een ideaal kompas. De maat waarmee zij door de bouwers gemeten werd (de pyramidale El en de pyramidale Duim) is bovendien de ideale duimstok voor de meeste afstanden op aarde en in het heelal. Onze meter, becijferd door de geleerden der Fransche Revolutie, in onveranderbaar metaal gesmeed, bewaard als een kostbare schat door het Centraal-Bureau van Maten en Gewichten te Saint-Cloud, hoewel hij in 1841 ongeveer twee-tiende millimeter te kort bleek, deze fameuze Meter, berekend naar den omtrek der Aarde, is een gebrekkig en onbetrouwbaar werktuig, vergeleken met de pyramidale El, die ontleend werd aan de Pool-As, de eenige maat op het ondermaansche die gedurende honderden eeuwen niet krimpt of rekt. Tien millioen maal de El van Cheops geven inderdaad met een precisiteit waarop de tegenwoordige wetenschap niets heeft af te dingen, den afstand van de Pool naar het middenpunt der Aarde. Honderd milliard maal de pyramidale Duim geven den afstand welken de Aarde gedurende een etmaal aflegt in haar loop om de zon. Merkwaardig echter: wanneer de Pyramide den afstand uitdrukt tusschen Aarde en Zon (een rekensom waarop het menschdom tot 1900 gezwoegd heeft) begint zij plotseling te tellen in de maat der Fransche Revolutie. Zwijgend verzoekt zij ons om haar hoogte in huidige meter te vermenigvuldigen met één millioen. Men heeft dan
148.208.000 kilometers, de beste raming van alle eeuwen en die slechts een luttel verschil levert met het approximatieve getal (149.400.000) waarover 18 observatoria na twee jaar rekenen in 1900 accoord gingen.
Bij geen der geleerde exegeten van de Pyramide vond ik eenige verwondering over het feit dat de architect bij het codificeeren van dezen afstand zijn El (0.635.660 meter) eensklaps in den steek laat en kennis blijkt te hebben van den Franschen maatstaf. Leid daaruit geenszins af dat de fantasie een overmatige rol speelt in hun commentaren op deze Schriftuur van graniet. Neen, andere bevindingen zijn te positief om ze te kunnen loochenen. De spits der Pyramide b.v. ontbreekt. Maar deel den omtrek der vierkante basis, gelijk ze was, door tweemaal de hoogte, zooals ze zijn moet, (4 x 232.805: 2 x 148.208) en gij verkrijgt het getal der wijzen, de verhouding tusschen middellijn en cirkel, 3.1416, de pi, waarvoor gedurende eeuwen de mensch zijn hersens heeft afgemarteld. Zoo was, en wederom met behulp van Fransche Meters, de kwadratuur van den cirkel reeds opgelost alvorens het probleem gesteld werd.
Dat is te mooi om toevallig te zijn. Te meer omdat geen enkele der 80 overige pyramiden voor dergelijke berekeningen en bevindingen in aanmerking komt. De rebus welke de architecten van Cheops achterlieten aan het nageslacht is uniek. Naast alles wat ik opsomde leest men er nog den duur van het jaar, van het schrikkeljaar, den duur van de schommeling der aard-as (dag van Brahma), de densiteit der aarde, haar gewicht, en waarschijnlijk zal men nog verbazingwekkender lessen aantreffen in dit onverslijtbaar handboek wanneer de oogen voor andere verborgenheden opengaan. En totnutoe kon de successievelijke onthulling van dit compacte mysterie slechts geconstateerd worden, met of zonder huivering. Een verklaring is niet in 't zicht. Noch van het raadsel harer materieele constructie, noch van het veel dieper raadsel hoe Cheops' pyramide ongeveer zes duizend jaren geleden kon verrijzen als een soort vademecum van kennis, waarvan het meerendeel pas in de laatste twee, drie eeuwen verworven werd.