Bijdragen aan het Soerabaiasch Handelsblad (juni 1926-juni 1940)

De techniek der bolsjewistische revolutie - II (Slot)

Parijs, 23 Juli 1927

Georges Duhamel, die een reis naar Rusland heeft gemaakt en in Les Nouvelles Littéraires een verslag publiceert, waarvan men de welwillendheid gaarne zou dulden, wanneer ze minder gegrond was op drogredenen, dezen auteur onwaardig, stelt de volgende sofistische vragen:

‘Wie zal er aan denken om te zeggen: ik ga mijn vacantie doorbrengen in het federale Zwitserland’ of, ‘ik heb verschillende klanten in het monarchistische Engeland’? Maar men zegt ‘het Bolsjewistische Rusland’, ‘het Rusland der Soviets’. Waarom?’

Parbleu, waarom? Als Georges Duhamel in allen ernst een antwoord wenscht op deze vragen, kan hij het vinden in de studie van de Revue des Deux Mondes van 15 Juli, waaraan mijn vorige brief en deze gewijd zijn. Het is ons totaal onverschillig of Turkije een republiek vormt of een sultanaat. Het laat ons absoluut koud, of eenig land morgen wenscht te veranderen van regeeringsvorm. Het Bolsjewisme is een bedreiging tegen de eeuwenoude wetten, waarop de maatschappij sinds de praehistorische tijden gebaseerd staat, en toch... en toch zouden wij het passief kunnen aanzien, wanneer Rusland zich verkiest te bolsjewiseeren, en de gansche wereld is Rusland ter hulp gesneld bij den grooten hongersnood, gelijk een belangrijk deel van het vuige kapitalisme Rusland ter hulp zal snellen, zoodra een minimum zekerheid voorhanden is, dat op het woord en op de handteekening van een communist vertrouwd kan worden.

Wat echter geen enkele staat, monarchistisch, republikeinsch, federalistisch, of wat ook, kan admitteeren. is het oud-bijbelsche fanatisme, waarmee de dictators van het Kremlin hun beginselen uitroepen voor een heilsleer, en de verraderlijke middelen, waarmee zij die beginselen willen opdringen, met list en met geweld, aan de twee halfronden.

Daarom spreken wij van het ‘Bolsjewistische Rusland’ van het ‘Rusland der Soviets’, of van het ‘Roode Rusland’. Omdat het communisme zich georganiseerd heeft als een leger, dat troepen en patrouilles uitzond naar alle landen. Omdat Rusland elken niet-communistischen staat beschouwt als vijandelijk gebied, tegenover welk gebied ieder krijgsmiddel geoorloofd is.

Voor de gemoderniseerde bolsjewistische revolutionnairen, zooals wij zagen, geldt de voorbereidingsperiode eener omwenteling als het stadium dat van overwegend en doorslaand belang is. Het stadium der uitvoering beteekent niets, wanneer de voorbereiding perfect te werk ging. Wie een revolutie wil maken volgens de begrippen van Moskou, moet dus drie perioden in studie nemen: het stadium van voorbereiding, het stadium van uitvoering, het stadium van exploitatie. En daar de communisten bewust en met overleg een ageerende minderheid vormen, die te velde trekt:

1^o tegen de massa van vijandelijke bourgeois en onverschillige of vijandelijke proletariërs, die beiden moeten worden gedomineerd.

2^o tegen het kapitalistisch bewind, dat moet worden weggevaagd, komen wij tot een parallellen, maar zeer verscheidenen gedachtengang van:

1e een actie op de massa, door overreding en organisatie van hen die voor het communistisch ideaal toegankelijk zijn, door ontbinding en ontkrachting der anderen;

2e een actie op de regeering.

De volgende arbeidsrooster wordt dus vastgesteld voor een ‘Techniek van voorbereiding’:

Actie op de massa's.

A.

- Werkmansklasse. 1e. Haar opvoeden door: a) De propaganda-pers. Tractaten. Brochures. Dagbladen. Films. b) Propaganda-vergaderingen; bolsjewiseeringsweken. c) Scholen en propaganda-cursussen. 2e. Haar organiseeren door: a) Van den jongen leeftijd af in de Communistische Jeugd. b) In de natie door de organiseering der partij in cellen, werkingssferen, federaties. 3e. Haar in spanning houden: a) Door inmenging in alle arbeidsconflicten. b) Door sensationeele politieke processen. 4e. Haar stalen en harden: Door trapsgewijs toenemende betoogingen.

B.

- De burgerklasse. Alle burgelijke invloeden vernietigen: a) de geestelijkheid; b) het huisgezin (feministische beweging); c) de burgerlijke instellingen (voornamelijk de liefdadigheid).

Actie op het bewind.

1^o Geen deelneming aan de regeering om de partij er niet mee te compromitteeren, maar steun aan alle actie der linksche groepen.

2^o Daarentegen: verovering der administratieve organen, in het bijzonder der gemeentebesturen.

3^o Zijn bewegingsvrijheid verzekeren, door middel van de burgerlijke wetgeving: vrijheid van gedachte, vrijheid van drukpers, vrijheid van vergaderen, vrijheid van vereeniging, vrijheid van staken.

4^o De wilskracht en de energie van de regeering verzwakken: door haar te dwingen tot opeenvolgende capitulaties in alle arbeidskwesties, voornamelijk bij stakingen (non-interventie, amnestie, weder-indienstnemingen van ontslagen arbeiders) en haar te wennen aan ‘vreedzame betoogingen’.

5^o Het leger verzwakken, door elken maatregel te steunen, welke zijne macht kan verminderen. Zoo mogelijk het leger bewerken. Het wantrouwen tusschen leger en gouvernement accentueeren (spookbeeld van den pretoriaanschen staatsgreep). Zijne non-interventie verkrijgen in alle arbeidstroebelen (protesten tegen ‘militaire provocaties’), zijn initiatief verzwakken door de kwestie van strikte ondergeschiktheid aan de civiele macht. Actie op de ‘bijteekenaars’, op de landweer, op de verminkten, op de gepensionneerden.

Voor ingewijden is deze droge opsomming voldoende, hoewel zij met gansche kolommen vol feiten en commentaren zou kunnen worden toegelicht. Ieder woord, iedere letter van dezen arbeidsrooster weegt de centenaars goud en gestolen juweelen, waarmee hij bekostigd wordt. Hij vertakt zich in alle richtingen en over een onbeperkten tijdsduur: tot de nederlaag of tot de overwinning; dat hangt af van ons. Hij laat geen enkelen leeftijd met rust, want begint bij de lagere school, waar men het verzet wakker roept, in het soepele gemoed der kinderen. Wik de woorden van dit programma en gij zult merken, dat geen enkel onderdeel van de maatschappij vergeten werd, ook niet het geringste.

Alles wordt ondermijnd, ondergraven. De wisselwachter, de stoker, de man, die 's nachts de dynamo's controleert in de electrische centrales, de schildwacht bij de benzine-réservoirs, de matroos op den kruiser, die straks de draden zal doorknippen, welke de commandotorens verbinden met het schip, de chauffeur van den generaal, die op het kritieke moment zijn motor onklaar zal maken, de telegrafist, die een gewichtige order zal tegenhouden, een handlanger in den etappendienst, die een convooi levensmiddelen zal doen verongelukken, de treinen, welke aankomen, doch niet meer vertrekken, troepentransporten, welke onmogelijk worden, de telefoon gesaboteerd, het gezag zonder contact met de buitenwereld, machteloos, blind, niet meer wetend wat er gebeurt en wáár het gebeurt, - dit alles is samengevat met het zinnetje: ‘In de natie door de organiseering der partij in cellen, werkingssferen, federaties.’

En al bevatte de arbeidsrooster der Roode Secte niets dan dit ééne zinnetje, het zou voldoende zijn om de oogen te openen voor de gevaren, waarmee men door verraad en trouweloosheid de maatschappij en een gehate beschaving omstrikt.

Ieder aandachtig toeschouwer moet geobserveerd hebben, dat men in de revoluties, waarvan wij de laatste tien jaren getuige waren, niet meer optrekt tegen het ‘Paleis’ of tegen de Kamers der Volksvertegenwoordiging, zooals vroeger. Men marcheert in de eerste plaats tegen de postkantoren. Waarom tegen de postkantoren? Om zich te vrijwaren voor elk mogelijk tegenoffensief van de wettige macht. Uit de posterijen vertrekken door telegraaf, telefoon en radio, de orders van verweer, van concentratie, of van waarschuwing. De posterijen zijn de spil van elke bolsjewistische revolutie en in 1917 moest het hoofdpostkantoor te Petrograd nog ingenomen worden met mitrailleuses. Gij hebt er zelfs voorbeelden van op Java.

Welnu... Ook deze belegering der postkantoren is vieux jeu in het nieuwe ‘plan de campagne’ der Soviets. Zij vonden er wat beters op. Het personeel der posterijen zal zoo volledig mogelijk ‘getruffeerd’ worden met handlangers, en wanneer de voorbereiding geschiedt met de noodige zorg, zullen de vitale organen van te voren bezet zijn door communistische cellen. Dit lijkt u op Java misschien nog een loos verzinsel, te Parijs geldt het voor méér dan mogelijkheid. En stel u overigens niet te veel gerust met dit loos verzinsel. Is het zoo'n karwei om een telegraaf-centrale in het ongereede te brengen? Een slechte schaar op de juiste plaats en het werk is gedaan.

Van een accuraat en wetenschappelijk voorbereide revolutie tot de uitvoering dier revolutie op het gekozen moment, ligt een onaanzienlijke afstand, welke zonder moeite of moeilijkheden overschreden wordt. Eén signaal is voldoende, meer niet, om de machine in werking te zetten.

Laten wij dus een overzicht geven van de techniek der uitvoering, welke wederom twee categorieën behelst: de massa's en het bewind, die elk een eigen tactiek vergen:

Actie op de massa's.

Den bourgeois schrik aanjagen door straat-betoogingen in 't groot. Schildwachten, patrouilles, mitrailleuses, geblindeerde auto's.

Den bourgeois ontwapenen door opheffing der dagbladen, opdat hij niets wete; door sluiting der banken, opdat hij niet beschikke over geld; door hem alle middelen van verkeer te ontnemen (auto's), opdat hij niet kunne vluchten; door hem te verhinderen zich te organiseeren (contrôle der vergaderingen).

De nationaliseering van banken, fabrieken, industrieën, particuliere ondernemingen (rol der cellen).

Zich meester maken van het noodige geld door beslag op de banken, openbare en bijzondere kassen.

Een volkspolitie en volksrechtspraak instellen, het verkeer regelen door den eisch van een ‘identiteitsbewijs’. Van dit moment af kan de bourgeois niet meer ontsnappen.

Contrôle der particuliere wapenen, voorwendsel tot huiszoeking en boeten.

Actie op het bewind.

Het centrale gezag isoleeren door beslaglegging op de communicatiemiddelen: post, telegraaf, telefoon, radio en transporten (rol der correspondeerende cellen.)

Isoleeren op dezelfde wijze de ondergeschikte organen, de provincies, de militaire commando's; de hinderlijke personen uit den weg ruimen.

Een soviet-bewind instellen tegenover het vorig gezag, overal waar de revolutionnaire beweging de overhand neemt, en dan eerst de vroegere autoriteiten omverwerpen.

Niet raken aan de punten (platteland, provincies) waar de gouvernementspartij de overhand heeft; maar er zich toe bepalen om hen volkomen te isoleeren. Bij gebrek aan orders, geld en proviandeering zullen zij automatisch vallen en gemakkelijk onderworpen worden zoodra het soviet bewind elders voldoende geconsolideerd is.

Wat de administratie betreft, deze met rust laten; in elke ‘getruffeerde’ administratie moet de leiding vervangen worden door de correspondeerende cel. De rest wordt uitgevoerd in het stadium van exploitatie.

Wat het leger aangaat conflicten vermijden. De commandanten isoleeren, de kazernes isoleeren; de chefs verhinderen hun post te betrekken om het ensemble te verlammen. Defecties uitlokken, eerst individueele, later bij groepen. Deze defecties onmiddellijk hergroepeeren om te toonen dat de revolutie ondersteund wordt door het leger. Er zich van bedienen tot het overhalen van andere eenheden. Propaganda. Listen.

Ook dit programma behoeft voor den ingewijde geen commentaar. Een der frappantste trekken van het boosaardig genie der bolsjewisten is het verhinderen, het onderdrukken van alle nieuws. Wat is een legercommandant zonder nieuws? Wat moet hij doen, wat kàn hij doen? Er is revolutie, maar hij weet niet waar de revolutie zich afspeelt. Waar bevindt zich haar hoofdmacht? Hij kan zijn troepen mobiliseeren; doch in welke richting? Stel u een land voor waar op een gewild moment alle nieuws ophoudt; waar ieder in het duister tast behalve de krachten der verdelging. Alles wat men onderneemt wordt van dat moment afhankelijk van het grilligste toeval. Men kan links gaan of rechts, naar het Noorden of naar het Zuiden, noch het een noch het ander heeft zin, want overal riskeert men te stooten op den georganiseerden en wetenden tegenstander, gelijk men evenzeer riskeert hem het veld vrij te laten om zijn posities te versterken. Kan men zich iets demoraliseerenders voorstellen in dagen van Omwenteling dan het ontbreken van alle nieuws? Waarlijk, en zonder eenige overdrijving: deze inval is een trouvaille der bolsjewisten, een geniale vondst, welke zij op ongeëvenaarde wijze hebben uitgebuit. Wij hebben de gewoonte om Kerenski alle schuld te geven van den Russischen ondergang, en zonder twijfel was Kerenski een staatsman met een bijna misdadige kortzichtigheid.

Maar lees de bladzijden van den auteur der Revue des Deux Mondes, die in Kerenski's nabijheid vertoefde, toen deze vluchtte naaf Finland, om te beseffen met welke tragische machteloosheid deze bewindvoerder geslagen was door een vijand, die een techniek toepaste, waarvan Kerenski niet het flauwste vermoeden had. De chef van Rusland wist niet meer wat er op een half uur afstands gaande was. Wij beschuldigen gaarne de ‘onbekwame’ Russische generaals, de Russische troepen, de werkelooze gouverneurs der provincies. Maar lees, hoe de generaals machteloos stonden in het duistere onbekende, hoe zij in het volkomenste isolement, zonder eenig contact met de buitenwereld, zonder proviand, zonder verkeersmiddelen, hun troepen, waarvan vele trouw waren, noodzakelijkerwijze zagen demoraliseeren en uiteenvallen in de gedwongen onbeweeglijkheid en onwetendheid.

Rusland kende zijn tegenstander niet, noch zijn techniek, en een volk van 120 millioen liep in de val van enkele duizenden. Rusland heeft deze verontschuldiging. Doch geen enkel ander land heeft voortaan het recht om blind te zijn en wanneer de staatsvorm en de maatschappij van Frankrijk, dat volgens de verkiezings-statistieken 800.000 communisten telt - méér dan Rusland - òndergaat in de roode catastrophe, dan zijn het willens en wetens de burgers, die schuld dragen. Maar zou het voor alle andere landen niet vast geraden zijn om hun telegraaf-en telefooncentrales zoo snel mogelijk te decentraliseeren?

[verschenen: 27 augustus 1927]