Dirk Schäfer [Chopin-programma]
Schäfer had minuten, en minuten zijn eeuwigheden in de muziek, dat hij zich zelven overtrof, dat hij een tweeden, nog verhelderden en nog overdrachtelijken Schäfer speelde, die in Nederland door niemand, en op de wereld door weinigen wordt geëvenaard.
Dat was, wanneer hij met zijn linker pedaal, waarvan hij de schakeerings-geheimen kent als geen enkel ander pianist de perlemoeren schijnsels wierp op de weekste buigingen der alom facetteerende melodieën. Dat was wanneer hij zijne langzaam af en aan zwevende crescendi en decrescendi maakte, zóó subtiel en werkelijk, dat de geluiden als zingende en bewegende fresco's schenen te komen en te gaan. Wanneer hij de klanken liet weg-vlinderen in de gespannen stilte, ijler en ijler, tot ragjes, tot herfstdradende geruchtjes, en wanneer hij de tonen vluchtig en onwezenlijk afspon als maanlichtstralen. Zoo speelde hij onvergelijkelijk licht en broos en tintelend en geraffineerd en met eene ideale vrijheid van rythmiek, diaphane weekheid van toets, de Nocturne (op. 37 no. 1), de twee préludes op. 28 no. 19 en no. 16, de tweemaal gegeven étude op. 25 no. 9, de drie écossaises op. 72 (die waren subliem als drie gratiën), de prachtig gekantwerkte Berceuse, de zeldzame, maar niet onbekende variaties op ‘Je vends des scapulaires de Ludovic’, (alsof Chopin-zelf ze herdichtte aan de piano) en de fantasie in f-klein.
Schäfers opvatting van het zomernachtelijke prélude in des-groot (op. 28 no. 15) kon ik niet deelen; hij bracht er te weinig onrust en te veel koralende plechtstatigheid bij. De ballade in as-groot, die een der populairste, maar niet de beste is, had ik gaarne verwisseld voor een paar études. De epische Polonaise kon ik na den heroïsch opjagenden, demonischen aanhef, niet meer bewonderen en nauwlijks waardeeren. Het lijkt mij veiliger dit legendaire en niet gemakkelijk te benaderen stuk te vertolken, wanneer men beschikt over al zijn kracht, zekerheid van greep en concentratie-vermogen. De overgang van de Berceuse naar die Polonaise was ook te gewaagd en te avontuurlijk.
Doch Schäfer kan dezen avond voor gedenkwaardig houden. Een volle zaal wachtte hem bij dit eerste Amsterdamsche concert na zijn genezing, stampvolle zaal, die gul was met haar vereering. En er waren sereene minuten, eeuwigheidsminuten, die het hart rijk maakten met schoonheid.