De Bohemers [Strijkkwartet van Dirk Schäfer en Dvorak nr. 7]
Om te geraken tot een blanke waardeering van Dirk Schäfer's strijkkwartet, dat als middelpunt stond op 't programma der Bohemers, moet men eerst enkele voor goed gecanoniseerde persoonlijkheden ter zijde schuiven. Dat zijn Beethoven, Brahms en Franck. Wanneer men over de scheidslijn van hun drievoudig lichtende aureool heen komt, merkt men Schäfer op het tweede plan. En wie gaf ooit een gepreciseerd beeld van zijn aard en wezen als componist? Hij is geen classicus, geen romanticus, geen neo-classicus, geen neo-romanticus, geen modernist. Hij is misschien traditionalist, maar van welke traditie? Hij heeft geen nationaal-Hollandsche kenmerken, geen specifiek Duitsche, geen Fransche, noch eigenschappen van een ander land. Hij heeft ook geen individueele merk-teekenen. Men zou geen stemming, geen atmosfeer, geen accent, geen passie, geen levensvisie kunnen noemen, welke door Schäfer krachtig, typeerend, origineel en definitief werd uitgesproken in muziek. Hij is echter ook geen zwervend eclecticus. Hij is ook niet heelemaal een schimmende, een gedaantelooze. Hij is niet zielssterk, hij is niet waarheidsgroot, hij is niet warm, niet koud en ook weer niet heelemaal lauw.
Ik weet het niet. Men kan den componist Schäfer niet verwerpen, want hij werkt feilloos, zeker en met oprechtheid. Men kan hem niet bewonderen, niet vereeren, want hij grijpt niet in het hart. Men kan zijne muziek niet liefhebben, want de schoonste eigenschappen der liefde, het contact met sommige eerste waarheden der ontroering, de innerlijke drift, de onberekende lyriek en nog zooveel andere nederige, eenvoudige dingen, ontbreken haar. Men kan zijne muziek ook niet beschouwen als eene interessante curiositeit. Schäfer leefde tusschen twee uiteenloopende stroomingen en volgde noch de eene noch de andere in haar noodlot, in haar consequenties. De Duitsche richting reikte verder dan hij en de Fransch-Russische heeft hem nauwelijks aangeroerd. Hoe zal men zich dan tegenover Schäfer verhouden in deze actieve jaren nu alles wil en tracht naar nieuwe stranden? Ik weet het niet. Ieder doet zijn best en de toekomst beslist.
De Bohemers, die een vrij zwak kwartet van Dvorak (het zevende - in as - der Acht) tot een stille en steeds verwonderlijke schoonheid van reproductie hadden omgetooverd, gaven Schäfers kwartet in eene sereniteit van toon en voordracht, in een evenwicht van doorzichtig en broos geluid, welke meermalen begoochelden en meesleepten. Zij zijn altijd onovertroffen herscheppers; hier waren zij dikwijls scheppers.
Auteursrechtelijk beschermd