Bijdragen aan De Telegraaf (september 1915-juli 1920)

Hollandsch Strijkkwartet [Dirk Schäfer, Piano-quintet op. 5 en Strijkkwartet in cis]

De uiterlijke verschijning van Dirk Schäfer had eene radicale gedaanteverwisseling ondergaan. Wij kenden hem nog slechts negatief. Teruggetrokken en afwezig in zijne gansche gestalte, zonder zichtbare energie of geestdrift, met doode oogen en een dood gelaat speelde hij alle meesters en alle ontroeringen; de concertzaal werd gezet in schemer-licht en de pianist zat roerloos voor zijn instrument met mediummieke verwachtingen. Dit alles nu had hij afgelegd als een costuum. Hij scheen getreden te zijn in een ander en vroolijker leven, alsof hij een schimmenrijk verlaten had. Hij speelde met optimistische, krachtige gebaren en het gelaat straalde van een onbelemmerd en voortvarend enthousiasme, hij scheen de jeugd en de illusies herwonnen te hebben. En zij beviel hem niet kwaad deze zielsgesteldheid.

Zoo speelde hij met het Hollandsche Strijkkwartet voor eene stampvolle en hel-verlichte zaal zijn Piano-quintet opus 5. Het is een werk met pompeuse passies, met veel klaterend décor, met een overdadig romantisch geruisch, met veel pathetische ontboezemingen en een onophoudelijken roes van gemakkelijke en rhetorische melodieën. Wij behoefden ons slechts te herinnneren, dat 't een jeugd-werk is, gemaakt met een groot zelfbewustzijn, met een absolute technische bekwaamheid, niet hoog geïntoneerd, maar overal voldragen, overal doeltreffend en steeds zeker van zijn effect. Men kan dan constateeren, dat er sinds 't schrijven van dit Piano-quintet veel veranderd is in onzen smaak, in onze muziek en vooral in Schäfer-zelf. Men kan dan ook constateeren, dat dit stuk, spelend in een ruime en bewogen wereld, spelend in wat men opera-situaties zou kunnen noemen, buitengewoon talentvol is en veel beloofde, wat het weinig-goedertieren lot tot dusverre niet heeft willen vervullen. Doch het lot is slechts zelden goedertieren.

Men heeft Schäfer uitbundige ovaties gebracht. Ook bij zijn diametraal tegenovergestelde kwartet in cis-klein, dat hier besproken werd na de Arnhemsche première in Januari, is hij op het podium geroepen. Zoo was dit concert een Schäfer-avond en een Schäfer-triomf, welke door het Hollandsche Strijkkwartet werd ingeleid met opus 125 No. 1 van Schubert, uitnoodigende zangerige en dierbare muziek.