Madrigaal-Vereeniging [Première van Diepenbrocks Stabat Mater speciosa, het Kyrie van Mozart, madrigalen van Debussy]
Een ‘Stabat Mater speciosa’, dat Diepenbrock ongeveer twintig jaar geleden componeerde als pendant van zijn ‘Stabat Mater dolorosa’, was een der belangrijkste nummers uit Sem Dresden's programme. Het geeft de smartelijke en droevig-gekleurde motieven van het Stabat Mater dolorosa, dat tijdens den loop der lange jaren twee- of driemaal werd gezongen, in een blijden en teeder jubelenden toon; 't eene verbeeldt de Moeder aan het Kruis, 't ander de Moeder aan de Kribbe. Voor ons allen en ook voor den componist was het de éérste uitvoering in den loop dier lange jaren, want gelijk het Diepenbrock's Mis verging, zoo is het dit Stabat vergaan: de auteur maakte een meesterwerk, waar niemand naar vroeg en waarvoor zich ook niemand interesseerde, hoewel 't warm zingt in eene zuidelijke, bekorende melodiek, opgeluisterd met het rijkst genuanceerde harmonische coloriet. als de schilderijen der oude primitieven. Het is stralend van miniatuur, antiek van piëteit, modern van verlangend en onrustig sensitivisme.
De schoonheid der a-cappella-muziek is de eenige waarvoor de meedoogenlooze tijd meedoogend stilstaat, waarschijnlijk omdat onze stemmen nog dezelfde zijn als de stemmen der Trouvères, der Helleensche rhapsoden, der Egypthische hiëroglyphen-dichters. De a-cappella-kunst is niet vergankelijker dan de mensch en het is een troost, dat de menschelijke stemmen nà duizend jaren nog zullen klinken als de stemmen van heden, gelijk de nachtegaal van Virgilius, dezelfde nachtegaal is als die het verliefde hart roerde van Tristan et Yseult, en dezelfde die wij nu hooren onder de eindeloos-blauwe en diepe avondhemels. Dat is de levende eeuwigheid, voor welke wij staan. Tusschen de muziek van Palestrina en het méér dan bovenaardsche, het onuitsprekelijk betooverende Kyrie (voor vijf vrouwenstemmen) van Mozart, dat op dit concert ook werd uitgevoerd, liggen ruim twee eeuwen, tweehonderd jaren, en men merkt het nauwelijks, men merkt het zóó weinig, dat het niet te definieeren is. Wanneer wij ons daarin gingen verdiepen, zouden wij moeten eindigen met elke vertraging te verontschuldigen. Er zijn zoo onnoemelijk vele goddelijke dingen, waarvoor wij ons niet interesseeren, en het Kyrie van Mozart was eveneens een noviteit, de madrigalen van Debussy waren ook noviteiten en dit Stabat Mater speciosa zal nog wel langer zijn geheimzinnig en vruchtbaar leven voortzetten dan twintig jaren.
Het werd eene prachtige uitvoering, waarbij ik alleen meer glans en meer karakter gewenscht had van de tenoren. Men vindt soms geen woorden om indrukken weer te geven. Zoo'n Kyrie van Mozart, waar al de bloei der aarde vereenigd is met eene wonderlijke hemelsche gelukzaligheid, valt niet te beschrijven. Dat raakt de allerinnerlijkste levenszenuwen, waar alles is geworden tot geheim. Doch de uitvoering van zoo'n Kyrie moest eene staats-instelling zijn. Een hooger innigheid en hooger geluk is niet denkbaar. Dat kon slechts worden voortgezet in de geestige schertsen van Orl. di Lasso, van Jannequin, van Caurroy, van Debussy. Hier zong het kleine koor ook op zijn allerbest en de buitengewone virtuositeit waarmee de moeilijkheden overwonnen werden van Wandrers Nachtlied (Ueber allen Gipfeln ist Ruh), een van Diepenbrock's laatste werkjes, waarin de stervende sonoriteit ligt en de weemoed van den herfst, was verbazingwekkend.
Auteursrechtelijk beschermd