Verbroken zegel

[p. 16]

[p. 17]

III

DE dichter, o vrienden, voelde zich vaak
onwennig, wanneer hij van uw waterlopen
dronk, van uw velden at en uw taak
deelde. Hoe dikwijls ging hij vergeefs hopen
vertrouwd te worden met het land waar uw huis
en de bloemen en bomen staan van uw gaarden.
De zin van uw woorden was hem vaak duis-
ter en gij zongt soms in vreemde toonaarden.
In zijn verbeelding lag onder een lage zon
het lage landschap, dat zijn huis bewaarde
en dat hij noch voor hem iemand vinden kon,
al verried altijd iets dat aanschijn der aarde:
een populier soms enkel die te wuiven stond
of maar een zanden wegbocht zonder sporen;
het teken van een late perzik in wat blond
hoog najaarsgras, zacht, nauwelijks te horen.
Maar altijd was er een aanwezigheid. Wat is
verbeelding anders dan herinneringen
van vóór dit leven: daar heerst nu duisternis
zonder sterren en stilte ledig van zingen.
Ook 's nachts droeg de dichter het in zich om,
dan stonden er gebroken sterrenbeelden over.
Het had een stem, die lijze zeide: kom,
met het fluisteren van de zefier in herfstlover.
Het had een adem, die zacht langs hem gleed,
als het verjongde licht langs prille anemonen.
Het had een hart, dat sloeg van een diep leed,
gelijk een mens lang in zijn hart laat wonen.
En om te zoeken waar dat landschap lag
zag men de dichter over de wereld dolen:
God had het, gelijk hij nog altijd vermag
sinds Eden, goed op de wereld verscholen.

[p. 18]

 

Hij zocht te vergeefs, tot hij over God

 

zijn laatste medemensen zwijgen hoorde:

 

toen wist hij God verwijlen in het genot

 

van zijn zwijgen en voor God vond hij woorden,

 

die nog ongeschonden en schaamteloos zijn.

 

Hij wist meteen, dat hij terug zou vinden

 

dat landschap, waar hij inboorling moest zijn,

 

wijl hij daar had gewoond met hartsbeminden

 

in een tijd, die niet onze aardse tijd was

 

en die traag moet geweest zijn lang geleden;

 

of waar een zijner vaderen geboren was

 

en gewoond had in welvaren en vrede

 

en van wie hij dan had de memorie geërfd

 

over een of meer, wellicht vele geslachten,

 

want waarachtig is het, dat niemand sterft

 

die geleefd heeft van aardse kruiden en krachten.

 

Op een avond van orleaan (het zomerfruit

 

was rijp en de laatste tarwe geborgen)

 

herkende de dichter zijn landschap. Overluid

 

riep een kievit in het oeverriet verborgen,

 

waarna de stilte nachtelijk diep werd en wijd.

 

De wilde zwanen, die hij daar wist drijven

 

sinds immer, waren sedert de Bamistijd

 

neergestreken. Dat wilde zwanen daar blijven

 

en wonen had geen mens tevoren gezien.

 

Zij wonen in de purperen poldermoeren,

 

die zee zijn geweest, waarover misschien

 

gouden karvelen op ontdekking uitvoeren.

 

Het riet wast tot tegen de gipsen kim,

 

in het rimpelloos water drijven parelgrijze

 

zomerwolken volmaakt, waarin de nim-

 

fen nog immer slapen sinds de tijd der wijzen

[p. 19]

 

verstreken is. Zo was het landschap vóór hem,

 

waar hij stond op de dijk onder populieren.

 

Achter hem stond een dicht dennebos en brem

 

en bloeiende heide almachtig te tieren.

 

Toen zei de dichter: In dit Bethlehem

 

werd ik geboren om te wonen op aarde.

 

Hij stamelde ontroerd, maar het was zijn stem

 

die namen gaf aan alles wat in de gaarde

 

bewoog door een hartslag, door de wind,

 

door groeien en dorren, met nieuwe beelden.

 

De herders en de koningen vonden het kind

 

en schonken het elk van hun eigen weelden.

 

Aldus begint godszinnig de geschiedenis

 

van de dichter, die niet meer om te verzaken

 

verwerven zal, van de dichter die veertig is:

 

het was zijn armoede, die hem rijk moest maken.