|
| |
1817.
January. - 't Graen was tot prijze van 32 à 34 schellingen en de rogge in de twintig de maete. De aerdappels à 17 schellingen de zak, waerdoor grooten nood was onder de arme en gemeyne lieden en zwaeren last aen den borgerlijken staet.
Met January 't begin der rekeningen met Hollandsche gulden in de contributie en publique lasten en rechten.
4 January. - Naer de volle maen, om thien ueren 's avonds, het beginsel van eenen storm tot den 5en om 4 ueren 's morgens vreeselijk met veele regens.
6 Januari. - d'Aerdappels tot Gent à 9 guldens de zack.
11 January. - Tot Brugge 37 schellingen de terwe, de rogge 22 à 24.
14 January. - Dezen dag was er eenen solemneelen dienst tot St.-Salvators voor pastor Coquelaere met eene verhevene baere, omringd met 32 kerssen, en zijn portrait in den choor.
16 January. - Dezen dag was een raer vertoonsel in de Nieuwstraet. Wel 200 mannen met spaen qaemen gezaementlijk gemarcheert recht naer mijnheer J.B. Stochove om van hem werk te vraegen, want hij was maire adjoint; den meyer was absent. Zij waeren uyt het werk gesteld om den vorst, die alle de aerde onbewerkbaer maekte, doch zij hadden broodgebrek. Mijnheer Stochove was voor affairens 's morgens met de bargie vertrokken naer Beernem. Daer en was geenen anderen middel als deze menschen werk te geven, om door hunne dagloonen brood te koopen; twelke zoo geschiede. Men dede hun werken aen de vesting en een ander deel tot de Chartreusen, om greys weg te voeren.
| |
| |
18 January. - Den prijs van het graen was twee ponden grooten de maete, d'aerdappels à 22 schellingen de zak.
Op den zelven dag luyde de triumphklok en speelde den beyaerd over de geboortedag van de gezelnede, de princesse Anna, van den prins van Oraignen. Deze princesse is de zuster van Zijne Majesteyt Alexander, keyzer aller Russen.
28 January. - Dezen dag was in de kerke van St. Salvators eenen zeer treffelijken en solemnelen dienst voor de ziele van wijlent pastoor J. van Coquelaere.
Van in December lest en voorts in January was te zien eenen alderschoonsten temple van glas, wezende de verbeeltenisse naer de nateur gemaekt van den grooten en schoonen temple van St. Sophie te Constantinopel. Dit was te zien in een leeg huysken bij de Mart in de Steenstraete en was te koopen voor de somme van 24.000 guldens. Van hier vertrokken den 29 January. Was wonderschoon om zien met avondlicht.
1 February. - Dezen Zaterdag met het begin der Mart het graen tot 42 schellingen; om 4 à 5 ueren à 27 schellingen, doch meest al naer den opstel.
5 February. - Wierd aengekondigt door het geluyd van alle de klokken de aenkomste van mijnheer Corselis, als nieuwen pastor van St. Salvators kerke. De kerkmeesters gingen in corpora den zelven heer complimenteeren ten huyse van mijnheer Beke, geestelijken koster.
15 February. - Des avonds, om tien ueren, bereyde hem het weder tot storm, 's morgens ten 4 ½ ueren ten hoogsten zeer fel, en bleef deuren bij vermindering tot den 16e 's noens.
23 February. - 's Nachts en den opvolgenden dag wederom storm.
Den zelven dag, 23en, was Zijne Hoogweerdigheyt den bisschop van America bezig met te vormen in de Zondagsschool, wezende den 1en Zondag van den vasten.
24 en 25 February. - Waeren beyde de bisschoppen van Gend en America tot Oostende. Zij waeren den 23en naer middag van hier vertrokken, ten eynde van aldaer het H. Sacrament des vormsel uyt te reyken.
26 February. - Op dezen dag wierd geïnstelleert den eerweerden heer Franciscus Thomas Corselis, als deken van de christenheyd van Brugge en pastor van St. Salvators, door Zijne Hoogweerdigheyt Mauritius Joannis Magdalena, bisschop van Gend, prince de Broglie, vóór den hoogen altaer in den choor der zelve kerke, in groote solemniteyt, met het geluyd van alle de klokken dezer kerke, waerdoor eenen zeer grooten toeloop was van ingezetenen dezer stad, niettegenstaende de groote regens en winden.
27 February. - Om tien ueren 's morgens eenen beginnenden storm; tusschen 12 en 1 ueren zeer fel; om 4 ueren wat minder; alles met schoon zonneschijn. Om 7 ueren wederom fel tot 9 ueren, met elder maenschijn; den nacht zeer stil.
Op den 2en Maerte, wezende den 2en Zondag van den vasten, was door de autoriteyt geboden
| |
| |
den Te Deum voor den nieuwen prins van Oraignen, die tot Brussel geboren was. Dezen Te Deum en heeft dien dag geen plaets gehad, maer alleenlijk het carillon en de triumphklokke.
Den Bisschop van Gend wierd ingedaegt tegen den 4 Maerte.
's Avonds, om 7 ueren, wederom storm, des nachts tusschen één en 2 ueren vreeselijk dringende.
19 Maerte. - Dezen dag wierd den eed afgevraegd van de jugen van het tribunael civil. Er waeren er 6, die zij niet gedaen en hebben, omdat zij dezelve niet toelieten te doen met restrictiën. Mijnheer Coppieters 't Wallant, gevraegd zijnde van dien denwelken den eed moeste aenveerden of hij den eed wilde doen, heeft geantwoord den zelven te willen doen met restrictiën en voor zooveel er niet in was tegen de apostolijk catholicque en Roomsche religie, die ik, zeyde hij, professere uyt ganscher herten. Dit was een vruchtdraegende belijdenisse. De andere hebben het sentiment gevolgd van den eersten heer gemeld.
29 Maerte. - d'Aerdappels waeren à 25 schellingen de zak, de boter à 2 fr. het stuk. Al 't Gendsche aten de gemeyne lieden serop op hun brood.
Vóór Paesschen - dit jaer Paesschen den 6 April - was er een decreet van den koning, dat al die hunnen eed niet wilden doen sonder restrictiën, moesten provisoirelijk de fonctiën van hunne bedieningen continueren.
19 April. - De terwe was à twee ponden grooten de maete, en de beste aerdappels vijf stuyvers den steen.
21 April. - Dezen dag heb ik gezien op de Groote Mart, om 10 ueren 's morgens, 2 kordewagens met roggebrood, alhier gebracht van Steenbrugge om te verkoopen à 6 stuyvers 't brood, wegende 3 pond ruym, en heb er ook van geëten op eenen anderen dag. Al het brood dezer stad was duurder en slecht gebakken.
29 April. - Omtrent dezen date quaemen 2 scheepkens met Engelsche aerdappels aen in den Kom van Brugge. Den eygenaer dede uytklinken van dezelve te verkoopen tot eenen civilen prijs bij de steene, waerop eene menigte menschen met manden zich aldaer verzaemelden. Maer eenen opkooper hadde dit geluk omverre geworpen. Hij kochte de geheele masse tegen 4 ½ grooten den steen en verkochte die tegen 5 den steen, waerover groote murmuratie was onder het volk.
In deze maend begon men de fondamenten te leggen voor het vernieuwen der Stroobrugge, die lange jaeren afgebroken was.
3 Meye. - Ik hebbe voor den eersten mael gezien het verre bevoordert werk van de matserije der Stroobrugge.
Den 11en Mey heb ik geschreven naer mijnheer Goethals, vicaris in d'absentie van den bisschop van Gend, om te laeten examineeren de reliqui met zegel van Roome van de H. maget en martelaresse Barbara en om die te mogen exposeeren in O.L. Vrouwkerke tot Brugge. Deze reliquie hadde ik bekomen van mijnheer J. van Huerne de Puyenbeke voor de confrerie der Goede Dood. Ook met verzoek van 2 nieuwe feestdagen te mogen
| |
| |
vieren in de confrerie der Goede Dood: Auxilium christianorum en St. Michaël.
17 Mey. - De rogge à 27 schellingen de maete, de terwe à 46 à 47.
Den 16en had ik antwoorde van mijnheer Goethals, vicaris van het bisdom van Gend, en den brief met zegel des bisdoms, waerin de goedkeurng der reliquie en de toelating tot expositie in de kerke van O.L. Vrouw.
Op den 24en Mey wierden er nieuwe aerdappels verkocht aen eenen stuyver het stuk.
In deze maend Meye heeft eene moeder met haer kinderen, door hongersnood gedwongen zijnde, op de straete het uytbraksel van eenen hond, die te veel geëten had, opgeëten. Eenen officier der bezetting, komende uyt den Kemel in de Wapenmaeckersstraet alwaer hij geëten had, zijnen hond overlast zijnde spoeg zijn eten uyt. En deze vrouw, daer omtrent zittende aen het huys van wijlent mijnheer van Outryve Merckhem, heeft dit met haer kinderen opgeëten. De twee gezusters van mijnheer Kinsoen, konstschilder, daer woonachtig zijnde, hebben met hunne eygen oogen daer getuyge van geweest en het mij zulks vertelt, korts naer het geschiet was.
Op den 15en Juny was er bijeenroepinge op de konstschool dezer stad van alle de directeuren derzelve, uytmaekende de Jointe van het bestier. Deze bijeenroeping was voor affairens van d'aldergrootste aengelegenheyd van dezelve Academie. Den heer president hadde op den 4en Meye eenen brief ontfangen van den gouverneur, mijnheer den baron de Loen, denwelken hem verwittigde van den wille van Zijne Majesteyt den koning der Nederlanden, schenkende aen de Academie van Brugge een jaerlijks pensioen tot onderstand dezer Academie. Dezen brief wierd door den secretaris, mijnheer Roels, gelezen waeruyt wij verstonden alsdat Zijne Majesteyt toestond jaerlijks 2000 guldens en benevens eene vraege om te beantwoorden wat nomber van medaillien de Academie gewoon was te geven en wat die kosten moesten voor de distributie der prijzen. Er wierd eene commisie benaemt uyt de leden der Jointe, om eene addresse van dankbaerheyt op te stellen en aen mijnheer den gouverneur te behandigen om aen Zijne Majesteyt den koning toegezonden te worden; en alzoo is onze vergaederinge gesloten.
21 Juny. - De terwe voor d'hoogste mart was 54 schellingen de maete; de rogge 40 schellingen.
23 Juny. - Was alhier groote atroupementen en gewelt aen de bakkerswynkels. Deze waeren genoodzaekt hunne brood en ander gebak te laeten nemen van de populasse. Eenen van hun smeet al zijn brood ten huyzen uyt, ten behouve van het arm gemeente - dit was eenen koorenbyter - en alzoo is hij de plunderinge ontgaen.
Den vier en twintigsten wierd een schip graen geplundert. De militairen en policie op de been dien dag.
Op den 25en wierd aengestelt door den gouverneur, mijnheer den baron de Loen, de Garde Natonal ofte Garde Urbaine, en hij benoemde voor commandant mijnheer Charles van Caloen, die in
| |
| |
Spanjen gedient hadde in de Garde du Corps (Garde Wallonne).
Op dezen dag wierd eene vrouwe doodelijk gequetst door een marechaussée en is ervan gestorven.
Men beloofde graen ter eersten martdag aen d'helft, waermede de troubels gestilt wierden.
27 Juny. - Op dezen dag waeren boven deze stad zwaere dondervlagen, dewelke uytborsten om 2 ½ ueren. Den blixem viel bij 't Maekelaerseester door een schouwe in eene bovenkamer, alwaer eene kranke vrouw te bedde lag, die ongehindert bleef en met den schrik ontstond. Dezen vierbol smeet met geweld de schouw in stukken en een pinteglas, staende op de tafel, wierd wonderlijk rondom in twee stukken gesneden, waernaer den vuerbol wederom door de gebroken schouwe vloog. Eene arme vrouw, daeromtrent, zag dezen bol daeruyt komen, die seffens vloog naer de Stroobruggewaert en viel door de schouwe van het huys van de weduwe Verplancke, aen de voet der Stroobrugge oostwaert. Den donder is gevallen in de keuken. De menschen hebben gevlucht in de kelder en zijn zoo van ongeluk bevrijd geweest. Veel ravage in de keuken en daer wederom er uyt.
28 Juny. - Wezende Zaterdag daer en was geene voldoende mart volgens er belooft was, den afslag was niet genoegzaem, het goed graen was tot in de 50 en het slecht, dat stonk, tot 40 schellingen. Eenen rijken koopman dezer stad, een korenbyter, was daer den eygenaer van, en zond dit uyt zijn magazijn ter mart. 't Gemeente riep public op de mart wiens graen het was. De policie wilde hun doen zwijgen, maer te vergeefs, want ider heeft geweten wien dien trooster der armen was.
Op den eersten July wierd afgedankt de schutterie ofte garde urbaine, die vóór de troubels aengesteld was. Zij mochten naer huys gaen 's nachts om twaelf ueren.
4 July. - Het roggebrood à 2 stuyvers, wegende drye vierendeelen. Daer was rogge van Antwerpen gearriveert uyt 's Konings magazijn en wierd uytgelevert in d'halle aen de bakkers à 25 schellingen de maete.
5 July. - Op dezen martdag wierd er gevraegd van eene boerinne voor de terwe 56 à 57 schellingen. Haer wierd geboden 32. Den commissaris, daer tegenwoordig wezende, zeyde haer: ‘'t is een schoon gebod, laet ze’. De vrouwe zet haer neder al weenende en laet ze uytmeten voor 32. De menschen riepen: ‘Wij zijn gewonnen’. Om drye ueren en half en had nog niemand verkocht dan deze vrouw. Er wierd verbod gedaen van naer den opstel te doen, maer moest ter mart verkocht worden. Deze vrouw was geleert zoo schandeleus te vraegen.
10 July. - Dezen dag was de aenkomste des konings vastgesteld. Hij quam al de Ezelpoorte om tien ueren 's morgens met den erfprins.
Om 5 ueren naer middag waeren groote dondervlagen. 's Avonds was er vieringe. Om tien ueren donder en blixems tot elf ueren.
11 July. - Dezen dag vertrok den koning van hier.
Mij is het volgende per brief
| |
| |
toegezonden van Iseghem. Op den 10 lest is bij Ingelmunster en Lendelede eenen orkaen geweest, die boomen uytgerukt heeft, huyzen en daken omgeworpen, groote boomen omgedraeyt als eene koorde. 't Was eenen zeer zeldzaemen voorval. Ik hebbe dit gaen zien.
Zaterdag den 12 July, den koning nu vertrokken zijnde, lieten zij op de mart wederom den prijs der graenen merkelijk verhoogen, waerover de menschen disperaet waeren.
Op Zondag, wezende den 27en Julius, was er buytengewoonlijke vergaederinge op d'Academie der teeken- schilder- en beeldhouwkunde, den president, mijnheer Fr. Wynckelman, en de heeren directeuren beraemende en vaststellende den jubilé voor het jaar 1818. Er wierd vastgesteld de externe verciersels aen den bouw te vernieuwen alsook dezen vierhonderdjaerigen jubilé zeer luysterlijk te vieren. Mij present.
3 Augustus. - Dezen dag was er een jugement tot Gend van het concours der schilderkunst. De Salon wierd geopend. Mijnheer den chevalier J. Odevaere, geboortig van Brugge, bequam aldaer een eermedaille over d'expositie van zijn stuk, verbeeldende de bataille van Waterloo. Mijnheer Ducq heeft aldaer ook een eermedaille bekomen over het stuk van een Italiaensche trouw, een stuk van veel meriten.
7 Augustus. - Dezen dag was ik vermaend om te compareren ter Academie om 3 ueren naer noen, om van de bargie van Gend af te haelen en naer de Academie te conduiseren per koetse d'heeren Emanuel Boogaert en Franciscus vander Donck, jonge konstschilders, dewelke eenen eerprijs bekomen hebben in 't voorgenoemde concours van Gend en gevolgentlijk op onze Academie vereert zijn geweest met eene medaille.
9 Augustus. - Dezen Zaterdag wierd de rogge verkocht 10 schellingen, en voor de terwe wierd gevraegt tot 40 schellingen.
10 Augustus. - De redenrijke gilde der rethorica gaf dezen dag haere prijzen binnen deze stad in 't hotel La Couronne Impériale, waertoe gekomen waren die van Cortrijk, Yper en Oostende. Zij kwamen zeer prachtig op de Mart quart voor twaelf ueren, zeer schoon en treffelijk uytgerust met hunne musique. Cortrijk bequam den opperprijs, Yper twee ander en Oostende vijf.
22 Augustus. - Mijnheer den baron de Croesere heden verclaert als burgemeester dezer stad, waerover ter parochie van St. Gillis binnen Brugge veel vreugdeteekens verricht wierden.
Ten zelven tijde wierden benoemt de volgende heeren als schepens: mijnheer de Colinet de la Gloriette, mijnheer d'Hanins, heere van Moerkerke, mijnheer Theodor van de Walle, mijnheer van de Maele - de Nys, mijnheer François van Caloen.
23 Augustus. - Voorbereiding van den verjaerdag van Zijne Majesteyts geboortdag. 's Avonds carillon, musique op de Mart, triumpheklokke en geschut.
24 Augustus. - Dezen dag, wezende den verjaerdag der voornoemde geboorte, luyde de triumphklokke, speelde het carillon op de gewoonlijke ueren,
| |
| |
men schoot met canons, men liet de mast klimmen en de paelink trekken om prijzen, er wierd brood uytgedeelt aen den armen. 's Avonds gewoonelijke vieringe aen de publique gebouwen.
26 Augustus. - Dezen dag wierd mijnheer Charles de Croeser de Berges geïnstalleert als burgmeester dezer stad. Om elf ueren heeft hij den eed ontloken in handen van den gouverneur. Men hoorde het carillon, de triumpheklokke en veel geschut al alle de kanten van deze stad. 's Avonds volontaire vieringe door gansch de stad, waer men in menigte jaeren zooveel vreugdebedrijven niet gezien en hadde, en dit alles vrijwillig zonder verzoek of dwang, maer met eenpaerige gelukwenschingen des volks.
28 Augustus. - Wederom vreugdeteekens als boven over de instellatie der schepenen over d'heeren Colinet, van Lophem, van de Maele, d'Hanins en van de Walle. Mijnheer Charles van Caloen heeft bedankt.
De raeden municipael wierden op denzelven dag ook ingesteld, 17 in getal.
6 September. - Nieuw graen ter Mart, prijs: 32 â 37 schellingen, de rogge 18 schellingen.
14 September. - Expositie van het stuk van de bataille van Waterloo door mijnheer J. Odevaere op de collegiekamer dezer stad, alwaer grooten toeloop was van aenschouwers.
Ten zelven tijde was er ook ten toon gesteld een schilderye door Emanuel Boogaert, geboortig van Brugge, verbeeldende jonge maegden, die naer den tempel van Diana gingen tot de feeste dezer godinne. Ook een cabinetstuksken door mijnheer François vander Donck, verbeeldende eenen jongen Belge wedergekomen van den slag van Waterloo, vertellende zijne aventuren aen zijne familie, waervoor hij den 2en prijs bekomen heeft in 't concours van Gend dit jaer. Deze twee schilders zijn opqueekelingen van onze Academie van Brugge.
8 October. - Om acht en half ueren quam den kroonprins der Nederlanden tot Brugge, onder het spelen van den beyaerd en al het geluyd der klokken dezer stad. 's Avonds heeft hij het spectacle bijgewoont.
Den 8en October, om 11 ueren 's avonds, den graen en oliemolen in brand gekomen, staende niet verre van het oud pachtgoed, genaemt Amersheem, omtrent de Steenebrugge, eertijds parochie Oedelem. Dezen van steen gebouwden molen is van binnen teenemael afgebrandt met veel graen en olie. Door zorgloosheyd in brand gekomen, want wanneer het straf waeyt, zij zijn verplicht de mecanique te smeeren of het komt in brande, en dit is niet gedaen geweest. Den torrewaeker en heeft niet durven klippen, omdat den prins alhier vernachte.
9 October. - Heden was op 't Maeleveld revue en exercitie in 't vuer. Den prins nam zijnen ontbijt in 't kasteel van Maele, en om tien ueren is hij vertrokken naer Gend.
Mijnheer Ducq, professor van onze Brugsche Academie, heeft bekomen eene goude eermedaille van wegens d'Academie van Gend over zijn stuk, verbeeldende eene Italiaensche trouwe. Deze medaille en was niet geslaegen ten tijde wanneer de vertoonzael tot Gend open was, maer is in November hem toegekomen. Dit
| |
| |
stuk heb ik altijd aenzien als het schoonste dat uyt zijn penseel gekomen is.
16 November. - Dezen dag waeren wij, de Jointe, op de Academie vergaedert, om de beginnende schikkingen te maeken tot het vieren van het vierhonderdste jubeljaer, wanneer Jan van Eyck heeft uytgevonden in deze stad de konst om in olie te konnen schilderijen schilderen.
4 December. - Dezen dag was er binnen O.L. Vrouwekerke een eerste expositie en zegeninge met de reliquie van de H. maget en martelaresse Barbara, welke reliquie geplaetst was in 't middden van den choor in eene daertoe gemaekte kleyne tombe, gemaekt door Joannes Barbier, timmermansbaes en architect, eenen man zeer verlicht van geest om alle juste fijne en konstige werken voort te bringen in het schrijnwerk, eenen man te luttel bekent voor zijn vernuft.
28 December. - Dezen dag was er vergaering op onze Brugsche Academie, om te komen tot lichting van zeker somme tot het herbouwen der konstschool.
Dit jaer heeft den disch van O.L. Vrouwe door d'armmeesters uytgedeelt aen de behoeftigen 21000 brooden, waervan door eenen particulieren gegeven is 13200 brooden. Dit verdient eene eerlijke meldinge voor de naekomeling. Dezen milddadigen heer was genaemt mijnheer Herwijn, woonende alsdan in de Catharinestraete, bij de knechte stedeschool.
Ten jaere 1817 is mijnheer de chevalier Odevaere genaemt lid van het Instituyt der Konsten in de Nederlanden.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd