Gedenkweerdige aenteeckeningen

Brugse kroniek over 1765-1828

1816.

Op den 2en January wierd mij toegezonden van wegens den president van de Brugsche Academie, mijnheer François Wynckelman, om te compareren op de voornoemde Academie den 3en January, om benevens den president en de heeren van de Jointe dezer konstschool gezaementlijk ons te begeven ter plaets, waer de konstschilderijen en de statue van het Mariabeeldt uyt Onze - Lieve - Vrouwekerke toegekomen waeren, per schepe, tusschen de Predikheerenbrugge en de Meulenbrugge, alwaer zij triumphantelijk moesten afgehaelt worden. Eene schilderije was van het stadhuys, verbeeldende den rechter die zijnen zoon niet spaert maer hem doet vlaen in zijn tegenwoordigheyt, hem straffende over zijn quaed. Ook een van J. van Eyck, uyt het sacristie van d'oude St. Donaeskerke. De derde, een anticque uyt St. Juliaensgodshuys. Ende het Mariabeeld door Michelange Bonuarotti, het schoonste beeld dat in Nederland gevonden word. Deze stuks zijn in 't begin der Fransche Revolutie door eene diefachtige macht van hier weggerukt en naer Parijs vervoert, benevens de andere konststukken van Europa, en nu door de geallieerden teruggegeven.

Den 3en January 's morgens, wezende Woensdag, om 7 ueren, begon men de klokken van O.L. Vrouwekerke te luyden en quart vóór acht ueren met het volle geluyd tot aenkondiginge van den dag op welke dit beeld naer zijne voorige plaetse, waer het ontnomen was door de revolutionnaire dieven, stond gebracht te worden. Om 10 ueren begon den beyaerd te spelen en de triumphklokke te luyden. Het garnisoen in de waepens, peerdevolk en voetvolk, met de musicaele militaire instrumenten, geplaetst langs het water omtrent het schip, waer de conststukken in waeren. Den stoet der Academie, den heer pastor, mijnheer Joannes Antonius Buydens, en kerkmeesters gekomen zijnde ter plaets, waer het schip lag, zijn de caissons in hun bijwezen uyt het schip gelost en op waegens gelaeden. De jonkheyd der Bogaerdeschool heeft dit helpen trekken onder het geroep van: ‘Vivat!’ Eene menigte van inwoonders was op de been, niettegenstaende het slecht weder van eenen subiten dooy met regen en wind. Der stoet vertrok in goed order over de Molenbrugge, langs de Hoogstraete. Op den Burg, vóór het stadhuys wierd gelost de caisse met de 2 stuks van den rechter, toebehoorende aen de stad. En alsdan zoo voorts over de Groote Mart, Steenstraete, Mariastraete, naer O.L. Vrouwekerk, voorgegaen door de musique militaire. Gekomen zijnde aen d'endeldeure, is den choor in habita de caisse met het ingesloten beeld gaen ontfangen: 4 cantors en eenen celebrant met ceremoniemeester, roededraeger en coraelen. De leerlingen van de Bogaerdeschool hebben de caisse triumphantelijk in de kerke getrokken, onder het spelen van den orgel en de musique militaire; den choor zong eenen lofzang; en alzoo wierd het beeld getrokken tot vóór den altaer, waer het eertijds gestaen hadde. Het geraes der menschen, die in groote menigte in de kerke waeren, en liet den celebrant, mijnheer pastor, niet toe den lofzang van dankzegginge te intoneren. Doch stilte bekomen hebbende, wierd den Te Deum zeer

[p. 73]

solemnelijk gezongen met de opvolgende collecten. Om elf ueren en half quam het beeld in de kerke. Om twaelf ueren was alles geëyndigt. Doch het beeld bleef nog in zijn casse tot 's anderdags om elf ueren, wanneer mijnheer Caloigne, statuaire, konde present wezen om met voorzichtigheyd te deballeren.

Geheel de maend van January wierden van tijd tot tijd brieven toegezonden aen d'ingezetenen der stad Brugge voor de burgerlijke wacht, en die ook moeten d'erxercitie militaire leeren de drye maenden van het zomersaysoen; een onverdraegelijk last voor menschen van affairens en teenemael onnoodig.

In deze bovengemelde maend hebben wij vernomen alsdat er veel schepen vergaen zijn door den storm van den 29en December lestleden.

8e February. - Om vijf ueren 's avonds zijn aen de Coupure afgestapt of uytgescheept 380 mannen Engelsche berg - Schotten, komende van Gend. Zij zijn alhier blijven vernachten bij de borgers. Deze Schotten zijn die, dewelke hun zoo gedistingeerd hebben in den slag van Waterloo. Naer de bataille, wanneer het slagveld vol dooden en gequetsten lag, hebben zij de Fransche gequetsten op hunne schouderen genomen en naer Brussel beweegd en hunne wonden verbonden, uyt broederlijkheyd, zeyden zij. De Brusselaers hebben hun zeer belooft van deze Schotten. Zij zijn met volle musique en gescheurde vaendels op de Groote Mart gekomen in schoon order en wel uytgerust.

Op den negensten zijn deze troupen op de Groote Mart verzaemelt en zoo gezaementlijk vertrokken al Schipsdaele langs de vaert naer Oostende.

Gisteren, wezende den 8sten, overleed tot Desselberg omtrent Gend, den eerweerden pater Fonteyne, Jesuiet, in den ouderdom van 71 jaeren. Hij was missionaris geweest te Nieuwmegen; ook overste in 't nieuw professiehuys 't casteel van Rumbeke 1814; daernaer provinciael der Nederlanden voor de Jesuieten en te Desselberg overste der schooloeffening. Hij was een zeer geleerd man.

Men heeft alhier vernomen, alsdat de bovengemelde Schotten ongelukkiglijk op zee vergaen zijn.

Den 22en February en volgende dagen was er op de Academie alhier te zien een geëyndigde schets, gemaekt door mijnheer Odevaere, konstschilder van den koning van 't Nederland, Zijne Majesteyt Willem I. Dit stuk verbeelde den slag van Waeterloo, alwaer den erfprins gewond is geweest. Dit stuk moet door denselven konstenaer uytgevrocht worden, levensgroot, voor Zijne Majesteyt voornoemd. Een alderschoonste ordonnantie regneert in dit stuk, waervan men het flikkerende goud met aengenaemheyt ziet in d'eerste groep van den prins op het voorplan. De portraiten zijn aengenaem en frappant gelijkende. Mijnheer Odevaere heeft veel eere behaeld van dit konststuk.

Mijnheer J. Odevaere, schilder van den koning der Nederlanden, is door Zijne Majesteyt gecreëert chevalier de l'Ordre du Lion Belgique, waervan hij door brief verwittigt is geworden den 28 February 1816, alhier wezende tot Brugge.

In deze maend Maerte, twee dagen voor de volle maene, was er eenen grooten storm. Een

[p. 74]

schip van Rusland is vergaen op onze kust voor Eyst. Eenige menschen zijn verdronken, de ander gered. Alle de goederen zijn uytgevischt. Den capiteyn, hierover zeer vernoegt, schonk eenen raeren poignaert met yvoir aen den bevelhebber van deze uytvisschers. De goederen zijn tot Eyst publyck verkocht.

In de maend Maerte wierd geordonneert aen de koopers van de Augustijnenkerke van dezelve in eenige weken ten gronde af te breken, om de straete langs de Reye te verbreeden en voorders nieuwe huysen te laeten op den overigen grond te bouwen. Deze plaetse was in de jaren 1200 aen de paters Augustijnen gejont door den heere van Gistelle.

Op den 19en April is alhier van Gend gearriveert Zijn Hoogweerdigheyt Mauritius Joannes Magdalena de Broglie, bisschop van Gend, ten fine van eenigen te vormen. Hij is gaen verblijven ten huyse van mijnheer J. van Huerne de Schiervelde, op den hoek van de Dweersstraete. Dit huys was voortijds geweest de refugie van Sint - Bertin. Alswanneer ik heb aldaer zien afbreken d'oude kamers en achtergebouw, zoo wierd bevonden aldaer geweest te hebben eene verhevene cappelle, welkers muren nog beschilderd waeren met eenen Christus en ander figuren, als Maria, Joannes, Maria Magdalena en eenen grooten Christoffel, wiens groote was van beneden tot aen het dak der zolderinge; welke ik al uytgeschilderd hebbe voor de collectie van mijnheer van Huerne de Schiervelde.

Op den 21 April wierden eene zeker nombre van kinderen en ook groote menschen door bovengenoemden bisschop het vormsel gegeven, ten huyse van mijnheer van Huerne om 8 ueren en half, en dat in dezelve woonste waer 't voortijds eene cappelle, hierboven genoemd, geweest was. Mijne twee kinderen, Joanna en Theophilus, waren van het getal dergene die het vormsel ontfingen; Joanna, oud 14 jaeren min eenen dag, diesvolgens daegs vóór den verjaerdag haerer geboorte; Theophilus was 11 jaeren en omtrent vijf maenden. De kinderen der knechtestedeschool hebben er ook mogen komen en de pensionairen van de religieusen van het H. Geesthuys, ook veel nobele en burgeren van alderhande staeten, benevens eenige domesticken. Ik meen alsdat deze ceremonie geschiet is om het kleyndochterken van mijnheer van Huerne te vormen, en met deze occasie zijn de ander daerbij gevallen. Den heer secretaris heeft in die plaetse op denzelven dag eerst misse gedaen, daernaer Zijn Hoogweerdigheyt, en naer de misse het H. Sacrament des vormsels geadministreerd, zonder staf, mijter noch chappe. Naer het eyndigen der ceremonie, is hij seffens vertrokken naer het clooster der Engelsche Dames, alwaer het vormsel ook uytgereykt door den eerweerden heer bisschop. Het getal der gevormden ten huyze van mijnheer van Huerne beliep tot 188.

Suite circonstancielle du précédent. - Monseigneur Maurice de Broglie, prince du St. Empire, évêque de Gand, loga chez monsieur van Huerne de Schiervelde depuis Vendredi le 20 avril, le 21 et le 22. Il célébra la messe dans cette maison le 21 Samedi, et le 22, Dimanche, il la célébra avec la chasuble de St. Thomas de Cantorberi, qui apartient à l'hopital de St. Julien à Bruges. St. Thomas célébra la messe avec

[p. 75]

ce même chasuble six jours avant son martyre. La manuple est aussi ici, mais l'étole de cet ornement est en Hollande. Le refuge de l'abbaye de St. Bertin de St. Omer fut donné en mance episcopale à l'évêque de Bruges lors de l'érection des évêchés dans nos Pays - Bas. Et l'évêque Caïmo. voyant que les réparations surpassoient les revenus, a vendu avec permission de Rome et de la cour de Vienne cette hypothêque, que mr Charles Coutteau, bailly de la Prévôté de St. Donas, receveur de l'évêque et du chapitre, ainsi que de mr Aybert Joseph Augustin van Huerne écuyer, seigneur de Schiervelde etc. a acheté pour le susdit seigneur.

25 April. - Op dezen date quam door onvoorzichtig vuer maeken in eenen bosch denzelven in brande. Daer lag veel opgemaekte afgehouwene houtten. Dezen brand is seffens voortgezet door eenen fellen oosterschen wind, dusdaenig dat denzelven in zijn woede niet blusschelijk was. Twee à 300 gemeten bosch zijn door de vlammen verslonden geweest; omtrent in ligne van de kerke van Vassenaere op St.-Andries is dit begonst. Een maire van daeromtrent is gekomen met zijne boeren tot op de limiten zijner commune en heeft met allen vlijt en arbeyt het voortzetten der vlammen gestut; want zonder dezen vlijt zouden de vlammen voortgezet hebben tot Dixmude toe.

Op den 17 Juny, om 4 ueren naar middag, begon de triumpheklok en den beyaerd zich te laeten hooren, tot voorbereydinge van den merkweerdigen dag van den 18, op welken de victorie behaelt was over de Franschen tot Waeterloo, Mont St. Jean en Fleuris, wezende als nu den verjaerdag van dit perykel der Nederlanden en van welke zij verlost wierden.

Op den 18 Juny wierd solemnelelijk eenen Te Deum gezongen in de kerke van St. Salvators. Door den dag wierd op verscheydene ueren gehoort den beyaerd en triumphklokke. Ook wierden prijzen gegeven voor de mastklimmers en 's avonds vieringe aen de publicque gebouwen⁽¹⁾.

23 Juny. - Groot schietspel tot St.-Michiels met beroeping van ander steden en dorpen en fraye zilver prijzen. Den toeloop van het volk was zeer groot, omdat er in langen tijd geen waere Vlaemsche feesten geweest en waeren.

Ten zelven dage overleet binnen Brugge, 's naermiddags om 5 ½ ueren, broeder Augustinus Baude, sacristie - broeder van de eerweerde paters Augustijnen. Hij was vermaerd in de rijmkonst en kender der Grieksche en Roomsche historiën. Alle genootschappen en gilden en ontelbaere familiën hebben van zijne rijmkonst. Hij was zeer bemindt onder de geleerden en geacht van alle treffelijke familiën. Hij hadde bereykt 82 jaeren.

In Juny is wedergekomen van Roomen mijnheer Triest, pastor by de Religieusen gezeyd de dochteren van Liefde tot Gend, die van 't gouvernement der Nederlanden gesuspecteert was en van hetzelve prise de corps verclaert was, terwijl hij nog tot Roomen was

(1) Van de bovenstaande alinea wordt melding gemaakt door A. Viaene, Mastklimming, in Biekorf, tom. LIV (1953), blz. 124.

[p. 76]

Doch hij is wedergekeert in zijn vaderland zonder arrestatie. Hij heeft tot Roomen vyfmael in gesprek geweest met den H. Vader, Pius den VII en op alles voldoende beantwoordinge bekomen en veele aflaeten. Hij zegt dat den Heyligen Vader zat in een fautueille voor eene tafel en door krankheyt zeer neergebogen; dat hij weynig spreekt, maer op alle vraegen antwoord; en dat hij met den grootsten lof spreekt van den eerweerden heer Mauritius de Broglie, prince van 't Heylig Rijk. Gijlieden Nederlanders, zegt den H. Vader, zijt hooglijks verplicht aen dezen man; 't is een weerdig en heylig man. En Zijne Heyligheydt de hand nemende van mijnheer Triest en die perssende in de zijne, zeyde: ‘Doet hem vele groetenissen van mijne twege’. Den H. Vader was verheugt over het hooren dat er nog veel godvruchtigheyt was in de Nederlanden. Zijn Heyligheydt Pius den VII heeft in de tegenwoordigheydt van den gemelden pastor verscheydene dingen gewijd en schoone particuliere roozenhoedkens, waervan den heer pastor er vele medegebracht heeft. Ik heb er een van in mijne handen gehad.

5 July. - Dezen dag wierd door het klokspel aengekondigt de instellinge der Staeten - Provinciael ter plaetse waer eertijds het Proossche was, waeraf mijnheer Jan Baptist Stochove laetsten president ofte voorzitter geweest was. Daer waeren van deze heeren van 't order equestre negen en vijftig presente, 9 moeten permanent blijven.

12 September. - Aenkomste in deze stad van Zijne Hoogweerdigheyd den bisschop van Nieuw Orleans in America, alhier gekomen om eenige duyzenden het H. Sacrament des Vormsels uyt te deelen, vermids Zijne Hoogweerdigheyd den prins de Brogly, bisschop van Gend, ziekelijk was. Dezen bisschop van Nieuw Orleans was geboortig van America doch Franschman van oorsprong.

Op den 13 September begon hij zijn ministerie te oeffenen in O.L. Vrouwkerke, waer ik hem hebbe zien het H. Vormsel uytreyken aen eenige honderden, hetwelke geheel den dag gedeurde. In de kerkmeesterskamer was eenige verversching en voedsel gebracht voor den bisschop en zijne suite, waernaer zij wederom voort gingen. Theophilus, mijnen zoon, 12 jaeren oud zijnde of daeromtrent, nieuwsgierig wezende van dezen vreemden bisschop te zien van zeer nabij, trachte verlof te bekomen om een rock en suplie te mogen aensteken en alzoo, met de andere jonge bedienden, dienstbaerheyd te betoonen aen dien weerdigen man, waerdoor hij geheel den dag bij hem geweest is.

14 September. - Op dezen dag heeft den gemelden bisschop tot St-Salvators eene misse gelezen en daernaer met groote plechtigheden het H. Sacrament des vormsels uytgereykt den geheelen dag in deze kerke. De 15e tot St.-Gillis. De 16e tot St.-Jacobs, alwaer mijn dochterken, Coleta Theresia, gevormt is. De 17e tot Liswege nevens Brugge.

18 September. - Wierd tot St.-Donaes de hoogmisse gedaen door dezen bisschop, wezende de slotdag van den jubilée aldaer, naer welk aldaer de vorming plaetse hadde.

27 September. - In date dezer wierd ter vergaederinge der Academie van teeken- schilder- en bouwkonsten, mij present als medelid, geresolveert ende besloten van den honderdjaerigen jubilée, die verviel op het jaer 17, te

[p. 77]

verschuyven tot het jaer 1818, alswanneer de gewoonelijke prijsdeelinge zoude plaetse hebben, vermids die 't jaer 16 geschied was.

24 November. - Ter gewoonelijke vergaederinge der voornoemde Academie wierd voorgesteld de regulative van eenen buytzet voor de onkosten derzelve gratuite school. Année commune genomen ider van twee jaeren, om de onkosten van 't prijsjaer daerin te hebben. Eyndelinge wierd bevonden dertig pond voor baeten. Dezen act wierd onderteekent door de directie der Academie.

28 November. - Op den 28en is mij toegezonden, als present, door mijnheer Jos. Odevaere zijn eygen portrait met deze inscriptie van onder: ‘Jos. Odevaere, peintre de S.M. le roi des Pays-Bas, chevalier de l'Ordre Royale du Lion Belgique, membre de l'Institut. Impression lithographique de G. Engelmann’. Dit portrait is door mijnheer Odevaere zelf op den steen geteekent in dezen loopenden jaere tot Parijs. 't Is van een zeer schoon effect. Daer zijn er 18 gekomen als presenten aen diversche persoonen, zoo artisten als konstminnaers.

12 December. - Wezende Donderdag, om 10 ueren 's avonds, begon het straf te waeyen en tot 2 ueren te stormen. Om één en half ueren was ik op mijne achterplaetse, want het onmogelijk was den noodigen slaep te genieten, hoorende het gedruys der zeegolven benevens het gedruys van een gedeurigen stormwind. Alle de sterren des firmaments waeren zeer helder zonder de minste vlek van wolken te zien. Den wind was deurzaem tot den 13en naer noen om 4 ueren.

Den 14en van dito maend wederom 's nachts storm en zoo geheel den volgenden morgen, wezende den 15en, zeer fel.

Den 24 December 1816. - Op dezen dag, om 3 ueren naer middag, heeft het belieft aen de goddelijke voorzienigheyt van uyt de weireld te haelen en tot zich te trekken de weerdige ziele van den zeer eerweerden heer, mijnheer Ignatius Ludovicus van Coquelaere, in zijn leven pastor van de collegiale en parochiale kerke van St. Salvators binnen Brugge. Dezen volmaekten herder is in den ouderdom van 82 jaeren door de dood afgescheyden geweest van zijne schaepen. Hij heeft in zijn leven onvermoeyelijk gearbeyd in den wijngaert des Heeren; want niets was hem aengenaemer als het verrichten zijner plichten in de herderlijke zorgvuldigheden, en dat tot in zoo eenen hoogen ouderdom tot de leste daegen van zijn leven. Eene verkoutheyd en eene opvolgende geperstheyd op de borst is hem seffens overvallen en heeft hem gebracht aen de eyndpaelen des levens. Hij verzocht de Heylige Sacramenten te ontfangen; en de uere gesteld zijnde in den naermiddag vroeg hij van tijd tot tijd wat uere het was, om te weten hoe lank hij nog moeste wachten.

De berechtinge was zeer luysterlijk; den deken der christenheyd van Brugge, mijnheer Buydens, droeg hem de H. Sacramenten. Den celebrant der berechtinge was gekleed met eene choorkap, de kerkmeesters, dischmeesters en 't broederschap der berechtinge waeren met flambeeuwen benevens eene menigte van de treffelijkste parochiaenen, alle de zangers al zingende onder het geluyd der klok.

[p. 78]

Naer zijn dood wierd hij verciert, naer de gewoonte der priesters, met al het priesterlijk gewaed, en alzoo geleyd op een vertoonbedde. Den toeloop was zoo groot, dat men met recht mag zeggen alsdat het derdedeel der inwoonders dezer stad in zijn huys geweest hebben, om het dood lichaem te zien, dat daer lag als eenen slaependen mensch. Het gedrang in de kamer was zoo groot, dat ik, staende voor het bedde, een uyterste geweld moeste gebruyken om door het gedrang niet gesmeten te worden op het dood lichaem. Der waeren er die het gedrang met schreeuwen wilden beletten, maer daer riep eenen uyt den hoop met luyder stemme: ‘Laet ze geworden, den man was bemind van God en alle menschen’. Noyt bij menschens gedunken en is zulks geschied binnen Brugge. Den dag zijner begraevinge was alles bereyd gemaekt in zijne kerke: het choorgestoelte was geheel met zwart behangen. Den hoogen altaer, wiens schilderye met zwart behangen was en een groot wit kruys daerop, was zeer prachtig toegerust. In 't midden van den choor waeren 3 trappen bereyd om het lijk op te stellen met 32 verzilverde kandelaers. Den deken der christenheyd, mijnheer Joannes Antonius Buydens, de pastors en geestelijkheyd dezer stad, de confreriën der kerke, alle de standaerts der zelve, benevens dien der Goede Dood, want den overleden deel maekte van de confrerie der Goede Dood, wezende lid der zelve, quaemen van het sterfhuys langs de Zuydzandstraete naer de kerke. Van aen het groot portael tot aen den hoek der bovengenoemde straet, was den weg met zand beleyd. Het lijk wierd gedraegen door de pastors dezer stad en gesteld op de bovengenoemde trappen. Den toeloop was zoo groot al of er eenen bisschop zijnen intrede zoude gedaen hebben.

De commendatiën wierden zeer luysterlijk gezongen onder eene menigte van aenschouwers. Naer het Evangelie heeft mijnheer Buydens eene aenspraeke gedaen, uytgalmende den lof van den overledene.

De lijkprocessie naer het kerkhof was eer eene triumphe als wel die van eenen dooden, die ter aerden gedregen wierd. Den toeloop des volks was onbevattelijk. Men hoorde niets dan den lof uytspreken van zoo eenen waerachtigen herder. Zijn afbeelzel was eerlijk geplaetst nevens den altaer in den choor.

Mij is overgebracht dat er eenen pastor dezer stad, daegs vóór den uytvaert gezeyd hadde in eene talrijke vergaderinge van rijke weireldlijke menschen: ‘Alzoo moesten wij al wezen’.

Eenen act geschied ten tijde dat de kerken zonder priesters waeren en dat zij in 't heymelijk en bij nacht dikwijls moesten misse doen, zal een doorslaende preuve wezen hoe dezen nieuwen overleden in zijn leven bemind was, zelfs van die welke alle de geestelijken vervolgden, en verdient naer de volgende eeuwen gezonden te worden.

‘Wanneer de kerken gesloten waeren door bevel van 't Revolutionair gouvernement van Vrankrijk en dat de priesters in verborgen plaetsen misse celebreerden, daer was eenen quaedwilligen die aen de wetgevers ging aenklaegen alsdat pastor Coquelaere in 't verborgen misse dede met toeloop van volk, tegen het bevel der Franschen. Aen dezen aenklager wierd geantwoord van wegens de municipaelen:

[p. 79]

“Gaet van hier deugniet, pastor Coquelaere en kan niet quaelijk doen”, waermede den aenklaeger overgoten van schaemte moeste vertrekken’.

Dezen weerden man was geboren t' Ardoye den 9 July 1744, bachelier der hoogeschool van Loven 2 April 1757, priester den 20 September 1760, onderpastor te Ichtegem 1762, pastor van een derdedeel der collegiale en parochiale kerke van St. Salvators in Brugge en canonink der zelve kerke 25 Juny 1770. En naerdat hij vrij gesproken was door de municipalen, hierboven gemeld, is hij door nieuw opkomende troubels tegen de religie voor standvastigheyd in 't geloof vervolgd geweest door de opkomende deportatie der geestelijken, en om zijn ouderdom alhier in 't seminarie, wezende alsdan vangenis hiertoe gebruykt, opgehouden 19 November 1798 en vrijheyd gegeven den 3 January 1800. En pastor van geheel de parochie 5 January 1802, wezende den eenigsten pastor binnen deze stad, die permissie hadde van in zijne parochie te mogen verblijven ten tijde dat alle de ander vertikkelt wierden en naer buyten zelfs gezonden.

Het portrait van dezen weerdigen man is gemaekt door mijnheer de chevalier Odevaere, schilder van Z.M. den koning der Nederlanden Willem I. Door verzoek der kerkmeesters hebbe ik mijnheer Odevaere verwilligt van dit plaisir aen de stad toe te brengen en hebbe met hem den prijs beslooten in den naem der kerkmeesters, korts naer zijn intrede als primus van Parijs.