| |
1815.
1 January. - Op Nieuwjaerdag is er geen Nieuwjaermart geweest, ter oorzaek dat het Zondag was, zijnde tegen de voorgenoemde placcaeten, die stiptelijk verboden alle publique verkoopingen.
18 February. - Wezende Zaeterdag op den noen, is alhier doorgereden eenen der princens zoon van Oraignen, oud 17 jaeren. De militaire bezettinge had hiervan bericht gekregen en zijn gevolgentlijk vóór den noen buyten de Catharinepoorte getrokken met alle hunne waepenen en gespeel, om hem te gemoet te gaen. Daerentusschen speelde men alhier op den beyaerd. Hij is alhier treffelijk ingekomen en doorgepasseerd met de militaire musique.
20 February. - Op dezen dag, voor den eersten keer binnen deze stad sedert het Fransch revolutionnaire gouvernement, eenen solemnelen dienst met waepens in de parochiale kerke van St. Donaes (Jesuïtekerk) voor madame de Wijkersloot, gezelnede van mijnheer den baron van Zuylen, nieuw veldmeyer der stad.
21 February. - Dezen dag was een Hannovers bataillon in het oud seminarie.
23 February quam de vaststellinge en aenkondiginge in den Haag, dat de verbonden mogendheden den prins van Oraignen de Nederlanden schonken. Den courier was uyt Weenen gekomen den 15 February. 26 February tot Brugge de eerste maere, waerop volgde de publicatie rond deze stad, met commissarissen te peerde en gensdarmes en tambours, en door 't geluyd van alle de klokken, op de noen de triumpheklokke en het spelen van den beyaerd, en 's avonds vieringe.
18 Maerte. - Om 11 ½ ueren hoorde men de triumphklok luyden, tot verwondering van eenider, sonder dat het geruchte noch verspreyde, waerover seffens liep er een confuys gerucht nopende Napoleon; maer men vernam alsdat de oorzaek hieraf was, de estafette die gearriveert was met de maere, alsdat den Prins Willem van 't Congres geproclameert was als koning van de Nederlanden; hetwelk men seffens aengeplakt heeft. Op den zelven dag was het laetste order gegeven, alsdat alle de troupen dezer bezettinge op den 19en, wezende Palmzondag, moesten vertrekken naer de frontieren van Vrankerijk.
19 Maerte. - Om elf ueren
| |
| |
en half vóór middag zijn de bovengezeyde troupen vertrokken met volle musique.
Den twintigsten zijn er een ander deel vertrokken met bagagiewagens al de Cruyspoorte, maer de eerste al de Smedepoorte en 't peerdevolk al de Catherinepoorte; de bagagie naer Antwerpen tot den depôt.
Den 20 waeren er nog veel in de Poedermolen en alle de wachten nog bezet.
21 Maerte. - Vertrok nog een bataillon al de Smedepoorte.
Op den 24en was Louis XVIII in onse stad van Brugge. Dit was op Goeden Vrijdag. Hij gink logieren in De Korenblom, een schoone hostellerie. Hij is in den morgenstond van denzelven dag gegaen naer de kerke van St. Donaes, als men bezig was met de ceremoniën te verrichten van den dag. Hij is daer verbleven om den dienst te hooren, en naer het eyndigen van denzelven riep het volk: ‘Vive le Roi!’. Zij hebben tot St. Donaes hem het Cruys te kussen gegeven en alsdan heeft hij geweent. Naer den dienst heeft hij de clergé bedankt en zich bevolen in hunne gebeden voor hem en voor Vrankrijk.
Zij hadden hem verwacht in O.L. Vrouwkerk om de tomben te zien, alwaer alreeds de policie gezonden was. Eene menigte van menschen waeren aldaer verzaemeld, zoodaenig dat geheel den dienst gestoord was en moylijk om voleynden. De clergé dezer kerke, den deken - pastoor in habitu, verwachtende den koning aen d'endeldeure om hem op zijn aenkomste te ontfangen. Eene gedistingeerde plaetse in den choor was voor hem bereyd en de tomben waeren ontdekt.
Quart vóór 12 ueren bracht men de maere dat hij naer zijn logement was gegaen. Vóór 3 ueren is hij al de Smedepoorte naer Oostende vertrokken. Hij dede zijn rijtuyg zeer stil rijden, om alle menschen te groeten, en 't volk riep gedeurig: ‘Vive le Roy!’.
28 Maerte. - Op den 3en Paeschdag heeft Louis XVIII de Paeschcommunie tot Oostende ontfangen uyt de hand van den bisschop Brogli, die aldaer gekomen was en de misse dede.
Alhier tot Brugge zijn gearriveerd van Oostende de jaegers van het corps d'armée van Lord Wellington. Zij wierden gelogiert in den Poedermolen ('t Groot Quartier).
29 Maerte. - Dezen dag vertrokken dezelve naer Pitthem en Thielt.
Den dertigsten heb ik zien arriveeren al de Smedepoorte komende van Oostende Louis XVIII met 4 voituren en is vertrokken al de Cruyspoorte naer Gend om zich te begeven naer Laken op het kasteel dat staet op den Donderbergh. Den koning wierd hier voor de stad Brugge gecomplimenteerd omtrent Den Witten Beer buyten de Smedepoort door den intendent Vicomte de Nieuport en door den meyer dezer stad.
6 April. - Zijn van Oostende gearriveert alhier twee à dryehonderd mannen cavallerie (canonniers à cheval) van 't corps van Wellington. Quart om twaelf ueren waeren zij op de Mart.
7 April. - Dezen dag heb ik de bovengemelde om 9 ueren 's morgens in een alderschoonste ordre op de Mart gezien en zijn quart naer 9 ueren met 't blanke zweerd vertrokken al de Cruyspoorte.
Omtrent den zelven date zijn alhier ingekomen al de Catharinepoort eenigte 100 mannen Hannoversche troupen, en wierden geleyd naer den Poedermolen, waerover zij misnoegt waeren willende bij de borgers zijn. Zij hebben eene groote schaede toegebracht aen de cazernen, zoodaenig dat het met geen drye duyzende francs herstelbaer was. Eenen generael der Engelschen, die gelogiert was tot mijnheer van Borsels, zulk vernomen hebbende, zond straks iemand om zulken voortgank te beletten, maer deze quaedwilligen slooten
| |
| |
de poorte voor hem toe. Den generael is dan zelfs in persoon gegaen en heeft hun hierover zeer streng toegesprooken met dreygementen dat zij, benauwd wordende, seffens gepresenteert hebben 1000 francs tot hersteltenisse. Maer dezen wijzen bevelhebber, ziende de groote schaede die deze quaedwilligen aen de stad toegebracht hadden, zeyde dat hij er part gink van geven aen het gouvernement tot Brussel en dat zij tot het laetste toe zouden betaelen, al moesten zij in twee jaeren geen prée hebben. Bovendien strafte hij hun nog met militaire straffen, hun afnemende de musique; en vertrekkende moesten alle de officieren en overheden achter de soldaeten gaen en ook de musique sonder spelen. Dit is groote schande onder de militairen. En zoo zijn zij vertrokken, maer zij hebben alles betaelt.
Op den dertienden was Ludovicus XVIIII noch tot Gend.
In deze maend zaegen wij alle daege troupen arriveren, die van Engeland hier aenquaemen, dewelke wel uytgerust waeren.
20 en 21 April. - Op deze daegen is alhier veel Engelsche cavallerie door gepasseert komende van Oostende, onder andere een corps met witte gepaumeleerde paarden. Dan Huzaren in hoog blauw, met schoone koper casquen, van de alderschoonste tenue, Garde Royal, al naer Gend de Cruyspoort uyt. Ook veel schepen met troupen bij nachte alhier door de Coupure gepasseert, alles komende van Oostende, en naer Gend vertrokken om 't leger te formeren en te versterken al den kant van Waterloo en Fleures.
Op het laetste van April wierden afgeropen sommige Engelsche halve stuyversstukken, dewelke alhier gebracht waeren met geheele tonnen door inwoonders dezer stad, speculateurs, die deze in Engeland bij den ponde gekocht hadden, vermids zij aldaer biljoen gemaekt waeren, en hier gaven zij dezelve voor de volle weerde. Veele werklieden hebben hierdoor veele verloren; sommige niet anders hebbende zijn 's avonds zonder eten slaepen gegaen met hun huysgezin, geen brood kunnende bekomen voor die coper munte.
Op den derden Meye, is tot Brugge de loting geschiet voor naer 't leger te gaen, van 's morgens ten 7 ueren tot 's avonds toe. De loten waeren van één tot eenige duyzenden.
In den namiddag zijn 200 Dragonders van de Garde Royal van Engeland alhier aengekomen; zij waren den 2en nog in Engeland. Deze zijn de schoonste die wij gezien hebben. Om 6 ½ ueren 's avonds hebbe ik hier tweehonderd andere zien arriveren op de Mart alhier van hetzelve corps.
Op denzelven dag, met den 12 ueren 's noens, begonnen alle de klokken te luyden van St. Salvatorskerk omdat de permissie gekomen was van Zijne Heyligheyd den Paus van Roome, om den aenstaenden jubilee te vieren van den heyligen Eligius.
Den 4en Meye, wezende O.H. Hemelvaertdag, zijn deze voorgemelde troupen naer Gend vertrokken om 9 ½ ueren. Daer waeren er met zwarte casquen met schoone coperplaeten, al in 't rood gekleed met grijze broeken, half laeken en half zeemleer, hetwelk een alderschoonste coup - d'oeille was, en met een goede discipline militaire.
29 Meye. - Op dezen dag is vertrokken naer Gend mijnheer van Huerne de Puyenbeke, Schiervelde etc., kerkmeester van St. Salvators, om inken te doen aen Zijne Hoogweerdigheyd den bisschop van Gend, over het besluyt van Zijne Heyligheyd Pius VII aengaende den aenstaenden jubilee en om gevolgentlijk ook te bekomen d'autorisatie van den bisschop.
In deze maend gedeurig Engelsche troupen alhier door gepasseerd met schepen gelaeden
| |
| |
met manschap en kanons. Daer passeerde ook peerdevolk, die al van hier naer 't leger vertrokken.
In Meye is mijnheer Odevaere geworden schilder van Zijne Majesteyt Willem I, koning der Nederlanden.
In Meye hebben de clergé en kerkmeesters van St. Salvators bekomen 4 schilderijen, door Bernardus van Orley geschilderd voor patroonen der tapijten dewelke eertijds gehangen hebben in den choor van St. Donaeskerke tegen den Burgh, welke tapijten ook aen dezelve kerke van St. Salvators gegeven zijn; alles om ten zelven tijde te dienen voor vercieringe tegen den jubilee.
18 Juny. - Wezende Zondag, was er alhier groote benauwtheyd. Wij en wisten nog van den zegenprael niet en zij spreyden zelfs alarmante maeren uyt, waerdoor de geheele stad in een morne silence bleef, soodaenig dat men weynig menschen langs de straet tegenquam. Maer den naermiddag begon men iets te vernemen van het verlies der Franschen.
Den negentienden vernamen wij de complete victorie, die de geallieerden behaelt hadden op de Franschen.
22 Juny. - Heden zijn vijf schepen met Fransche krijgsgevangenen hier doorgevaeren komende van Brabandt, zijn vertrokken naer Oostende en vandaer naer Engeland. Zij waeren geheel brutal en schreeuwden injuriën en lasteringen naer de koningsgezinden, die op de bargie waeren. Ten zelven dage zijn veel Engelsche waegens van het commissariaet alhier doorgetrokken naer Brabandt.
Heden wierd op d'Academie van Brugge eene medaille van encouragement gegeven aen A. Bogaert, ter oorzaek alsdat hij in 't concours tot Brussel bekomen hadde den prijs voor zijne teekeninge.
Den vier en twintigsten Juny waeren alreeds 27 schepen met Fransche krijgsgevangenen door deze stad gevaeren naer Engeland.
Ten voornoemden date wierd den jubilee van den H. Eligius ingestelt. Zijne Hoogweerdigheyd den bisschop Brogli, in pontificale kleedinge, ging achter de rijve. De eerste vesperen wierden gezongen zeer solemneellijk, daernaer het Cruys geplant en het Lof gedaen, achter dat het sermoen eers: verricht was.
Ten zelven tijde, binnen het Lof, zeer voldoende maeren van het leger, twelk verkondigt wierd met 't spelen van den beyaerd.
25 Juny. - Alle de daegen van d'octave van den jubilee van den heyligen Eligius zijn alle de daegelijksche diensten zeer solemneel geweest. Vermaerde predikanten hebben alle pogingen ingespannen tot verkondigen den lof van dezen heyligen bisschop, aen wie dit land en deze stad, naest God, hunne religie verschuldigd is. Den eersten dag zijn alle de solemneele diensten, behalve het sermoen, verricht door Zijne Hoogweerdigheyd den bisschop van Gend. Alle de straeten, waer de processie moeste passeeren, waeren zeer hoogelijk verciert; de Dweersstraete, Beenhouwersstraet, Groote- en Kleyne Meersch, hebben uytgemunt; ook de Steenstraete. De andere dagen zijn al zeer luysterlijk gevierd. Alle de principaelste geestelijkheyd dezer stad en van in 't omliggende hebben alle hulp toegebracht, om met dusdaenige pracht en luyster deze solemniteyt te vieren, dat men noyt in een halve eeuw zulks gezien en hadde. St. Salvatorskerk en scheen niet te zijn eene parochiekerk, maer veeleer eene metropolitaine in haren vollen luyster. In de processie waeren genood alle de grootste broederschappen dezer stad met waslicht. Ten 5 ½ ueren is de processie uytgegaen en ik heb die met veel vergenoeginge aenschouwt. Den toer was zeer groot en alle de straeten vervolt met
| |
| |
menschen. De klokken kondigden aen, enkelijk om 7 ueren, de terugkomste van de luysterlijke processie. In de kerke gekomen zijnde, eyndigden zij met den Te Deum. Men sloot dezen eersten dag met den zegen van het Alderheyligste, waernaer de rijve van den H. Eligius wierd gedraegen naer 't sacristie. De choor in habitu, de kerkmeesters, den standaert der koetsiers vooren op, en 6 marechaussees met geweer slooten deze marche. Quart vóór acht uren was het al geëyndigt.
Ten zelven dage was het Te Deum geweest over den zegenprael der geallieerden.
Den toeloop der menschen, die deelnaemen in dezen jubilee, is zoo groot geweest, dat differente biechtvaeders van 's morgens ten 5 ueren tot 's avonds ten 9 ueren, uytgenomen hunne noene en hunnen nooddruft, biechte gehoord hebben en dat er menigte zijn geweest, niettegenstaende hunnen goeden wille, den zelven niet en hebben konnen verdienen. 't Is te hopen dat God denzelven tijd den geesel des oorlogs weggenomen heeft. Den laetsten dag was zoo luysterlijk als den eersten, en alzoo is den jubilee met ijver en volle vergenoeginge gesloten.
5 July. - Op dezen dag is tot Brugge gearriveerd den marquis van Englesy, generael in dienste van Zijne Bretansche Majesteyt. Hij was gequetst geworden in de bataille, die plaets gehad heeft op onze frontieren, omtrent Jenappe op den 18 Juny. Hij wierd gequetst ten 11 ueren 's avonds door eenen bal van een cartouche, de groote van een boucquet, op de knie. De helft van zijnen bil was reeds afgezet wanneer hij hier arriveerde, want hij was gecureerd geweest op het slagveld. Hij begon alreeds met krukken te gaen. Hij heeft gelogeerd geweest ten huyse van mijnheer J. van Huerne, met zijne gezelnede de marquise, zijn oudste zoontje van dertien kinderen, met zijn doctoor, camerieren van zijn vrouw, ander domesticquen en geheel zijn equipage. Dezen generael was ten uytersten content over de hospitaliteyt en goede zorge van mijnheer van Huerne, en hij heeft zijne dankbaerheyd in 't Engels gestelt op een boeksken, hetwelk mijnheer van Huerne gewoon is aen de vreemdelingen voor te leggen, tot het zetten van hun handteeken dat zij zijn cabinet gezien hebben. Dit boeksken is vervolt met schoone en verstandige anecdoten van de vreemdelingen, die dit met beleefdheyd en vergenoegen doen. Dezen generael heeft eene geheele zijde vol geschreven met bekentenisse en dankbaerheyd, met dag en date van zijn goed onthael, en is den 6en naer Oostende vertrokken met zijn gevolg.
Op den 7en July was er tot St. Donaes groot orquest met commendatie, eene catafalke, met solemnelen dienst voor alle christene Roomsche soldaeten, die in den voorgemelden slag van Waterloo gebleven waeren. 's Naermiddags een sermoen door mijnheer Clarisse, proost van O.L. Vrouw van Blindekens, daernaer een solemneel Lof, waertoe de inwoonders genood wierden door eene caerte. Dit alles door de goede zorge van mijnheer Joannes de Mey, particulier.
Den 16en July, 's avonds om 5 ueren, eene extra volkrijke berechting met circa 70 flambeeuwen en eenen grooten toeloop van volk. Mijnheer de Schieter Caprycke, priester, die in eene doodelijke ziekte lag, waerover de geheele stad in verlegentheyd bleef over den uytval der zaeke, want hij eenen overgrooten weldoender was van deze stad Brugge.
Op den 18en July is gestorven tot Brugge den bovengemelden heer de Schieter, 's avonds omtrent 6 ueren, tot groote droefheyd van veele inwoonders dezer stad.
21 July. - Dezen dag was die
| |
| |
luysterlijke begraevinge van mijnheer Charles de Schietere, priester, met eenen zeer grooten toeloop van volk. Hij was den vader der armen, den weldoender der kerke, en was van arm en rijk zeer hoog geacht.
Op den zelven dag quam alhier de maere dat Napoleon gevangen was. Men luyde de triumphklokke en den beyaerd wierd gespeeld, en 's avonds ten 6 ueren wederom herneminge.
In deze maend July was er gedeurig passagie van Engelsche troupen.
De nieuwe Belgiksche troupen in monteuren gesteld: blauw en oranje.
Met het eynde van July alhier de maere dat Napoleon in de sterkte zat van Kent in Engeland; maer daernaer vernamen wij alsdat hij gevangen bleef op zee en niet in Engeland.
In 't eerste van Augusti zijn 35 schepen Engelsche troupen alhier doorgevaeren om in Vrankrijk te trekken. En daernaer zag men de zee tot Oostende vol zweven, verwachtende den goeden wind om aen te komen. Wij vernamen daernaer alsdat zij van Oostende op Rouselaere vertrokken zijn.
Op den 12en Augusti zijn voor het eerst de plancken afgedaen, die de tomben van Charles le Hardi en Marie van Bourgoignen bedekten, in den tijd dat zij met de gifte van Napoleon de nieuwe verciersels maekten, zoodat deze vercierplaetse nu ten allen tijde konde getoond worden aen de vreemdelingen.
13 Augusti. - Op dezen dag, wezende Zondag, was het zeer ongestuymig weder van storm en regen, zooals in 't volle van den winter. Men verwacht veel ongeval te hooren van dit.
15 Augusti. - Vandage wierd in de capelle van O.L. Vrouw van het Blendeliedengasthuys, om 5 ueren 's morgens, den 500 jaerigen jubilee van den slag en victorie van Pevelberg, zoo glorieuselijk voor de Vlamingen uytgevallen tegen de Franschen.
22 Augusti. - Dezen dag was er eene groote processie uyt de kapelle van Blindekens. Daer waeren extra verciersels langs den toer. Daer was eenen grooten toeloop van volk: de straeten al dien kant waeren te kleyn.
Op denzelven dag wierd aengeplakt voor den eersten mael de burgerlijke wachten. Deze zouden één maend in 't jaer verplicht zijn exercitiën te doen, van 18 tot 50 jaeren.
Den drye en twintigsten wierd aengekondigt, dat den volgenden dag den geboortedag was van Willem, koning der Nederlanden. 's Avonds, om 6 ueren, wierd dit aengekondigt door de triumphklokke en 't speelen van den beyaerd; ten 8 ueren het canon.
Op den vier en twintigsten was de feeste van den verjaerdag van de geboorte des konings, op welken dag de gewoone plechtigheden geschied zijn en 's avonds vieringe aen de publique gebouwen.
28 Augusti. - Wierd aengeplakt, van wegens den koning der Nederlanden, de aenneminge der Constitutie.
5 September. - Op dezen dag is geleyd den eersten grondsteen van den bouw, staende op den Burg, ter plaetse waer het collegie van Sijsele eertijds stond, tegen de oude vangenisse, die voortijds genaemt was 't Reusenhuys om zijne groote.
7 September. - Op dezen dag, om drye ueren naer middag, wierd ingehaelt in deze stad Willem I, koning der Nederlanden, en zijne gemalinne. Om twaelf ueren waeren vertrokken van den Burgh de autoriteyten en bedienden van de stad, benevens de liefhebbers der musique, ci-devant Garde Nationale, maer nu al in borgers kleederen. Zij verwachteden Haere Majesteyten
| |
| |
aen de bargie buyten de Catharinepoorte. Wanneer de bargie aengekomen was, wierd het compliment gemaekt en de sleutels der stad gepresenteert. De cortege was langs de Catharinestraet, Mariastraet, Steenstraet, Groote Mart en Philipstokstraet naer d'Intendentie. De cortège was van de municipaliteyt, de tribunaelen en andere authoriteyten, door de drye hoofdgilden met hun standaerts en vaendels, ook de rhetorique en de militairen met 14 marechaussees. Het rijtuyg van Zijne Majesteyt den koning wierd getrokken van de societeyt der palynktrekkers. Ondertusschen speelde den beyaerd, de triumphklokke en het geluyd van alle de klokken dezer stad. De revue geschiede vóór d'Intendentie. 's Avonds was er viering zonder bal: 't wierd uytgesteld tot 's anderdags.
Op den achtsten September is 's morgens naer Oostende vertrokken Zijne Majesteyt den koning der Nederlanden. Haere Majesteyt de koninginne is alhier verbleven en is in den tusschentijd de tomben gaen zien in O.L. Vrouwekerk, daernaer St. Salvatorskerk, vandaer het cabinet van mijnheer van Huerne. 's Avonds generaele vuering en groot bal in 't stadhuys. In den achternoen waeren mastklemmers. De koninginne gink ook op d'Academie en naer 't Engelsch Klooster, alwaer Haer Majesteyt een present wierd toegebracht door een brouwersdochter van Rijsel, wezende een boucquée van haer bordeurwerk, hetwelk de koninginne aenveerd heeft.
Den Zaterdag vertrokken zij naer Gend, 's morgens om 8 ½ ueren. Zij wierden uytgeleyd door de geestelijkheyd; d'authoriteyten militaire en den intendent vergezelschapte Hunne Majesteyten tot op St. Jooris.
20 September. - 's Avonds om 6 ueren begon de triumphklokke en den beyaerd, voor preparatie van den volgenden dag, wanneer tot Brussel de inauguratie moest geschieden. Veel Engelsche particulieren alhier doorgepasseert naer de huldiginge gaen zien.
21 September. - Alhier tot Brugge dezen dag memorie van d'inauguratie door triumphklok en beyaerd, des morgens en 's noens, maer geen mastklemminge noch vueringe.
3 October. - Dezen dag is alhier aengekomen den eersten gouverneur, mijnheer baron de Loen, waervoor triumphklokke, beyaerd en 't stadhuys verlicht.
18 October. - Op St. Lucasdag waeren wij vergaert op de Academie om, naer de rekeninge, te procedeeren tot het kiezen van eenen professor - directeur; en mijnheer Joseph Ducq, konsthistorieschilder, was den nieuwen professeur.
Op den negen en twintigsten October, wezende Zondag, om 11 ueren 's middags, begon eenen fellen oosterschen wind met schoon klaer weder, die gedeurende den dag en den volgenden nacht met sterrelucht zeer fel toenam, en heeft gedeurt tot 's anderdags naer noen.
Tot Oostende wierdt het pacquetboot den Zondag in 't gezicht te zijn, niet konnende aenkomen door den fellen oosterschen wind, en was genoodzaekt in zee te worstelen tegen de baeren den geheelen nacht en volgenden morgen, tot omtrent des noens van den Maendag, alswanneer zij naerder aen d'have quaemen en wierden gehoord van de Oostendenaers, die op 't bolwerk dit spektacle aenschouwden, sonder hun te konnen helpen. De passagiers huylden en kermden over de aenstaende dood, die hun op de hielen was. Zij zijn eyndelynge voor de have vergaen, sonder dat er iemand is konnen ontkomen, tenzij twee à drie persoonen. Een rijke dame met haere dochter, twee kamenieren of dienstmeyden, stuurman en bootsgezel, met één woord: menschen en beesten, 't is al vergaen. Deze
| |
| |
rijke dochter moeste naer Parijs, om met eenen Engelschen generael te trouwen.
9 December. - Dezen dag wierd tot Brugge ontfangen het decreet van de oorlogscontributie van een geheel jaer superabondante lasten, in forme van leeninge, met de gratie van het 5e deel te mogen betaelen à fond perdu en daermede te ontstaen.
|
|