Spiegel historiael. Vijfde partie. Deel 1

Hoe si nu vord trecken te Gales ward, entie Galoyse sconfirde[n]. xxiiij.

Alse die coninc lude ende stille
Die stat had te sinen wille
Ende dlant daer omtrent oec met.
Voer hi henen al ongelet^1898-1899
Te Gales ward, met snelre vard.⁺
Hier af was die coninc ruward,
Want hi selve geloefde vorwaer^1901-1903
Dit te wreken openbaer
Den genen die hem die boetscap brachte.
Hi es oec wel in dier gedachte⁺
Te wreken dat hem es mesdaen.
Si lieten nu vaste henen gaen
Te Gales ward wat si conden.
Onder wegen si doe begonden
Te ordineren hare dinge,⁺
Hoe sise onder mochten bringe[n].
Daer waren des coninc wedersaken
Een deel, met die op hem staken

1898-1899 Voer hi henen... Te Gales ward, met snelre vard. De oorlog met Wallis, die Velthem hierheen, zoo kort na de huwelijksfeesten, verplaatst, had in de werkelijkheid veel later plaats. Eduard verklaarde den oorlog aan Llewellyn II van Wallis in 1276, maar de vijandelijkheden namen pas het volgende jaar een aanvang.

+ (5)

1901-1903 Zie boven vss. 1437-1441.

+ (10)

+ (15)

[p. 332]

 

Doen hi twiste jegen Simone.

 

Om dese stucken, om desen doene⁺

1915

So was die coninc, weth vorwaer.

 

⁺ Te willeger, om dat hi soude daer

 

Vinden die gene die hi haet.

 

Mach hi leven, si worden gemaet.

 

Dus sijn die heren so verre comen,⁺

1920

Dat si die viande hebben vernomen

 

Bider zee in Ingelant,

 

Daer si daden groten pant

 

Den lantlieden daer omtrent.

 

Onversien ende ombekent⁺

1925

So es die coninc op hem comen,

 

Eer sijs yet hebben vernomen;

 

Ende oec heeft hi hem ondergaen

 

Die zee in deerste ane slaen,

 

Ende haer scepe doen verberren.⁺

1930

Dit sal sere doen verwerren,

 

Want si sijn nu sonder troest

 

Dat si nembermeer werden verloest,

 

Ensi dat si den zege winnen.

 

Ende ward also, ic doet u kinnen.⁺

1935

Nochtan so stoedet hem qualijc daer

 

Yet lange te merren, wet vor waer;

 

Ende over een en constense niet comen,

 

Want haer scepe sijn hem benomen.

+ (20)

+ bl. 22 d.

+ (25)

+ (30)

+ (35)

+ (40)

[p. 333]

 

Om dit warense sere versaecht.⁺

1940

Nochtan hebben sijt gewaecht

 

Ende hem geset sere ter were

 

Jegen den coninc ende sijn here;

 

Ende wederstondense int comen

 

Vreselijc, ende oec met vromen⁺

1945

Gelieten, alse oft hem niet en deerde.

 

Mar die coninc die hem so weerde¹⁹⁴⁶

 

Selve allene met siere hant,

 

- Want grote pine ende groten pant

 

Daden hem sine viande vor waer,⁺

1950

Die hi noch van outs had daer -

 

Si hadden gerne daer gevaen,

 

Oft si daer iet mochten ontgaen;

 

Om dit ontfinc hi menigen slach

 

Also alsem daer ane lach.⁺

1955

Nu geviel daer ter selver stonden,

 

Dattie heren vander tavelronden

 

Dit vernamen ende oec sagen,

 

Ende quamen met ere groter vlagen

 

Ende holpen den coninc met vasten moede,⁺

1960

So dat daer verginc tongoede

 

Der ander pertie optie stont.

 

Daer waren gevaen ende gewont

 

Meer dan .ccc. optie stat.

 

Dus worden die Galoyse daer gemat.⁺

+ (45)

+ (50)

1946 Maer die coninc die hem so weerde enz. = ware het niet geweest dat de koning zich zoo dapper weerde enz.

+ (55)

+ (60)

+ (65)

+ (70)

[p. 334]

1965

.cc. ware[n] verslegen daer,

 

⁺ Ende [een] groet deel gejaget daer naer

 

In die zee, die daer bleven;

 

Entie hem hadden op gegeven,

 

Dede die coninc onthoefden saen.⁺

1970

Dus es daer die strijt vergaen.

 

Nu es die coninc gewroken wel

 

Vanden genen die hem fel

 

Lange stont hadden gewesen.

 

Dus es hi quite worden van desen.⁺

+ bl. 22 e.

+ (75)

+ (80)

c. 24, opschr. sconfirde[n] hs.: sconfirde het verkortingstreepje boven de slot-e is den kopiïst in de pen gebleven. 1897 omtrent: om- in het hs. voluit. 1902 openbaer in het hs. voluit. 1909 hare in het hs. voluit. 1910 bringe[n] hs.: bringe het verkortingstreepje is den kopiïst in de pen gebleven, waarschijnlijk ter oorzake van het rijmwoord dinge uit het voorgaande vers. 1911 wedersaken hs.: weder saken

1914 om desen doene hs.: van desen doene wat geen goeden zin oplevert; van desen doene kan toch moeilijk een bepaling bij Om dese stucken zijn; daarentegen komt een dergelijke dubbele uitdrukking bij Velthem meermalen voor: zie b.v. vss. I, 2655; II, 1832, 2340 enz. terwijl een fout als van voor om palaeographisch zeer verklaarbaar is. 1915 weth hs.: wech 1923 lantlieden hs.: lant lieden - omtrent: om- in het hs. voluit. 1924 Onversien: On- in het hs. voluit. - ombekent: om- in het hs. voluit. 1927 ondergaen hs.: onder gaen 1929: 1930 verberren: verwerren in het hs. voluit. 1935 stoedet hs.: stoeden (stoedē)

1941 were in het hs. voluit. 1943 wederstondense hs.: weder stondense 1944 Het geheele vers in het hs. op ratuur. 1945 alse hs.: alst - deerde verbeterd uit deerden: het verkortingstreepje boven de slot-e is uitgekrast. 1945: 1946 deerde: weerde in het hs. voluit. 1954 alsem in het hs. voluit. 1963 Tusschen dan en .ccc. in het hs.: die maar op staanden voet doorgehaald.

1965 ware[n]: het verkortingstreepje boven de slot-e is den kopiïst in de pen gebleven. 1966 naer in het hs. voluit. c. 25, opschr. -daer in het hs. voluit. 1983 Het tweede lanceloet in het hs. voluit.