| |
| |
| |
V. Gezangen by het gebruik des Heiligen Avondmaals.
A. Voorbereidings Gezangen.
Honger en dorst naar de Genade goederen van Christus.
XLIV Lied.
Voize Psalm LI.
1 OMenschen vriend! ô Jesus levens-
wel! Onpeilbre bron van heil, ô myn be-
schermer! Treedt voor my in, verlosser
en ontfermer, Gedenk aan my, ô myn
Immanuél! Ik sta met vrees en angst hier
| |
| |
zeer belaân, Ik klaag het U, ô proever
myner nieren! Gy zyt een Arts, die kran-
ken by wilt staan, Een herder die zyn'kud-
2 Ik ben bedroeft, ik voel wel wat my
deert; Ten hemel is myn oog met angst
geheven: Ik sla van verr' en zucht naar 't
eeuwig leven, Naar U myn heil, dat
myne Ziel begeert. Ik sla demoedig op myn
harden borst: Daar legt het kwaad, dat my
| |
| |
van U kon scheiden! Ik schaam my, om
het geen myn Ziel bemorst, En my zoo
vaak in 't heimlyk kwam verleiden.
3 Waar zal ik heen? tot U ô levens God!
Nu zal my niets van mynen rotssleen dry-
ven: 'k Wil, spyt de hel, myn Jesus eigen
blyven O dood! o hel! uw prikkel is ge-
knot. Ik ben een lid van dat zeeghaftig
hoofd, Dat duivel dood en hel heeft neer-
gestooten: Ik ben door Hem der zonde
| |
| |
magt ontroofd, Door Hem dien Held, uit
4 Ik koom alleen tot U, genade bron!
Myn Ziel verlangt naar frissche waterstroo-
men: Ik wil, ô Heer! aan Uwe tafel ko-
men: Verstoot my niet, Gy zyt myn
licht en zon. O Hemelsbrood! o Man-
na! blyf myn deel! Gy open stroom
kunt ras myn dorst verdryven: Myn
Herder, aan wiens zorg ik my beveel,
| |
| |
Laat hart en tong aan U gehoorzaam
| |
B. Nachtmaals Gezangen by de Bedieninge van het Heilig Avondmaal.
XLV Lied.
Voize Psalm XXXVI.
1 Maak Christnen dat gy hier ver-
schynt, Die als van dorst en honger kwynt;
Hier kunt g' uw Ziel verkwikken: De
Heer heeft voor Uw aangezicht Een vet-
ten maaltyd aangericht: Hy zal U heil be-
| |
| |
schikken. Treedt toe! hier vint gy brood
en wyn, Die 't lichaam tot verkwikking
zyn, En tydlyk voedzel geven: Zoo geeft
ook Jesus vleesch en bloed Een geestlyk
voedzel aan 't gemoed, En 't eeuwig za-
2 Gelyk het lyf naar voetzel tracht, Op
dat het kryge nieuwe kracht, Om hier op
aard te leven; Zoo moet de Ziel, door
schuld en smet Gansch magtloos, zich
| |
| |
naar Christus met All' haren nood begeven.
Des Allerhoogsten Wonder-Zoon Werd
ons een Broeder, liet zyn troon, Om voor
ons te betalen: Hy leedt al 't geen Gods
Majesteit En wraak ons had ter straf bereid,
Den dood en helsche kwalen.
3 Wyl nooit een mensch aan God 't rand-
zoen, Voor onze zonden kon voldoen,
Zoo waren wy verloren; Maar Christus
door des Hoogsten kracht Uit eene Maagd
| |
| |
in 't vleesch gebracht, Werd vlekloos rein
geboren: En schoon Hy bleef waarachtig
God, Leed Hy nochtans het bitterst lot;
Hy werd aan 't Kruis geslagen, Op dat zyn
volk, door zynen dood, Gods grimmig-
heid en wraak ontvlood, Die nooit een
4. Zoo heeft aan den vervloekten stam De
Christus, 't heilig offerlam, Der zonden
straf gedragen: Hy heeft voor al zyn volk
| |
| |
betaald, Zoo dat hen 's Vaders gunst be-
straalt. Wie zou dan meer vertzagen? Als
U dan 't pak der zonden drukt, En Uwe
Ziel daar onder bukt, Ai denk aan Chris-
tus lyden! Uw troost zy dat Hy door zyn
dood U die gelooft van allen nood Vol-
5 Gelooft Gy dus, dan smaakt gy 't goed,
Dat Jesus door zyn dierbaar bloed Heeft
aan het Kruis gevonden: Zoo wordt Uw
| |
| |
Ziel door Christus lyf En Bloed gelaaft,
op dat zy blyv' Geheel aan Hem verbon-
den. 'T is Christus lichaam, dat ons geeft
Een spys, daar 's menschen ziel by leeft,
En Eeuwiglyk zal leven: De rechte drank
voor ons gemoed Is Jesus uitgegoten Bloed,
Dat kan ons krachten geven.
6 Begrypt Gy nu, hoe 't vleesch en bloed
Van Jesus onze Zielen voed', Als wy ge-
loovig eten? Zoo moet gy ook, dat brood
| |
| |
en wyn, Van deeze beide, teekens zyn,
In 't heilig Nachtmaal, weten. Zyn vleesch
word ons verbeeld door brood, Door wyn
het bloed dat Hy vergoot, Ten zoen voor
onze zonden: Als dan Uw mond, die tee-
kens smaakt, Zoo zegt Hy, Ziel die naar
my haakt G' hebt my gewis gevonden.
7 Doch als 't geloov op Hem niet ziet, Ont-
fangt men Christus Jesus niet, Maar slegts
het enkel teken. Alleen dat Jesus zy zyn
| |
| |
deel, Zyn vleesch en bloed ja Hy geheel;
't Geloovig hart mag spreeken. Daarom,
gelyk naar brood en wyn Uw Oog en mond
begeerig zyn, Ter voeding van Uw leven:
Zoo moet Uw Ziel naar Christus gaan En
Hem bestendig kleven aan; Dan zal Hy
8 Geef verder acht, dat brood en wyn
Niet enkel bloote teekens zyn Van Chris-
tus en zyn gaven; O neen! 't zyn zegels
| |
| |
van dat goed, Waar door ons God verzee-
kring doet, Dat Hy de Ziel wil laven.
Denk nimmer dat in brood en wyn Zou
Christus lyf verborgen zyn: Gods woord
zal 't u nict leeren. Geloov geen broods-
verandering In Christus lyf: 't is beuzeling
Men moet die dwaasheid weeren.
9 Maar, Christus zegt, dat brood en wyn
Zyn vleesch en bloed in 't Nachtmaal zyn:
Hoe zal men dit verklaren? Hy heeft een
| |
| |
Sacrament gemelt: Zyn taal is naar de
zaak gestelt, Dit kan geen mensch bezwa-
ren. Dus is nu d'aart van 't Sacrament,
Dat men het zichtbaar element Een hoo-
ger naam doe dragen; En wel van 't goed,
waar van 't gewis en teken en een Zegel
is: Dit kunt gy Paulus vragen.
10 Begeer dan niet met Uwen mond Des
Heeren vleesch en bloed terstond In 't A-
vondmaal t'ontvangen. Gy krygt Hem
| |
| |
niet op zulk een wys: Want Christus is
der Ziele spys: Hy laat naar Zich verlan-
gen. Als gy dit doet: en God betrouwt:
Hy, die 't geloov in gunst aanschouwt,
Schenkt U dan 's Hemels gaven. Zoo wis,
als brood en wyn U voed, Zoo zeker zal
zyn vleesch en bloed Uw Ziel gedurig laven!
11 O Jesus! waarlyk Mensch en God, Door
Uwen dood deet Gy ons lot in vreugde
zyn en leven. Ten Zegel van dit gunst-
| |
| |
bewys, Hebt Gy aan ons den drank en
spys In 't Avondmaal gegeven. Wek Gy
ons op, door Uwen Geest, Dat onze Zie-
len allermeest Het Hemelsch brood begee-
ren: Ach dat in dit Uw Avondmaal Het
Heil in onze Zielen daal, Op dat w'Uw
| |
| |
| |
De Genaderyke nodiging tot het Heilig Avondmaal, en deszelfs vruchten.
XLVI Lied.
Voize Psalm XLII.
1 'k Moet van 's Heeren Gunst gewagen!
Hiet dat niet weldadigheid, Dat ons Jesus
heeft doen vragen Aan den disch dien Hy
bereid? Jesus nodigt ons te gast, Op dat
wy, van slaafschen last, Van de zond' en
smert' ontheven, In den Hemel zouden
| |
| |
2 Hy, de Heiland, wil ons spyzen: Hy
wil zelv de spyze zyn: Hiet dat niet genaa
bewyzen? Is Hy nu niet Uw' en myn?
Hy geeft ons zich zelv ten deel, Op dat
Hy de Ziele heel' Van haar pynelyke
wonden, Die noch bleven onverbonden.
3 Heer! Gy hebt Uw zelv' gegeven, Voor
ons, in den bittren dood, Om ons weêr
te doen herleven, Vry van zonden straf' en
nood. Ja! door Uwer liefde kracht, Zyt
| |
| |
Gy, Heer, daar toe gebragt Dat Gy, op
een wond're wyze, Gaaft Uw zelv ter Zie-
4 Nu kom ik o Heiland! treden Voor
U, Hemel Majesteit! Hoor, ai! hoor myn
smeekgebeden! Gy hebt toch voor my
bereid Uw genaderyken disch, Op dat
zich myn Ziel verfrisch. Gy wilt haar
door spys verkwikken, En een levens-
| |
| |
5 Ach! Gy wilt o Heer! my laven Met
het waare Hemelsbrood, En my door Uw
ryke gaven Troost verschaffen in den nood.
Maak geheel en al my rein In Uw zuivre
heilfontein! Drenk my met genade-beeken;
'k Zal dan t' Uwer Eer steeds spreken.
6 Heere! maak my tot Uw woning; Maak
myn Ziel van zonden vry; Heersch daar
in, o Groote Koning! Dat zy 's Geestes
Tempel zy. Ach! laat nooit dit brood
| |
| |
en wyn My tot zwaarder oordeel zyn,
Daar g'U hebt, tot heil en leven, En
7 Leid my, stuur my steeds ten goede,
Door den Trooster, Uwen Geest, Dat ik
my van zonden hoede, En moog zoeken
allermeest, 't Geen U welgevallig zy; Dat
ik 't Waerelds woesteny, Door Godvruch-
tigheid, ontvliede: Boozen lusten weer-
| |
| |
8 Geef my ook geduld in 't lyden: Maak!
my in 't geloove vast: Doe my waan en
hebzugt myden: Dat my gramschap nooit
verrast; En als iemand my misdoed Blusch
de wraaklust, laat my zoet Met hem in
verzoening leven, Wyl Gy hebt myn schuld
9 'k Wil my naar Uw wetten schikken:
'k Geef aan U myn krachtloos hart; Wilt
het door Uw heil verkwikken; Maak het
| |
| |
vry van alle smart. Och of myn' bedrukte
Ziel U ter woning wel geviel! Wil in
haar voor eeuwig leven! Heer, zy zy aan
| |
Van de Instellinge des Heiligen Avondmaals.
XLVII Lied.
Voize Psalm XCI.
1 Toen Jesus lyden wou den dood,
Voor onze gruweldaden; En Judas Hem,
om 't geld, zoo snood En schandlyk dorst
| |
| |
verraden: Heeft Hy met Zyner Jongren
schaar, Eenparig aangezeten, Denzelven
nacht in 't openbaar Het Pascha noch ge-
2 En sprak, ik heb begeert heel zeer Dit
Pascha met U t' eten, Want 'k zal voortaan
't niet eten meêr, Tot dat ik ben gezeten
Op mynen Troon, in 't eeuwig Ryk, Dat
's Vaders gunst zal geven Aan my, en
hen, die, my gelyk, In zyne liefde
| |
| |
3 Hy nam het brood en dankte God, Zoo
dat zyn Jongren 't hoorden: Hy brak 't en
gaf 't hen daar hy tot Hen sprak met deeze
woorden: Dit is myn Lichaam, dat ras
zal Door lyden zyn gebroken: Op dat Eerst-
vader Adams val Nooit worde aan U ge-
4 Hy nam den beker in de hand, Hy
dankte, gaf zyn gasten Ook van dit teeken
| |
| |
't recht verstand Met woorden die hier
pasten, En sprak drinkt alle dat 's myn
bloed, Dat voor U nêer moet stroomen,
Zult ge in den onderaardschen gloed Niet
5 Dat bloed, 't welk in het oud verbond,
By 't offren werd vergoten, Bracht geen
geneezing voor Uw wond: Daarom heeft
God besloten, Dat ik met U het Nieuw
verbond Zou sluiten, door 't vergieten
| |
| |
Van dit myn bloed, en G', op dien Grond,
Zoudt wis Gods heil genieten.
6 Gebruikt dan vaak dit brood en wyn,
Op dat Gy moogt gedenken, Hoe ik,
door d'allerzwaarste pyn, U spys en drank
wou schenken: Denkt, had ik niet den
dood gesmaakt, Dat Gy had moeten ster-
ven; Gelyk dien wis de dood genaakt,
Die spys en drank moet derven.
7 Zoo dikwils Gy dan van dit brood Zult
| |
| |
in het Nachtmaal eten, Moet gy gedenken
aan myn dood, En nimmer dien vergeten.
Gy moet dan maken openbaar Myn ster-
ven en myn lyden, En hoe ik d' uitver-
kore schaar Wil van den dood bevryden.
8 Myn bloed laaft dien, die nederzinkt.
Myn vleesch zal hem versterken: Zoo hy
maar Geestlyk eet en drinkt, En met zyn
Ziel ga werken: Die recht gelooft, dat 'k
in den dood My heb voor hem gegeven,
| |
| |
Is vry van dorst en hongersnood, En heeft
9 Ik blyv in hem, hy blyft in my: Myn
Geest zal ik hem geven, Zoo dat hy God
gehoorzaam zy, En naar zyn wet wil leven:
'k Heb hem als lid en eigendom Voor
eeuwig aangenomen, Met myn genaâ
vat ik hem om, Als ik zal wederko-
10 O Jesus! Gods geliefde Zoon! Laat
| |
| |
ons dien troost niet derven; Zoo zullen wy
voor Uwen Troon De vryspraak zeker er-
ven. En schoon de waereld ons verdoemt,
Dit geev' ons geene zorgen; Wyl ons ge-
loov in 't heilgoed roemt, Dat G' ons niet
11 Heer, dat Uw Woord waarachtig zy,
Gelooven wy van harten. Doet ons naar
onzen plicht steeds bly Gedenken Uwer
smarten. Laat ons, met liefde, langs de baan
| |
| |
Van Uw geboden wand'len, En zoo als
Gy ons hebt gedaan Met onzen naasten
| |
Aandachts Lied by het Heilig Avondmaal.
XLVIII Lied.
Voize Hoe schoon licht ons de morgenstar, Of Lied LXXXII.
1 ORots des Heils! o Godlyk lam!
Die U, aan den vervloekten stam Van 't
Kruis, voor my liet slachten: Uw dood
| |
| |
en allernaarste pyn Zal my een bundel
Myrrhe zyn, En op myn borst vernachten
Waar by Ik my, In myn lyden, Kan ver-
blyden, Ja verkwikken En dat my kan
2 Uw vleesch is voedzel voor 't gemoed:
Gy wascht de zonden door Uw bloed:
Uw Kruisdood kan my strekken Een steun,
wanneer ik ben vermoeid, Een wel, daar
levenssap uit vloeit: Een schild, dat my
| |
| |
kan dekken: Laat vry Op my Bliksem
straalen Nederdalen. 't Kan niet breken:
Pylen kunnen 't niet doorsteken.
3 Hoe lieflyk is Uw liefde disch! Daar
zie ik, tot wat droeffenis De liefd' U heeft
gedreven: Daar wordt my uit Uw goede
hand, Een gadeloosgenadepand, Tot my-
nen troost, gegeven: Wanneer, Gy, Heer
Uit erbarmen, U den armen Mensche
schenken, En aan Uwen eed wilt denken.
| |
| |
4 Wie ben ik? o Bloedbruidegom! In zon-
den slyk zit ik rontom; En Gy wilt gunst
bewyzen, Aan my, die eeuwig helsche
pyn En vloek moest onderworpen zyn: My
wilt gy goedig spyzen: Daar by Wilt gy
Met Uw gaven Ganschlyk laven Myn ver-
langen, Dat, al hoopend, lag gevangen.
5 Ik die 't bezwooren trouwverbond Zoo
Menigmaal vermetel schond, Ben niet ge-
trouw gebleven. Myn schuld is groot: 't Ge-
| |
| |
loov is teêr; Nochtans zyt Gy myn Borg,
o Heer! Gy wilt my nooit begeven: Uw
woord Steeds voort Blyft bestendig, Hoe
elendig Ik moog wezen, Gy wilt my op
6 Dus zinkt voor U een ledig hart, Dat
niets U brengt dan zonde smart, In zelfs
verlooch'ning neder: 'K heb in my zelven
wrang verdriet, Dat ik myn schat zoo vaak
verliet: Ik keer demoedig weder: Van nu
| |
| |
Wil 'k U, Mynen Heere, Trouw' en eere
Hartlyk zweeren, Zoo Uw Geest my maar
7 Ach kom tot Uwen lusthof dan: Ik zal
U geven wat ik kan, 't Geen 'k aan u heb
te danken. En wilt Gy meer? zoo geef
het my, Opdat ik het U wederwy'. O wyn-
stok! doe Uw ranken Groeyen, Bloejen:
Wil van binnen Hart en zinnen Uitwaards
jagen, Dat z' U rype vruchten dragen.
| |
| |
8 Maak m', in 't geloove, recht bereid
Om 't kleed van Uw Gerechtigheid Vrymoe-
dig aan te trekken: Ik koom, en ik betrouw
het vast; 'T Bondzegel aan my toegepast
Kan my ter waarborg strekken. Want Gy
Gunt my Toe te treden: Ik heb heden In
Uw wonden Toegang tot den Troon ge-
9 Gy maakt my priester, en hierom Mag
ik in 't binnenst Heiligdom Zelvs zonder
| |
| |
dekzel komen. 't Voorhangzel scheurdet
Gy van een: Als Bondgenoot mag ik
thans trêen En nadren, zonder schromen.
'K schrik niet, 'K beef niet, Vry van ban-
den; Wyl die handen Zyn doorgraven Die
voor my het los geld gaven.
10 Hier is de liefde myn banier! Hier
brand op 't Outaar liefdevier! Gy hebt my
't hart genomen, Daar Gy my 't brood des
levens schenkt, En my uit edens stroomen
| |
| |
drenkt: Daar G' eerlang zelf zult komen,
En my Dan bly U hier booven Steeds doen
loven Eeren, pryzen En volop met Manna
11 Geef maar, dat zoo als myn gemoed
Thans uit Uw volheid wort gevoed, Het
ook in U mag blyven. Myn keuz', waar
door 'k op nieuws my gaf Aan U, kan alle
vrees voor graf En helsch geweld verdry-
ven: Ik wil Nu stil Aan U kleven, In U
| |
| |
leven, Duizend Ryken Moeten voor Uw'
12 Laat my door dit Uw honig sap Ver-
sterkt in deeze Vreemdlingschap Blymoe-
dig voorwaards treden. O Hemels brood
nooit scheide my Van U, Egyptens lekker-
ny Of zyn aanloklykheden. Heer hou Uw'
Trouw Aan Uw' Tortel. Jesses wortel! Geef
daar boven, 'T geen Uw woord en pand
| |
| |
| |
De betekenis der beide Sacramenten.
XLIX Lied.
Voize Psalm LXXVII.
1 't Geen de Schriften ons verkonden,
Dat, van Duivel dood en zonden, Wy,
door Christus dood en pyn, Heuchelyk
ontbonden zyn. Eeven dat kan 't volk des
Heeren Uit de Sacramenten leeren, Die
de Heer, in 't Nieuw Verbond, Ons, ten
| |
| |
2 Uit het doopen kunt gy leeren En het
als Uw troost waardeeren, Dat Uw ziel
door Christus bloed Als door eenen liefde-
vloed, Zoo als 't lyf door waterplassen
Word van allen smet gewasschen, Ja! dat
Christus bloed alleen U bevryd' van vuilig-
3 Als G' in 't Nachtmaal zult erlangen, En
uit 's Dienaars hand ontfangen Brood en
uitgegoten wyn, Zal het U ten teeken
| |
| |
zyn Dat zich Christus heeft doen breeken,
En met eene speer doorsteeken, Om door
Zyn vergoten bloed U te schenken 't eeu-
4 Want gelyk ons tydlyk leven, Wen de
krachten ons begeven, Wort gesterkt door
brood en wyn, Die den mensch tot spyze
zyn: Even zoo in onze zielen Die door
zonden gansch vervielen, 's Heilands vleesch
en bloed volstrekt Nieuwe levens kracht
| |
| |
5 Doch wil teffens wel bedenken, Chris-
tus moet u 't aandeel schenken Aan zyn
vleesch en bloed, denk niet Door den Die-
naar zulks geschiedt; Neen die kan slegts 't
brood u breken En den wyn U als een
teeken Geven van het vleesch en bloed,
Daar U Christus zelv meê voed.
6 Doch met zulke Hemelgaven Kan alleen
die ziel zich laven, Die Gelooft, van Vals-
| |
| |
heid vry, Dat haar heilgoed Jesus zy, Met
al 't geen Hy heeft verworven, Toen Hy
is aan 't Kruis gestorven, Daar Hy 's Vaders
gunst ons gaf En 't randzoen voor schuld
7 Maar die niet geloovig nad'ren, Kunnen
hier geen voetzel gad'ren Voor hun Krach-
teloos gemoed, Uit des Heeren vleesch en
bloed. 'T bloote teken word genomen,
Doch de ziel zal niets bekomen Tot haar
| |
| |
daalt geen voordeel af; Maar zy eet haar
8 Lieve Jesus! wil my geven, Nimmer
teekens aan te kleven, Dat myn hart, tot
U gericht, Stell' op U zyn toeverzicht.
Wil my die genaê bewyzen, Met Uw
vleesch myn ziele spyzen, En die drenken
met Uw bloed; Heer dit smeekt U myn
9 Lof zy Geest en Zoon en Vader, Al-
| |
| |
ler volheids Bron en Ader, God Drieëen,
Die door Zyn magt 't Gansch heelal heeft
voortgebracht: Dat Hy ons naar 't eeuwig
leven Heeft een effen pad gegeven, Door
de Zegels en het Woord. Eeuwig zy Zyn
| |
| |
| |
C. Dankzegging na het Heilig Avondmaal.
L Lied.
Voize Psalm CIII.
1 Op op, myn Geest! verhef U tot den
Hemel, Ontruk U d'aard', ontwyk al haar
gewemel, Waar door zy vaak den sterve-
ling verblind: Ik heb op nieuw het he-
melsch Man gegeten, Ik was als Gast aan
Jesus disch gezeten, Geen Satans list nu
| |
| |
2 Ik wil naar eer, naar goed, noch wel-
lusttrachten: Een levensstroom verfrischt
my, geeft my krachten: De dorst is weg;
hoe ben ik zoo verkwikt? Nu wordt myn
Ziel in zoeten wellust dronken. Gy hebt
my hier den voorsmaak reeds geschonken:
Maak my o God meer naar Uw wil
3 Gebied, als Heer, Uw Kind zoo duur
verkregen: In U myn Vorst zy al myn
| |
| |
heil gelegen: Zyt myn Propheet door
God'lyk onderwys; Zyt Gy myn Hooft,
om my den weg te leeren; Zyt Gy
myn Man, dan zult Gy my regeeren;
Als Priester is m' Uw offer duur in
4 Wat wil ik meer, dan 't Hooft van
alle Vorsten; Ik zal voortaan in eeu-
wigheid niet dorsten, Wyl 't Leven zelvs
my met genade drenkt: Geen honger
| |
| |
zal myn ziele smerte geven, Zy kan
genoeg van 't Hemelsch Manna leven,
Dat Jesus is en Jesus aan haar schenkt.
5 Ik leev en wil aan God my overgeven;
Doch niet meer ik maar Christus is myn le-
ven! Leef dan in my, o Gods geliesde Zoon!
Zoo mag 'k my hier Gods gunst gerust be-
loven, En dat ik, door 's Lams bloed ge-
kocht, hier boven In eeuwigheid zal leven
|
|