Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Lotje (1926)

Informatie terzijde

Titelpagina van Lotje
Afbeelding van LotjeToon afbeelding van titelpagina van Lotje

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.79 MB)

Scans (6.41 MB)

ebook (3.36 MB)

XML (0.07 MB)

tekstbestand






Illustrator

Alfred Ost



Genre

drama

Subgenre

toneeltekst (modern)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Lotje

(1926)–Anton Van de Velde–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 47]
[p. 47]

Derde deel.

Weer in den tuin.
Er zijn vele, vele dagen voorbijgegaan. De zonne, die zacht de Lente streelde, ging nadien langsom heviger stoven, en rijpte de vrucht van elken boomgaard...
Nu ligt alles in nazomersche weelde.
Op 'n grooten appelaar zit, schitterend tusschen 'r zusjes, 'n tweede prinses Bellefleur. De oude prinses bleef op den zolder, en op den boom kwam 'n nieuwe jonge in de plaats. En dat is zoo het liedje van ieder jaar... Vooraan, ergens aan 'n dikken tak, weeft Grispik 'r net. Pierewie's poppenwagen staat nog steeds op het hof. Er zijn klimopranken over heengegroeid, en tusschen de wielen wuift het hooge gras.
Pierewie zit, op den grond, vóór den wagen, z'n poppen te herstellen.
 
PIEREWIE:
 
Hoe geuren tijm-
 
en boterblomme
 
wijl 'k het kromme
 
poppenlijf
 
weer stijf
 
en vaster lijm...
[pagina 48]
[p. 48]


illustratie

[pagina 49]
[p. 49]
 
Hoe alles bloeit
 
en groeit
 
voor O.L. Heer...
 
En Pierewie verknoeit
 
z'n tijd met houten poppen.
 
Straks gaan ze op en
 
neer
 
gelijk het touwtje port...
 
tot Pierewie zélf eens wordt
 
'n stijve marjonet
 
en, met 'n eindje koord,
 
tot aan de hemelpoort
 
omhoog vaart voor de pret
 
van duzend serafijnen...
 
Ja, 't poppenspel is fijn, en
 
onze groote Baas
 
houdt goed de touwtjes vast
 
van iederen Jan Klaas...
 
Het gaat de pop niet aan
 
of er aan 't hout wat scheelt;
 
het komt er maar op aan
 
te weten hoe je speelt!
Hij plaatst z'n poppen, 't bovenlijf overeind, tegen den wagen.
Jan en An komen de trappen van 't heerenhuis afhollen.
JAN en AN:

Pierewie! Zijn ze haast klaar? Ga je straks spelen?

[pagina 50]
[p. 50]
PIEREWIE:

Alleen nog Stekkebeen... Die is te mager om 'm nog fatsoenlik ineen te krijgen...

AN:

En nà je spel?

PIEREWIE:

Weer de wijde wereld in...

JAN:

Kom je dan gauw terug?

PIEREWIE:

Zoo 't God belieft.

KATO,
de kokin, roept door 't venster:

Pierewie!!

Dat ‘wie’ klinkt als de hoogste noot die je gillen kan.
PIEREWIE, JAN en AN
antwoorden tesaam:

Kato??

KATO:

Dee-sjeu-nee!

PIEREWIE:

Hoogedelgeboren keukenster! Ik begroet u met allen eerbied! Ontferm u over m'n schreeuwende maag.

Jan en An gaan aan 't lachen.
KATO:

Dat klinkt te geleerd!

PIEREWIE:

Mag ik hooren wat er zooal op je menu staat?

KATO:

Melk en broodjes.

PIEREWIE:

Daarna?

KATO:

Broodjes en melk.

PIEREWIE:

Geen pauwevleesch?

KATO:

Nee. Flik heeft de gal...

PIEREWIE:

Zoo?

[pagina 51]
[p. 51]
KATO:

Van koleire!

En Kato's hoofd verdwijnt uit het venster.
JAN:

Maar zeg's, Pierewie... Heb je nog geen nieuws van Lotje?

AN:

Van Lotje, ja?

PIEREWIE:

Wacht... dat had 'k vergeten... Dat duurt niet lang... Als die hier in de buurt is, loopt ze d'r gauw in.

AN:

Geen klem asjeblief.

JAN:

Nee, dat kneep 'r te hard den eersten keer...

PIEREWIE:

Ga je gang... 'k Zal 'r voor zorgen.

KATO
steekt 'r hoofd weer door 't venster:

Dee-sjeu-nee!!!

JAN en AN:

Ja, Kato! Hier zijn we!

Jan en An rennen het huis in.
Terwijl Pierewie, prakizeerend, in z'n zakken tast, is Lotje zacht op den hofmuur verschenen. Daar zit ze nu alles na te zien. Pierewie haalt 'n touwtje uit z'n zak, windt het om 'n stukje brood en hecht het vast aan 'n wiel van z'n wagen.
 
PIEREWIE
bromt intusschen stil:
 
Lotje!
 
Hier 'n beet voor je strotje!
[pagina 52]
[p. 52]
 
Als je dàt pikt
 
en slikt...
 
nou dan: goeie reis, m'n dodje...
Daarna gaat ie het huis in.
 
LOTJE
wipt van den muur af:
 
Nee, dat pikt
 
en slikt
 
Lotje nie,
 
Pierewie!
 
Je bent zoo groot
 
en toch zoo dom...
 
Zie me die poppen, zoo dood,
 
zoo krom...
 
Rust in vrede... B'jour! B'jour!
 
Nu speelt Lot 'n nieuwen toer!
Gauw neemt ze 't touw in 'r bek, wipt terug den muur op, laat 't stukje brood op den grond glijen terwijl ze 't touweindje vasthoudt. 't Blijft 'n poosje stil. Dan worden, één voor één, de poppen terug wakker.
DE TURK:

Salem Aleikum! Zijn we hier in Konstantinopel?

Daarop ontwaakt Godfried van Boeljon. Hij wrijft z'n oogen uit, brengt z'n horentje aan den mond
[pagina 53]
[p. 53]
en schettert met overtuiging. Er vallen blâren uit de boomen, en 'n paar appelen kletsen op de koppen der poppekast-artiesten.
Nu volgt Stekkebeen...
STEKKEBEEN:

Wa.wa.wa... Zie 's! Ap.ap.appelen!...

Maaike droomde dat ze juist 'n porseleinen servies liet vallen; ze schrikt wakker.
MAAIKE:

Sjezes! Madam... 't servies is gevallen...

STEKKEBEEN:

Nee.nee... Maai.. Maaike...

(hij geeft haar 'n appel)
Zie, 't zijn gemaaide...

DE NEUS
ontwaakt ook:

Presies gelijk in den ‘poesje’. D'r moet toch iets gebeurd zijn... want 't is hier te stil...

En eindelijk is de slaap van Jasmientje ook gevlucht. Ze babbelt nog voort gelijk ze in haar droom dacht te spreken tot 'n mooien ridder.
JASMIENTJE:

Och, meneer de ridder... merci voor die schoon bloem... Ik zal ze eeuwig...

Maar opeens knettert de lach uit den mond van alle poppen. Ze zijn te blij elkaar weer wakker te zien en beginnen allen tegelijk te spreken, zoodat je er niet meer wijs uit worden kan.
[pagina 54]
[p. 54]
DE TURK
zegt:

Nee, maar zoo'n aardige toeren speel 'k niet alle dagen.

en GODFRIED:

De kruisvaart is in 't water gevallen...

en STEKKEBEEN:

Na.na.na.natte grond voor m'n ji.ji.jicht!

en MAAIKE:

Wat is er toch met ons gebeurd? Wat is er toch?

en DE NEUS:

Wat 'n geluk dat m'n neus nog in z'n gelid staat!

en JASMIENTJE:

Spijtig dat die droom zoo ineens uit is...

En wanneer de heertjes zwijgen, razen de dametjes nog voort, snel, snel als eksters.
MAAIKE:

Och, kind lief, m'n grootmoeder zei dat 'n prinses honderd jaar lang sliep en 'k dacht dat ik het was, en opeens 't servies kapot, en de droom kapot..... en lachen en huilen.... 'k Draai en keer... Heerejee! M'n kleed is uit de mode...

JASMIENTJE:

Maaike, 't was juist zóó schoon, want die ridder (een met veel diamant aan z'n raren frak) gaf me 'n roos die rook... rook... rook naar o-de-kolon, en ik zei ‘merci’ want ge moet beleefd zijn... en naar 't balkon riep hij: bonswaar... Schoon! schoon!

Godfried van Boeljon schettert op z'n horen.
[pagina 55]
[p. 55]
DE NEUS:

Tatata! Uit! Uit met droomen. We leven opnieuw!

DE TURK:

'k Zie ze vliegen!

STEKKEBEEN:

Da.da's turks!

DE NEUS:

Laat ons 'ne flikker slaan van Pierlala!

GODFRIED:

Te paard! Nog vóór vanavend de zee over!

DE NEUS:

Kunde gij zwemmen? Ik nie! Vooruit 't plezier!

De poppen dansen in 't ronde al zingend:
 
En Pierlala lag in de kist
 
met beî z'n billekens bloot...
 
en niemand die het beter wist
 
of Pierlala was dood.
 
De klokken die luidden van bim-bam-bom!
 
De dooden komen niet weerom...
 
Ik wel! zei Pierlala-sasa...
 
Ik wel! zei Pierlala!
STEKKEBEEN:

Ssst! Sst! D'r komt 'ne ra.rare vo.vogel!

Ze blijven allen beweegloos. Flik van Flooi, de kale sinjeur, komt preutscher dan ooit het hof opgestapt. Er zijn 'm drie nieuwe veeren aan den staart gewassen. De poppen kijken 'm stijf aan.
[pagina 56]
[p. 56]
 
FLIK VAN FLOOI:
 
Waar ik verschijn
 
lijkt 't wel of er geen musschen meer zijn!
 
Kijk het satijn
 
van m'n nieuwe veeren...
 
De musschenbende zou misschien
 
van nijd verteeren
 
kon ze me zien!
 
Zóó viert m'n nobele glorie
 
toch steeds viktorie.
 
Pa-ouw! Pa-ouw! Ik ben wat mans,
 
in m'n adelglans
 
ongerept, en stellig dus
 
boven die verslagen musch!
Hij wandelt verder, pikt hier en daar achteloos rond, ziet opeens 't stukje brood.
 
Dàt is festijn voor m'n holle maag!
 
'k Krijg van Kato niks meer dan slaag...
 
Ben ik te fier om eten te vràgen,
 
wat ik hier vind, is graag en
 
gauw, ongezien, verheeld,
 
en op één-twee-drie naar binnen gespeeld!
Hij eet 't stukje brood op en zit aan 't touw gevangen.
 
LOTJE:
 
Tralalalala!
 
Viktoria!
 
FLIK:
 
Pa-ouw! Pa-ouw!
[pagina 57]
[p. 57]
 
LOTJE:
 
M'n Flikje,
 
wat lik je!
 
M'n Flooike,
 
heb je 'n vlooike?
 
M'n pauwke,
 
hier staat Musch, 't rabauwke!
 
Vivat 't plezier!
 
jij bent gevangen! De baas zit hier!
 
FLIK:
 
Pa-ouw! Pa-ouw! Pa-ouw! Pa-ouw!
Pierewie, Jan en An komen, op de herrie, toegesneld.
 
LOTJE:
 
Tjirrrrp! Tjirrrrp!
 
PIEREWIE:
 
Da's de musch! We hebben ze!
 
JAN en AN:
 
Ja? Ja?
Ze loopen naar den wagen waar ze de musch meenen te vinden.
 
Niets!
Ze merken Flik's beweeg en Lotje's gelukte list.
 
Oooo! Kato! Kato! Flik zit gevangen!
KATO,
binnenshuis:

Wat zeg je?

En Kato steekt 'r kop door 't venster.
PIEREWIE:

Allemachtig! Okkerakkersakker! Dat is 'n heksenmusch! 'k Blijf hier niet langer! Dat beest is...

[pagina 58]
[p. 58]
LOTJE:

Onsterfelijk!

KATO:

Wel, heb je van m'n leven! Sinjeur en de musch...

FLIK:

Pa-ouw! Pa-ouw!

 
De poppen
zingen in koor:
 
Pa-ouw! Pa-ouw!
 
Aan 'n eindje touw!
 
Flooike zit gevangen!
 
Zie je'm hangen?
 
Zie je'm staan?
 
't Is met Flik,
 
Pierewik,
 
't is met Flooi,
 
Pierewooi,
 
gedaan!
PIEREWIE
kijkt stom-verbaasd z'n poppen na:

Nu die nog? Word ik gek?

 
De poppen
zingen voort:
 
Pa-ouw! Pa-ouw!
 
Akte van berouw!
 
Zie je Flooike duiken
 
als 'n kuiken
 
aan den strik?
 
Trek de lus,
 
kleine musch!
 
Onvervaard
 
nu te paard
 
op Flik!
[pagina 59]
[p. 59]
Lotje wipt den muur af, trippelt naar voren, trekt Flooi aan 't touw met zich.
PIEREWIE
tot z'n poppen:

Ha! Donderkrakelingen! Jullie maken revolutie! Hier! De doos in!

Hij trekt aan 'n klink van den wagen; de deurtjes springen open en de negen zusjes van Lotje wippen den wagen uit.
De negen musschen:

Wirjiwilliwirjiwilliwilliwirrrjiljiljilwilliwil...

JAN en AN
gieren van de pret.
PIEREWIE:

M'n oogen! M'n ooren! Alles bibbert... 'k Ga m'n testament schrijven...

GODFRIED VAN BOELJON
toetert op z'n horentje:

Tètètètètè!!

'n Verre weergalm beantwoordt: Tètètètètè...
Er vallen blâren van de boomen.
GODFRIED:

Hoort! De Sarazenen!

FLIK:

Pa-ouw! Pa-ouw!

LOTJE:

Hou je snater, bles...

BELLEFLEUR,
van op 'r tak:

Hoort! Prins Herfst!

JASMIEN en MAAIKE:

'ne Prins? 'ne Prins?

DE TURK:

Vivat de Turken!

DE NEUS:

Stil, want d'r komt iets schoons... ik voel het.

[pagina 60]
[p. 60]
 
BELLEFLEUR:
 
Wees willekomen, ridder Herfst!
 
Du, lieflik minnekyn,
 
du erfst
 
dat herte myn...
STEKKEBEEN:

Bra.bra...

ALLEN:

Bravo!!

PIEREWIE:

'k Trek eruit... En route! Den bak in!

De poppen:

Rijd voorop, Pierewie!

PIEREWIE:

Zoo dient de baas de knechten...

JAN en AN:

Mogen we mee, Pierewie?

PIEREWIE:

Stapt in! Heden betalen, morgen voor niet!

Jan en An gaan schrijlings op de lokomotief zitten. Pierewie erachter, op den wagen, met pijp en harmonika.
De musschen:

Tjil.wirjiwil...tjirrrrp...pjillipjil...

LOTJE:

Stil!

en ze zingt:
 
Wie m'n edel ros wil leiden
 
naar de maische frissche weiden,
 
zij voorzichtig, want dit beest
 
is niet altijd paard geweest!
Terzelfdertijd lachen de musschen: Tjil, tjil... bij elke lettergreep.
[pagina 61]
[p. 61]
LOTJE
springt te paard op Flik's rug:
 
't Is 'n wonderdraak met vleugels!
 
Hop! en bijt maar op je teugels.
 
Wie te hoog vliegt, valt ook laag...
 
Vieren we triomf vandaag!
 
Nu gaan de poppen aan 't spotten: Flik, flik... bij elke lettergreep. Allen hebben zich stoetsgewijs opgesteld. Terwijl ze heengaan, de hofpoort door, zingen ze:
 
Hopsa! musschen van straat en dak!
 
't Nest in de goot en 'n kers op zak...
 
Den kop in den wind en den bek in 't gras,
 
alsof er geen eind aan den Zomer was!
Godfried van Boeljon zingt niet mee, maar blaast ontzettend op z'n horen.
In den stoet gaan Pierewie, Jan en An voorop, met de lokomotief en den wagen... Dan Godfried van Boeljon. Dan Lotje op Flik, omringd door de negen musschen. Dan de poppen... Achteraan hinkt Stekkebeen.
Wanneer de stoet verdwenen is, komt Kato de trappen af, met bezem en poetslap.
[pagina 62]
[p. 62]


illustratie

[pagina 63]
[p. 63]
KATO:

Oef! de herrie is uit! Kato blijft alleen...

(ze begint te vagen)
Als ik nu 's ‘fiezelefeeren’ wou, zou 'k zeggen:

 
Stel je nooit hooger dan je buur
 
en denk aan onzen Flik...
 
Die liep gevangen op den duur:
 
hij maakte zich te dik.
 
Ik, keukenmeid Katoken, vind
 
de arme musschen goed.
 
Ze zijn... als ik... 'n voorbeeld van
 
veel needrigheid en moed!!
Dat ‘moed’ heeft ze uitgekreten met opengezwaaide armen. Daar ziet ze opeens hoe Grispik met 'n enorm spinneweb (met groote vrijdoorzichtige mazen) vóór de tooneelopening daalt.
 
Sjezes! 'n spin! 'n spin!
Kato laat 'r bezem in den steek en rent weg zoo hard ze kan. Bellefleur lacht er hartelijk om. Blâren vallen uit de boomen.
GRISPIK:

Ik zie den hofstoet! Juich, prinses!

Er toetert 'n horen dichterbij, en de sinfonie zet in, geleidelijk verruimend.
[pagina 64]
[p. 64]
BELLEFLEUR:

Heere Herfst! Heere Herfst! Kom! Kom!

Prins Herfst treedt de hofpoort door, gevolgd van z'n hovelingen. Over alles streelen nu purpertinten. In 'n mooien slotdans zien we hoe Herfst Bellefleur begroet en hoffelijk uitnoodigt aan z'n zij te gaan naar z'n verre misterievolle paleizen. Grispik spant 'r net, helpt Bellefleur - als langs 'n touwladder - omlaag... Bellefleur's zusjes dalen langs den boomtronk of langs de takken neer.
Prins Herfst omarmt Bellefleur en, omgeven door de juichende hovelingen, gaan ze de wereld in.
[pagina 65]
[p. 65]
...En
er kwam
een... varken
met een langen snuit
...


illustratie

...En 't vertelsel is uit.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken