Die ridderlycke reyse van heer Lodewijck Vertimans van Bolonien

Dat .xvij. Capi. seyt vanden coninck tot Calcoeten ende des volcx gheestelicheyt, ende van haren ghelooue.

DJe coninc van Calcoeten met al sinen volcke in sijn lant ende conincrijc is vol afgoderijen, ende bidden de duyuel aen gelijc ghi hooren sult. Si bekennen ende belijden datter een God is, die geschapen heeft hemel ende aerde ende al datter in is. Ende spreken als God woude rechten ende oordeelen eenen ende den anderen, ende alle quaet der menschen straffen, soo en waer hem dat geen vrucht als hy dat doen mocht door sinen knecht. Ende daerom heeft hij ons desen geest den duyuel gesonden in deser werelt, ende hem de macht gegeuen te oordeelen, die wel doet, dien doet hi ooc wel, die quaet doet, dien doet hy ooc quaet, dien noemen si den Deyma, ende God noemen si Tamerani. Nv weet dat die coninc van Calcoeten dat beelt des duuels hout in sinen palleyse gelijc een capelle, ende dat is twee screden wijt op alle vier hoecken, ende drye screden hooge met eender houter dueren. Ende int midden van deser cappellen is eenen setel, daer op sidt eenen duuel gegoten van metael, die heeft een croon op sijn hooft gelijc des paus croon, ende heeft vier hoornen op sijn hooft, ende vier grote tanden met eenen groote wijden openen muyl, die nose ende ooghen grouwelic aen te sien. Ende sine handen gemaect gelijc die haken, ende die voeten gelijc hanen voeten. Ende ronts

[fol. 47r]

o[m] dese capelle is dat gemael ende schilderije niet dan enckel duuels, ende op alle vier hoecken sidt eenen duuel op eenen stoel, die daer gemaect is in een vlamme viers, ende in die vlamme is een grote menichte der sielen, eenen oft haluen vinger lanc, ende die voorgenoemde duuel heuet in sijn rechte clauwe een siele, dye hout hi in sinen mont, ende metter ander hant grijpt hi een siele metten voete.

Ende alle morgen comen dye papen ende wasschen haren afgod met welrieckende water, ende besprengen oft wieroocken hem met welrieckende gerueck. Als dat geschiet is bidden si hem aen, ende somtijts in die weke maken si hem een offerhande, in dier manieren, si hebben een bisondere tafele daer toe geordineert, gemaect ghelijc eenen outaer, ontrent drie spannen hooghe vander eerden, vier spannen wijt, ende vijf spannen lanc, die cieren si met rosen, ende bloemen, ende andere welrieckende cruden. Daer op hebben si bloet van eenen hane, ende gloeyende colen in een silueren becken met veel roocx, si hebben ooc een wierooc vat, met dien doen si dat rontom den outaer riecken, ende een silueren belleken dat luyden si dicwils. Ende dan hebben si een silueren mesken daer mede dooden si den haen, ende nemen dat bloet van hem, ende dat doen si dickwils op dat vier, ende dat nemen si dicwils ende besprengen daer mede, ghelijcmen op die scermers schole vechten woude, tot dat al vergaen is, ende altijt brengen si daer bi sommige wassen keersen. Die priester die dat offer brengen wil, doet aen den arm, aen die handen, ende aen dye voeten silueren hantschoenen gebonden met vele schellen ende bellekens, die een groot geluyt gheuen. Hi draecht ooc aen sinen hals een stole, ic en weet nyet waer af die selue gemaect is, ende als hi den offer also volbracht heeft, so neemt hi beyde sijn handen vol corens, ende gaet vanden outaer achterwaerts, ende siet dan altijt voor hem den outaer aen, tot aen eenen boom daer toe gheordineert, ende worpt dan dat coren ouer sijn hooft opt hoochste ghelijc hi can op den boom, ende dan gaet hy weder totten outaer, ende heft alle dinghen op van den outaer, alsoo selsaem houden si haren offer voor haren afgod.