Die ridderlycke reyse van heer Lodewijck Vertimans van Bolonien

Dat seste capittel seyt van die coninghinne, hoe dat si Ludowicum verloste vander gheuanckenissen.

ALs ic nv sach die rustinghe ende dat crijchs volc wech riden, so gaft my een weynich verblidingen in mijnder gheuanckenissen, daer af ic voorder segghen wil. Jn deser stadt was een van den drie vrouwen oft wijfs des soudaens die woonde daer met .xij. oft .xiij. schoonder ioncfrouwen, in haer pallays. Der seluer vrouwen verwe is meer swert dan ander werwe, die hadde mi ghesien, doen ic gheuangen ghebracht wert. Als die coninc wech ghereden was, soe maecte si ons wat beters om te eten, ende en werden ooc so strenghe niet meer ghehouden noch ooc gheuanghen, het welck wi oock wel lieden mochten ende begheerlijc waren. Als wi dat nv mercten so maecte ic ende mijn gheselle, ende oock een heyden die ooc bi ons gheuanghen lach menigerley aenslaghen tot onser vertroostinghe, ghelijc nv oock ghelucte, ende dochte ons oock goet te zijn dat onser een soude wesen ghelijc eenen sot, op auontuere oft alsoe onser een wt

[fol. 34r]

mocht ghelaten worden, ende den anderen te beter hulpe mochte bewisen, daer viel dat lodt op mi, ende doen ic dat aenghenomen hadde, so wast noot dat ic ooc dede ghelijc eenen sot toe behoort

Dit selue vernam die coninghinne, die maecte dat ick wt ghelaten wert, maer nochtans moest ic altijt metten boeyen aen die voeten gaen Maer voorwaer mi gheschiede somtijts wee ende verdriet, sonderlinge van den boeuen, ende ander ghesinne, die mi somtijts xl. oft .L. na liepen, die mi weder om dreuen ende met steenen na mi worpen, des ghelijc ic ooc dede ende droech ghemeynlijc steenen bi mi, die schoot ic wel in mijn hemde. Die coninginne lach in die veynster met eender ioncfrouwen, des smorgens verlangede si om met my te spreken, ende te sien hoe dat hofghesin ende die cooplieden met my ommeghingen. Jc mercte wel der coninghinnen wille, ende in der sotternien so tooch ic dat hemde wt, ende liep also naect ende bloot tot der coninghinnen, die hadde een welbehagen daer in, ende en woude niet dat ic so terstont van haer soude scheyden ende dede mi goede spise halen om te eten, also dat ic triumpheerde ende wel te vreden was, ende si seyde, slaetse als si v quaet doen ende ooc op die beesten, ende in dyen dat ghise doot slaet, dat si haer schade. Also ghinc ic op een tijt doort hof ende pallaeys, ende vant eenen castrom seer groot, diens steert was wel .xl. pont swaer, den seluen greep ic, ende vraechde hem oft hi een heyden, christen, oft een iode ware, ende daer na sprac ic tot hem, het ware een heyden, ende sprack Leila illalla Machomet resullala. So stont hi daer ghelijc een pacientich dier dat niet spreken en conste, daer nam ic eenen stock ende sloech hem die voeten alle vier af. Daer loech die coninghinne mede, ende gaf mi daer nae drie dagen van desen vleessche te eten Also dat mi dochte, ic en hadde noyt badt gheleeft ende beter vleesch ghegheten. Ouer drie dagen daer na doode ic eenen esel, die dat water int pallays droech, in dier manieren ghelijc ic met den castron ghedaen hadde, daer om dat hi hem tot gheenen heyden en woude laten maken, ende ic dede ooc also eenen iode, dien doude ic also, dat ic hem voor doot liet liggen.Maer op eenen morgen stont woude ick doen ghelijck ick te voren ghedaen hadde, ende so was daer een die een opsien ende hoedinghe op mi hadde, om te besien wat ic doen woude, die seyde tot mi. Ghi cristen hont ende honts sone, daer werp ic hem met steenen, also keerde hi hem om met alle zijn boeuen die hi ghecrigen conde, ick wert vast seer gheworpen met eenen steen op mijn borste, dat mi een wile

[fol. 34v]

den adem docht vergaen, also en conde ic hem niet wel gheuolghen, ooc om die sware ysers die ic aen die voeten hadde, also nam ic die vlucht na die gheuanckenisse, maer eer ic daer toe quam, so raecten si mi met eenen anderen steen achter op mijn schouderen, die mi seerder dede dan den eersten ende hoe wel ic mi voor hem luyden hadde mogen wachten, so woude ic nochtans mijn sotheyt openbaren, ende ghinc in die gheuanckenisse. Terstont vermaecten sise ende sloten mi den wtganc van der gheuanckenissen met veel groote steenen, ende lieten mi also daer in ligghen twee daghen ende twee nachten lanc, sonder eten oft drincken Also dat die coninghinne ende die ioncfrouwen twifelden, oft ic doot oft leuende waer So lieten si die duere weder op breken, ende die honden mijn bewaerders, brochten my steenen toe, ende spraken eet dat, dat is soe soet als suyker, ende sommighe gauen mi wijn besien, die waren met stront gheuult. Op den seluen dach lieten sommige cooplieden twee mannen bi mi comen, die waren bi hem luyden voor heylich ghehouden in dier manieren ghelijc bi ons die Carthuysers zijn, die houden haer wooningen in berghen ende holen,daer wert ic voor ghebracht. Die coopluyden der stadt vraechden den twee mannen, wat si van mi hielden ende wat ic ware, oft ic sot oft heylich ware Die een van hen luyden sprac, ic houde hem voor heylich. Die ander sprac ic houde hem voor sot, en stonden in deser disputacie, bi een vre. Op dat ic mocht van hen luyden verlost worden, so raepte ic dat hemde op, ende stiet op hen luyden alle beyde ende riepen Migenon, Migenon, suffi maffi. Dat is so vele gheseyt, hi is een sot, ende niet heylich. Die coninghinne die bouen aen die veynster lach met haren ioncfrouwen die dit al sach, die begonste te lachen ende sprack. O ach ala, o razaal nabi aderagel maphe roma methalon (dat is) bi den goeden god ende thooft van Machomet, so is dese die quade man der werelt. Als die morgen stont quam so vant ic den ghenen die mi den oploop ghedaen hadde, ende metten steen gheworpen hadde, ligghen slapende, ende ic nam hem bi den hayre, ende stopte hem den mont, ende leyde mijn knien op zijn maghe oft borste, ende gaf hem so veel slagen op sinen muyl, dat hi bloedende wert, ende liet hem half voor doot ligghen. Die coninghinne sach dat al, ende sprac mi toe. Doodet die dieren die v niet en willen met vreden laten. Hier inne beuant die dienaers des Conincx, dat mijn ghesellen met practiken souden gheuloden zijn, ende inder gheuanckenissen een gat ghemaect hadden, ende datsi los wt den yseren waren, maer dat en vant hi niet bi mi. Ende daer om dat hi wiste dat die coninghinne groot behagen hadde van mijnder sotter manieren, daer om en woude hi niet quaets aen mi doen, maer eerst der coninghinne daer af spreken Als nv die coninghinne alle dinc hadde vernomen, so dacht si in haer seluen dat ic gheen sot en ware, maer dat ic cloec ende verstandich ware, so sant si tot mi ende beual datmen mi soude legghen in een wooninge bi den pallayse, die en hadde gheenen thooren, maer niet te min en hadde ic altijt die ysers aen die voeten.