'Want uw vijand wie is dat?'. Mijn kleine oorlog: Louis Paul Boon als ongelovige dromer

[p. 219]

Bijlage 1. Toelichting bij enkele politieke begrippen

De DeVlag: Duitsch-Vlaamsche Arbeidsgemeenschap/Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft. In 1936 opgericht ter bevordering van de culturele toenadering. Gaf ook tijdschrift DeVlag uit (hoofdredacteur Jef van de Wiele). Tijdens de oorlog, samen met de Algemene ss-Vlaanderen, de meest extreme en nadrukkelijk nationaal-socialistische collaboratiebeweging. Na de bevrijding werd Van de Wiele in Duitsland leider van het Vlaams Bevrijdingskomitee. Aalst vormde het gewest viii van de DeVlag. Jef van de Wiele was tot het begin van de oorlog leraar aan het Aalsterse Atheneum. ‘Objektief F-I-8’ bevat waarschijnlijk een verwijzing naar de DeVlag-Aalst en naar Van de Wiele.

o.f.-f.i.: Onafhankelijkheidsfront - Front de l'Indépendance. Belangrijke verzetsorganisatie, in 1941 opgericht, met sterke communistische inslag. Verzetsbladen waren onder andere Front en De roode vaan/Le drapeau rouge. De ‘Gewapende Partisanen’ (het rode leger) was de communistische gevechtseenheid van het o.f. Het o.f. was ook in Aalst de sterkste verzetsorganisatie.

Organisatie Todt (‘De Todten’): In 1938 werd de o.t. (naar de Duitse minister Todt) opgericht om de Westwal langs de grens van Zwitserland tot Nederland te bouwen. Tijdens de oorlog zeer belangrijke ‘bouw’ organisatie die arbeiders ronselde voor o.m. Rusland en Noord-Frankrijk (de Atlantikwal).

Rex: Autoritaire, voornamelijk Franstalige, beweging met katholieke achtergrond. Leider Léon Degrelle. Tijdens de oorlog dé Waalse collaborerende partij.

Het ‘rode leger’: de Partisanen (zie o.f.).

Het Verdinaso: Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen. In 1931 door Joris van Severen en Wies Moens gestichte autoritaire, politieke be-

[p. 220]

weging gericht op de totstandkoming van Dietsland. Op 20 mei 1940 werd Van Severen door Franse soldaten te Abbeville doodgeschoten. In mei 1941 trad (een deel van) het Verdinaso toe tot de (collaborerende) Eenheidsbeweging onder leiding van het vnv.

Het vnv: Vlaamsch Nationaal Verbond. Werd in 1933 opgericht met de doelstelling alle Vlaams-nationale organisaties in één beweging te verenigen. Leider tot 1942: Staf de Clercq. Stelde zich voor de oorlog gereserveerd op tegenover het nationaal-socialisme, maar beschouwde de Duitsers als een broedervolk. Het vnv aanvaardde en propageerde tijdens de oorlog de nationaal-socialistische ideologie, het bleefwel streven naar een Dietse staat.

De Witte Brigade: Verzetsorganisatie van liberale afkomst. Alhoewel zeker niet de grootste, werd de naam De witte brigade of De witte bende symbool van het gehele verzet (‘de Weerstand’), wellicht vanwege de makkelijke tegenstelling met de ‘Zwarte Bende’ of de ‘Zwarte Brigade’ (de zwarten). In Aalst was de Witte Brigade sterk vertegenwoordigd. Ook Boon lijkt ‘de witte bende’ gelijk te stellen met het o.f.