De historie van Belgis
(1829)–Marcus van Vaernewyck– AuteursrechtvrijLIII Kapittel.Vervolg van de stigting der Gendsche Gebouwen.In het jaer 1440, alswanneer M.hr Jan Vilain, ridder, voorschepenen van Gend was, op de octave van de heylige Petrus en Paulus, wierd door M.hr Colart, heer van Comene, souvereynen baillin van Vlaenderen, door de heeren van den raed, de schepenen van beyde de banken en beyde de opper-dekens, den eersten steen geleyt van S. Michiels-toren, welk werk eenen slegten voortgang gehad heeftGa naar voetnoot2. | |
[pagina 237]
| |
Veertig jaeren daer naer, te weten in 1480, onder het voorschependom van M.hr Joos van Ghistele, ridder, begon men het west-eynde van S. Michiels-kerk te bouwen en de straet te verleggen. Alsdan wierden ook afgebroken de mueren der vier verbrandde huyzen aen de Vischmerkt (nu de Groenselmerkt), en de zelve huyzen treffelyk herbouwt door den abt van S. Pieters nevens Gend, zoo het nog blykt. De gemelde huyzen brandden af in het jaer 1479, en waeren genoemt, gelyk zy nog geheeten worden, het Look, de Meerminne, het Haentjen en de Berrie. In de Meerminne verbrandde den weêrd Pieter Vereeken en zyne vrouw. In het jaer 1461, als jonkheer Nicolaes vander Zickelen voorschepenen was, wierd gedolven de vaerd van het Sluyzeken tot Meulestede. Onder het zelve voorschependom, den 26 mey, wierd door den abt van S. Pieters geleyd den eersten steen van S. Jans-toren, en in het jaer 1534 wierd de kap op den zelven toren gestelt. Zy was gemaekt te Wondelgem, door Jan de Somer, timmerman van de stad, binnen de gemelde parochie woonendeGa naar voetnoot1. Ik vinde dat de oude kerk | |
[pagina 238]
| |
van S. Jan gewyd wierd door Transmarus, bisschop van Noyon en Doornyk, in het jaer 941. Den 18 september 1535 wierd door den voornoemden Jan de Somer het eerste kruys op S. Jans toren gestelt, met het welk zig liet opwinden eenen grafmaeker der zelve parochie. Mits dit kruys zeer lang en zwak was, wierd deszelfs opperste deel door eenen geweldigen wind afgeslaegen, en viel door het dak van het huys van den heer van der Douvere, nu het Kapittel-huys van S. Baefs geneemtGa naar voetnoot1. Dit half kruys bleef langen tyd op den toren staen, en men dede groote kosten om het zelve te vermaeken; maer het was niet te helpen, zoo dat'er ten laesten een minder kruys moest opgestelt worden, want als het sterk waeyde, of als de groote klok geluyd wierd, zwakte het zoodaenig over en weder, dat | |
[pagina 239]
| |
men vreesde dat'er de kap van den toren schaede door zoude geleden hebben, te meer, als den proost en president Viglius daer aen had doen hangen zyne wapen, bestaende in eenen grooten metaelen of koperen koorn-schoof, welke wapen hem gegeven wierd om dat hy gebortig was van het dorpken Metselweer, by het stedeken Dockum, in Vriesland. Zulks is niet geschreven tot zyne veragting, maer tot zyne eer, want hy was eenen man van grooten raed en verstand, zoo dat hy om zyne uytmuntende hoedanigheden langen tyd de plaets van president in den raed van Braband (en daer naer in den bloed-raed des hertogs van Alba) bekleed heeft. In het jaer 1479, als M.hr Adriaen van Raveschoot, ridder, voorschepen was, wierd den ouden vloer van de Knyp-gatenGa naar voetnoot1, die geheel van hout was, opgebroken, en eenen anderen in de plaets geleyt Hy is nu eene mans lengde diep gemetst met groote steenen, en van boven geheel gedekt met zarken, wel gebonden met yzere klouwen en de voegen vol lood gegoten. Aen het eynde van den gemelden vloer, beneden daer het water valt, eenen voet leeger als den zelven, ligt eenen houten vloer, ontrent tien voeten breed, strekkende van den eenen muer tot den anderen, voorby de gaten en daer t'eynden nog eenen val van dry voeten breed, gevult met steenen. In dien tyd was den omgang van O.L. Vrouw ter Minder-broeders in gebruyk, en het beeld der heylige Maegd wierd door de gemelde Kuyp-gaten gedraegen. De oude pyloten die daer uyt den grond getrokken waeren, op de straet liggende, schooten nog groene spruyten uyt, even als boomen die in de aerde staen. Dit laeste heb ik gehoort van oude en geloofweêrdige lieden. In het jaer 1564 wierd aen de voornoemde Kuypgaten opgeregt eene Keur-kamer van den haring, | |
[pagina 240]
| |
en Jan Lammens, gebortig van Vlissingen, in Zeeland, was'er den eersten keur-meester van. De tonnen, waer in men den gekeurden haring in pakte, wierden in dien tyd te Gend gebrand, elk met een bezonder merk, volgens de soort die zy inhieldenGa naar voetnoot1. Boven de Kuyp-gaten, in de lucht verheven, hebben de Minder-broeders (Recollecten) eenen schoonen hof, daer zy van hun klooster konnen ingaen, doch merkelyk verschillende van zulke hemel-hoven als den koning van Assyrien Nabuchodonosor, zoon van Nabopolassar, die als eene beest weed, binnen de groote en magtige stad Babylonien dede maeken, de welke op zoo hooge steene boôgen stonden, dat zy de sterren schenen te genaekenGa naar voetnoot2. |
|