De historie van Belgis

XVIII Kapittel.

Hoe den jongen Liederik, zoon van Estoredus, groote moeyte had om de roovers en moordenaeren te bedwingen, die hun onthielden in de bosschen van Vlaenderen.

Naer Burchard, wierd zynen zoon Estoredus prins van Loven; maer hy verliet deze plaets uyt vreeze voor de heydenen, en ging zyn verblyf houden binnen Haerlebeke, alsdan eene princelyke stad.

In den tyd van dezen Estoredus was Karel Martel opper-heer van Vrankryk: dezen vorst bezogt verscheyde wildernissen en verwoeste landen; en komende in het woud van Lisle le Buck, nu Vlaenderen, verzeld van zynen oudsten zoon Pepyn en den vroomen prins Geeraerd van Roussillon, gingen zy in het kasteel van Haerlebeke, alwaer den ouden en dapperen Estoredus met zynen zoon den jongen Liederik woonde. Om dat Estoredus eenen edelen ridder was en eenen vroomen held geweest had, beval den franschen koning Pepyn hem en zynen zoon Liederik het gemeld woud te bewaeren tegen de roovers en moordenaers, de zelve te doen straffen, en het land aldus te zuyveren, op dat de goede en vreédzaeme menschen niet beschaedigd zouden worden van de kwaede en onrechtveêrdige. Estoredus stierf in het jaer 792, en zynen zoon Liederik wierd in deszelfs plaets graeve van Haerlebeke.

In zynen tyd was Constantinus keyzer van Roomen, en Karel-den-Grooten voornoemd koning

[p. 84]

van Vrankryk. De gemaelinne van Liederik was eene vorstinne uyt Germanien, genoemd Flandrina. Eenige willen dat Karel-den-Grooten Vlaenderen, na deze vrouw, den naem gegeven heeft die dit land tegenwoordig voerd. Naer vele getrouwe diensten die Liederik aen dezen vorst bewezen had, gaf hy hem geheel het land van Vlaenderen, tot aen den zeekant toe, met alle de goederen die zynen vader bezeten had, en maekte hem, in de tegenwoordigheyd van alle zyne edellieden, bestierder van Vlaenderen, op den 17 january van het jaer 796.

Liederik van Haerlebeke aldus bestierder van Vlaenderen geworden zynde, dede uyt Saxen en van over den Rhyn uyt Duydschland veel volk komen, en gaf hun zoo veel land als zy noodig hadden om te behouwen. Deze vremdelingen voerden in deze landstreek de oude vlaemsche tael in, die nog overeenkomst heeft met de duydsche, en onderscheyden word in overlandsch en nederlandsch, of hoog- en nederduydsch; zoo dat de hooge Duydsche onze spraek nog beter verstaen als wy de hunne, mids zy uyt de hunne gesproten is.

Karel-den-Grooten vergunde Liederik ook vele vrydommen en voorrechten, waer door Vlaenderen in eenen bloeyenden staet geraekte; maer Liederik had veel moeyte met de roovers en moordenaeren: want dewyl hy zyn verblyf hield in het kasteel tot Haerlebeke, alwaer hy opgevoed was (welk kasteel op de Leye stond, en van Bandiames, zoon van Liederik den Ouden, zeer vermeerderd was, en rykelyk vercierd met de wapenen van Saluwaert, zynen groot-vader, van Ermegarde van Roussillon, en van vrouw Idonea, zyne moeder), leed hy grooten overlast van de kwaeddoenders, die daer omtrent in de bosschagien zoo verworteld waeren, dat zy nauwlyks konden uytgeroeyd worden. Zommige deden het volk groot geweld aen, en leyden dikmaels laegen om Liederiks kasteel te vermeesteren en hem te vermoorden.

[p. 85]

De voornaemste onder deze booswigten waeren: Mylon van Lauwe; Jacob van Lauwe; van Steenvoorde en le Hardy, met zyne dry bastaerden; van de welke ieder eenen sterken toren had, daer hy zig onthield en verdedigde. De andere waeren: Hugo van Langemarck; Landen van Elverdinge; Testaerd van Boesingen; Bouchard en Landriet. Alle deze waeren vreede moordenaeren, en te zaemen zoo magtig, dat Liederik hun niet konde bedwingen.

Zy over moorden onder andere den bisschop van Parys, die van Karel-den-Grooten nae Vlaenderen gezonden was, om te zien of de woeste Vlaemingen, die nog niet regt bekeerd waeren, den zondag vierden en de zeden der goede christenen onderhielden. Dien doodslag gebeurde aen de brugge te Pontawendin, en van deze moordenaeren wierd eenen bekend, wiens naem was Erby vanden Landen. Het dood lichaem van den bisschop wierd nae Doornyk gevoerd, en aldaer begraeven in de kerk van O.L. Vrouw.

Deze booze daed wierd overgeschreven aen den koning van Vrankryk, Karel-den-Grooten, die Liederik daer op by hem ontbood te Parys: Liederik daer gekomen zynde, dede den koning zynen opper-heer verslag van het geen dat 'er gebeurd was. Hy bleef eenigen tyd in het hof, alwaer Karel hem last gaf om alle de roovers en moordenaeren neêrstelyk te doen opzoeken, en de zelve na verdiensten te straffen. Hy gaf hem voorders eene bende soldaeten die hem dit bevel zouden helpen uytvoeren, en hunnen loon ontfangen te Doornyk, hun uytdrukkelyk gebiedende dat zy alle de moond kuylen ten schuylhoeken dezer booswigten zouden verdelgen en te niet doen. Eyndelyk maekte den koning Liederik en zyne naerkomelingen geweldige vorsten en heeren in Vlaenderen.

Liederik dede alle mogelyke neêrstigheyd om dit gebod te volbrengen: hy kreeg aldus van tyd tot tyd eenige van de opperhoofden dezer kwaeddoenders in handen, die hy strengelyk dede straffen:

[p. 86]

en de andere wierden verjaegd en dood geslaegen waer men hun koude vinden; hunne roof huyzen en kasteelen wierden verdelgd en afgebroken, zoo dat zy eyndelyk t'eenemael uytgeroeyd zynde, Vlaenderen in rust was.

Naer deze uytroeying, belofde Karel-den-Grooten, die eenen ieverigen christenen was, eenige predikanten en leeraers in Vlaenderen te zenden, om het woest volk in den catholyken godsdienst te onderwyzen. Zommige andere koningen van Vrankryk hadden dit te vooren nog gepoogt te doen, en ten dien eynde verscheyde geleerde en weêrdige mannen derrewaerds gezonden, van alle welke geloofs - verkondigers wy hier naer in een bezonder kapittel zullen handelen.

Liederik stigtte S. Salvators kerk te Haerlebeke; hy regeerde 44 jaeren, onder twee koningen van Vrankryk, Karel-den-Grooten en Lodewyk den Goedertieren, en stierf in het jaer 836.

Naer hem bestierde zynen zoon Ingelram Vlaenderen den tyd van 18 jaeren, insgelyks onder twee fransche koningen, te weten Lodewyk den Goedertieren voornoemd, en Karel den Kaelhoofdigen, die hy voor zyne opper-heeren herkende. Hy bouwde verscheyde steden en dorpen omtrent rivieren en beken, daer goed winnende land gelegen was, en dede zelve ten zynen behoeve zeer veel goed land winnen. Dezen landvoogd is overleden in het jaer 852, en ligt begraeven te Haerlebeke.

Andacher, die zommige Andrack noemen, zynen zoon, regeerde naer hem tien jaeren, onder Karel den Kaelhoofdigen, koning van Vrankryk. Hy liet een ieder toe in Vlaenderen bosschen te kappen, en daer bezaeybaer land van te maeken, hun het zelve in eygendom gevende. Dit lokte menigvuldige vremdelingen in Vlaenderen, die daer veel land vrugtbaer maekten en zeer ryk wierden. Hy beschermde hun tegen de roovers en moordenaeren, zoo dat zy vreédzaemelyk de landeryen bezaten die zy vrugtbaer gemaekt hadden. Hy herbouwde Tourhout, Kortryk, Kassel en de burgt

[p. 87]

van Audenaerde, en dede Gend bemueren. Hy is gestorven in het jaer 863, en ligt begraeven by zynen vader Ingelram. Van hun ziet men te Haerlebeke, in den pand van de Canesie, die den gemelden Ingelram gestigt heeft, nog oude grafsteden van hard blauw steen, dat nogtans zeer versleten is, waer op uytgehouwen zyn gewapande figuren van princen, zoo verheven met hunne groote schilden, dat zy bynaer het geheel lichaem schynen te bedekken.