De historie van Belgis

[p. 72]

XV Kapittel.

Wat 'er voord in deze Nederlanden en elders voorgevallen is; hoe Saluwaert vermoord en beroofd wierd, en hoe zynen zoon Liederik over deze daed vraeke nam.

Raganarius, zoon van Filambertus, regeerde in het jaer Ons Heeren 490, en wierd naer eene regering van zes jaeren, van den franschen koning Clodoveus, die zyn verblyf tusschen den Rhyn en de Seine hield, verslaegen te Amiens, met meer andere vorsten en heeren, die van zynen vader in verscheyde landen en steden verheven waeren, van zyn bloed wezende: hy dede die alle ter dood brengen, om daer naer van zyn ryk eene monarchie te konnen maeken.

Eenige boeken behelzen, dat met den voornoemden Raganarius, deze landen bestierd heeft zekeren engelschen jonker genoemd Agricolaiis, welken laetsten eenen zoon had die den zelven naem voerde, en in een concilie, te Orleans gehouden, tot bisschop van Tongeren verkoren wierd, in het jaer 526. Andere schryven twintig jaeren vroeger. Phinibertus, broeder van Raganarius, die zig op den zeekant in de wildernissen en moerassen onthield, omtrent het jaer 500, liet eenen zoon agter genoemd Finardus.

Men leest dat den voornoemden Clodoveus, koning van Vrankryk, zeer godvrugtig was tot den H. Martinus, welken heyligen hy een schoon peêrd en meer andere kostely klieden schonk. Naer dat hy hem wel bedagt had, wilde hy het peêrd weder hebben, en gaf in de plaets honderd zilvere schellingen; maer wat men dede, het wilde niet vergaen. Hy zond dan nog eens zoo veel als te vooren, en alsdan liet het peêrd zig bewegen. Den koning zyn peêrd weder hebbende, zeyde blydelyk: Mar-

[p. 73]

tinus is eenen goeden helper; maer ik vinde hem eenen dueren koopman. Dezen vorst stierf in het jaer 514, en had tot opvolger zynen zoon Clotarius.

In het jaer 529 wierd den H. Medardus, die bisschop van Vermandois en Noyon was, ook bisschop van Doornyk, naer het overlyden van den H. Eleutherius, die van den paus Felix den III aengesteld was. Deze bisdommen bleeven sedert te zaemen vereenigd tot het jaer 1166, alswanneer den paus Eugenius Doornyk wederom een bisdom op zyn eygen maekte, en het zelve opdroeg aen Anselmus. Den franschen koning Clotarius regeerde tot het jaer 564, en had Braband onder zyne heerschappye. In dien tyd heeft Sabianus de ueren van den dag, door het uerwerk en het slaen der klok, doen onderscheyden.

Naer Clotarius regeerde zynen zoon Cilperik over Vrankryk en Braband. Hy had vele kinderen, van de welke ons alleen twee zoonen bekend zyn, te weten: Lotharius en Theodoricus. In het jaer 580 had Cilperik, koning van Vrankryk, eenen zwaeren oorlog tegen zynen broeder Sigibertus, koning van Oostenryk, Mets en Bourgondien. Den laetstgemelden jaegde zynen broeder tot Parys, andere zeggen tot Doornyk, binnen welke stad hy hem zoo sterk belegerde, dat hy zoude gedwongen geweest hebben zig over te geven, indien zyne gemaelinne Fredegunda, die hem met groote magt ter hulp kwam, Sigibertus niet verslaegen had.

Den oorlog tusschen deze twee broeders, gelyk Paulus Emilius schryft, was oorzaek dat 'er vele edele en vermogende lieden de vlugt namen met alle hunne goederen, en gingen woonen in vremde landen. Onder dit getal was zekeren heer van het kasteel te Dijon, in Opper-Bourgondien, genoemd Saluwaert: hy meynde met zyne gemaelinne Ermegarde, van Roussillon, gelegen by Mantua in Lombardien, die zwanger was, nae Groot-Brittanien te trekken; maer komende in het land van Buck, nu Vlaenderen, en eertyds wierd het ook het Woud zonder genaede genoemd, gelyk gezeyd is, vonden zy daer

[p. 74]

den voornoemden Finardus, zoon van Phinibertus, den broeder van Raganarius, die eenen vroomen man was, en groot van gestalte, zoo dat hy eenen reus genoemd wierd. Dien geweldenaer beroofde Saluwaert van zyne schatten, en sloeg hem vervolgens dood. Ermegarde dit ziende, vlugtte met eenen knegt en eene dienstmaegd, zeer diep in het woud, alwaer zy een hutteken vond, in het welk eenen eremyt woonde, Liederik genoemd. Van grooten angst en vreeze, wierd zy daer moeder, en baerde een zoontjen, het welk den eremyt veertien dagen naer zyne geboorte, doopte en noemde het zelve, volgens zynen naem, Liederik.

Het gebeurde eenigen tyd daer naer, dat den voornoemden Finardus, vrouw Ermegarde met haere dienstmaegd in het zelve bosch vindende, hun beyde nae zyn kasteel van Lisle le Buck voerde, het welk nu de kerk van den H. Mauritius te Ryssel is. Ermegarde en haere dienstmaegd dienden den tyran langen tyd, en zy wierden van hem behoorlyk onderhouden. Middelertyd wierd Liederik den jongen, van den eremyt Liederik opgevoed, tot dat hy boven de zeven jaeren oud was.

In het jaer Ons Heeren 589, geviel het dat 'er eenige dienaeren des konings van Engeland, van Doornyk naer het gemeld ryk reyzende, op hunnen weg den jongen Liederik vonden, die zy, by toestemming van den eremyt zynen peter, met hun voerden. Liederik woonde meer dan zestien jaeren in het hof van Engeland. Hy was vroom, groot en sterk van persoon: in het hof van den koning was niemand hem gelyk in den steen te werpen, in het schermen, worstelen, springen, en in alle andere ridderlyke oeffeningen was hy zeer behendig en subtiel; waerom Gratiana, de dogter van den koning, hem bovenmaeten lief kreeg. Zy kwam 's nagts in zyn vertrek, sliep by hem, en wierd ten laetsten bevrugt. Liederik dit vernemende, is, op het aenraeden van Gratiana, zyn lief, uyt Engeland gevlugt, en wedergekeerd nae het land van Buck, daer hy geboren en opgevoed was.

[p. 75]

Aldaer gekomen wezende, zogt hy zoo lang, tot dat hy zynen peter, den ouden Liederik, weder vond. Alsdan verhaelde hem dien grysaerd, hoe den reus Finardus van Lisle le Buck, den prins Saluwaert, zynen vader, van zyne schatten beroofd en vermoord had, hoe zyne moeder Ermegarde, door dien voorval verschrikt, voor haeren tyd van hem verlost was; en eyndelyk, hoe dien tyran haer nog gevangen hield. Liederik dit hoorende, zwoer, dat hy zyne moeder met geweld uyt het kasteel van Lisle le Buck zoude haelen, en den reus Finardus verslaen, waer het hem mogelyk, het welk hy dede. Aldus verloste hy zyne moeder, en wierd meester van dit kasteel en alle de goederen die 'er in waeren, de welke den tyran met rooven en moorden verkregen had.

De inwoonders van het land van Buck dit vernemende, kwamen in groote menigte tot Liederik, verblyd wezende dat zy van dien vreeden dwingeland ontslaegen waeren, en booden hem vele kostelyke geschenken aen, hem biddende dat hy beliefde hunnen bescherm heer te wezen tegen de roovers en moordenaers daer alle de wildernissen en bosschagien in dit land van krielden: dit doende, belofden zy hem jaerlyks den achtsten penning van alle hunne goederen te betaelen; want zy waeren gewoon aen Finardus den vierden te geven, en de roovers het derde van buyt die zy maekten. Liederik nam de zaek aen; hy belofde het woud te zuyveren volgens zyn vermogen, en de kwaeddoenders te straffen na evenredigheyd van hunne misdaeden.