De historie van Belgis

[p. 64]

XIII Kapittel.

Wat voorders in deze Nederlanden en elders voorgevallen is, sedert het jaer Ons Heeren 377 tot 416, en van de naemen van zommige andere Natien.

Naer de dood van Martsiandus, zyn deze landen bestierd geworden van zekeren Toxiander, die door het prediken van den H. Servaes, bisschop van Tongeren, beweegd wierd om het christen geloof te omhelzen. Men zegt dat de zee, die voorby Tongeren plagt te spoelen, op het gebed van dezen heyligen, tien of twaelf mylen van de gemelde stad afgeweken is; welk wonder Godt liet geschieden om de versteende herten des volks te vermurwen. Toxiander regeerde onder de roomsche keyzers Gratianus en Theodosius, in het jaer 377.

Naer hem volgde in de bestiering eenen anderen heer, genoemd Amphiguisus of Hansiguisus, die groote oorlogen voerde tegen de Wandalen, van de welke hy in eenen stryd gedood wierd. Hy was eenen goeden christenen, en bestierde deze Nederlanden 30 jaeren.

Omtrent dien tyd behaelden de Sicambren eene overwinnig op de Alaenen, waer voor zy van de Romeynen eenen tien-jaerigen vrydom verkreegen. Uyt deze Sicambren zyn naermaels de fransche koningen gesproten, en Marcomirus was den eersten die zy daer als koning stelden, naer dat zy geheel Gallien ingenomen hadden. Ziet dieswegens het 47.^ste kap. van het 3.^de boek. Maer Gallien had lang te vooren een koningryk geweest, als gestigt zynde van de Troyaenen, uyt de welke deze Sicambren ook hunnen oorsprong genomen hadden, gelyk men kan zien in het 2.^de boek, kap. 3 en 4.

In het jaer 394 wierd Roomen van de Gotthen ingenomen, onder het beleyd van hunnen koning

[p. 65]

Alaricus, die de inwoonders dezer stad zoodaenig benauwde, dat den honger de moeders dwong hunne kinderen te eten; maer hy spaerde de gene die in de kerken en andere gewyde plaetsen gevlugt waeren. Eenigen tyd te vooren had Radagasus, koning der Gotthen en Wadalen, de Romeynen grooten schrik aengejaegd, wanneer hy al hun bloed aen zyne goden belofde te schenken. Alsdan wierd den naem van Christus te Roomen en elders grouwelyk gelasterd en vervloekt; want vele meynden dat deze rampen hun overkwamen om dat zy het christendom aengenomen en den dienst der afgoden verzuymd hadden: maer Radagasus wierd verslaegen en alle zyne magt verstrooyd.

In het jaer 411 wierd Roomen veroverd van de Wandalen, die de christenen veel kwaed deden, en vervolgens geheel Afrika verdierven. In het zelve jaer verwoesten de gemelde Wandalen geheel het roomsch keyzerryk in het westen. Zy rukten vervolgens in Belgis, en kwamen tot op de Schelde aen een kasteel genoemd Gadia, van Gaïus Julius Cesar gestigt, ter plaets daer nu het nieuw kasteel, gebouwd door keyzer Karel den V, staet; zy namen alles in, en gaven deze plaets eenen anderen naem, te weten dien van Wandt, betrekkelyk tot den naem van Wandael. Zy gaven daer eene wapen aen, bestaende in eenen schild met een zwart veld, en in liet midden eene zilvere handschoen, het welk beteekende dat zy een ieder de handschoen booden om te stryden.

In het jaer 414 verdierven de Gotthen weder geheel het westen, zonder dat den keyzer Theodosius, die eenen godvrugtigen vorst was, hun konde wederstaen. Zy waeren 700,000 sterk, en verdelgden meest alle de steden, uytgenomen de gene die heylige bisschoppen hadden, door welkers bidden zy behouden wierden. De stad Metz, die onwinnelyk was, wierd van dit volk ingenomen en verwoest, ter oorzaek dat de mueren van zelfs omvielen, zoo eenige kronyken melden. Zulks

[p. 66]

was eene zonderlinge straffe van Godt, gelyk aen de stad Jericho gebeurde. Josuë 6.

De stad Gend, die alsdan Wandt genoemd was, konden zy niet vermeesteren, ter oorzaek dat de Wandalen daer hunne sterkte hadden. Zy bouwden daerom tegen Wandt twee kasteelen: het een maekten zy op de Schelde, en gaven aen het zelve den naem van Audenaerde. Het is nog het oud kasteel toebehoorende aen den heere van Pamele, volgens het welk de stad Audenaerde genoemd is. Het ander stigtten zy op den Dender en noemden het Aelst. Dit kasteel is nu te niet: het stond agter het gasthuys beneden de kerk, daer nu den berg van plaisance staet. Van het zelve zoude de stad Aelst haeren naem ontleend hebben, zoo eenige willen; maer andere zeggen Aelst en Audenaerde veel onder te zyn, het geen ook wel te gelooven is; want het is dikmaels gebeurd, en gebeurd nog dagelyks, dat verscheyde steden en kasteelen ter neder geworpen en dan weder opgebouwd worden, gelyk men overvloediglyk zoude konnen bewyzen, indien het noodig waer.

Zommige schryven dat den koning die de Wandalen binne Gend bragt (welke stad in dien tyd meest bebouwd was tusschen de Schelde en de Leye) genoemd was Carocus, en dat hy derrewaerds kwam van verre boven Denemerken, uyt zeker land Scandia genoemd, gelegen boven Gothland en Sweden, daer Jemphia en Middelpadia aengrenzen; en dat hy met hem had eene ontelbaere menigte Wandalen, Sweden en Alaenen, die menigvuldige steden omwierpen en het plat land verwoesten.

Eenige willen dat de oostlandsche steden omtrent de zee gelegen, als Bremen, Hamburg, Lubek, Luneburg, Sunde, Gripszwalt, Stettin, Camin, Colberg en meer andere, volgens de Wandalen, tot op dezen dag Wendel-Steden genoemd worden. Dat de gemelde Wandalen zig binnen Gend als op hunne sterkte gehouden hebben, blykt wel uyt het kasteel Wandelaer, gelegen op de Schelde by

[p. 67]

de Braband-poorte, waer van wy hier naer breeder zullen handelen.

Zommige zeggen dat Amphiguisus voornoemd, van het volk dat den koning der Wandalen, Carocus, met hem bragt, verslaegen wierd. In het jaer 416 hebben de Neder - Saxenaeren, bestaende in Vrieslanders, Westphaelsche en wilde Slaeven, met hunnen koning Egistus, Groot - Brittanien bestormd en beloopen, en dit ryk ten laetsten geheel ingenomen.