De historie van Belgis

XII Kapittel.

Nog van zommige Bestierders van Vlaenderen, en onder welke roomsche keyzers zy regeerden.

De roomsche keyzers niet vervolgens nog by order ophaelende (dewyl hunne daeden van vele beschreven zyn), zullen wy alleenelyk verhaelen het geen geduerende hunne regeringen in deze Nederlanden geschied is; anders zoude onze historie te wydloopig vallen.

Artsardus begon, naer de dood van zynen vader Warnestus, in Vlaenderen te regeren in het jaer Ons Heeren 288, ten tyde van de roomsche keyzers Diocletianus, Galerius en Constantinus, de welke

[p. 62]

hy met zyne twee broeders, Gundebaldus en Phigudus, grooten onterstand dede; zoo dat Constantinus hem stadhouder van het ryk maekte. Dezen Artsardus, met zyne broeders, bestierde alle deze landen, tot aen de Somme toe; zoo nogtans dat de Romeynen in Holland en Gelderen altyd andere kapiteynen en landvoogden hielden, als ook in zommige steden van Braband, Vlaenderen, Henegouw en Picardien. Hy herbouwde eene stad in Vlaenderen, die hy Artsarsburg noemde, en de welke nu, om de kortheyd, den naem heeft van Ardenburg. Zy plagt eene aenzienelyke koopstad te wezen. Van haere stigting is gehandeld in het 3.^de boek, kap. 13.

In dien tyd bragt Maximinianus, eenen medehelper van Diocletianus, Groot-Brittanien, naer eenen tien-jaerigen oorlog, weder onder de heerschappye der Romeynen. Vier-en-twintig jaeren te vooren had den keyzer Claudius daer toe verscheyde poogingen aengewend, doch weynig uytgeregt; schoon dat hy een magtig leger met hem had, in het welk zig vele Sicambren, Duydsche en Ruthenen bevonden. Deze verschuylden zig in het wout van Buck, en van hun, zoo men meynd, zyn de Vlaemingen afgestamd of vermenigvuldigd. Zy wierden naermaels uytgeroeyd.

Constantinus, die van Diocletianus ook aengenomen was om het ryk te helpen beschermen (want eenen keyzer alleen was daer toe onmagtig, ter oorzaek van de beroerten en oorlogen die in alle gewesten ontstonden), versloeg vele duyzenden duydsche in Gallien, alwaer zy in gallische betaeling dienden; want de Duydsche waeren te vooren, onder den keyzer Valerius Aurelianus (die op zekeren tyd in Illyrien met eygen handen 48 Sarmathen doodde), met groote verwoestheyd en gewapenderhand in Italien tot aen de stad Ravenna gerukt, en hadden onderwegen alles verwoest en bedorven; welke vyandelyke daed het hof van Roomen misschien nog indagtig was.

Diocletianus (onder wiens regering men de tiende

[p. 63]

vervolging steld) was zulk eenen vreeden vervolger der christenen, dat Damascenus schryft, dat hy in dertig dagen tyd 17,000 menschen van beyde de geslagten dede marteliseren. Eusebius brengt dit getal op 20,000. Men pynigde hun op alle bedenkelyke wyzen: zommige wierden levendig het vel afgetrokken, en vervolgens met azyn overgoten; men zond 'er eene overgroote menigte nae de berg-werken, om aldaer in ellende te arbeyden als beesten.

In het jaer Ons Heeren 313, onderwierp den keyzer Constantinus die van Nervien, Bellovacum, enz. en dede den tempel van Mars, staende omtrent de Schelde, en toebehoorende aen de Menapieren (die nu Gentenaeren genoemd zyn), tot den grond toe afwerpen. In het jaer 325 wierd Martsiandus, zoon van Artsardus, heer over alle deze Nederlanden, en van de Romeynen tot stadhouder des keyzerryks benoemd: hy regeerde 42 jaeren. In het jaer 337 stierf den paus Silvester. Hy was den eersten belyder onder de pauzen die 'er tot alsdan geweest waeren; want alle zyne voorzaeten, tot 33 toe, hadden hun bloed voor het christen geloof vergoten, als getrouwe herders die hun leven ten besten gaven voor hunne kudde. Dezen paus wierd van Constantinus, bygenoemd den Grooten, den eersten van dien naem, en den dry-en-veertigsten roomschen keyzer, begiftigd met verscheyde heerlykheden, en onder andere met de stad Roomen.

Hier naer, te weten in het jaer 360, zyn de Bourgondieren christenen geworden. Eenige willen dat zy dezen naem gekregen hebben ten tyde van Octavianus-Augustus, ter gelegentheyd van eene brugge die zy ondernamen over den Rhyn te maeken, om het roomsch ryk te verwoesten; in welke onderneming zy verhinderd wierden door den roomschen veldheer Marcus Agrippa, die den gemelden keyzer tegen hun afgezonden had.