De historie van Belgis

XI Kapittel.

Van eenige Regeerders van Vlaenderen, en van dertig Tyrannen die hun Keyzers lieten noemen en nae het roomsch Ryk stonden.

Naer Marcus Antonius Verus, regeerde Lucius Aurelius Commodus, als achttienden roomschen keyzer. Hy was in alle manieren boosaerdig, en daer by zoo ongebonden, dat hy zig niet schaemde in de openbaere baen naekt te worstelen, tot groot mishaegen der Romeynen. Hy dede zig Hercules, zoon van Jupiter, noemen, zig kleedende met eene leeuwen-huyd, en wapenende met eenen strydhamer of knods, om aen dien held te gelyken. Alle zyne andere snoodheden zyn niet weêrdig beschreven te worden.

[p. 57]

Naer hem viel het ryk aen Elius Pertinax. Onder zyne regering wierd Godefridus Brabon, daer wy hier vooren van gehandeld hebben, alles vergeven; waer by het roomsch hof verklaerde, dat de landen van Belgis hunne oude handvesten en vryheden mogten behouden.

Omtrent dien tyd hadden de Romeynen grooten last in Brittanien: zy maekten aldaer eene bedelving en sterkte, ter uytgestrektheyd van 132 schreden, met vele torens, van den eenen oever der zee tot den anderen, en stigtten daer by eene stad, die zy Eboracum noemden.

In den zelven tyd wierd Brittanien of Engeland, tot het christen geloof bekeerd, welken godsdienst deszelfs koning Lucius Coïlus, zoon van Fuscus, insgelyks omhelsde. Dezen vorst zond ten dien eynde brieven aen den paus Eleutherius, en zyne zuster Emerita ontfing de martel-kroon in een kasteel by de Teems, alwaer zy voor het christendom verbrand wierd. Deze bekeering geschiede door twee vroome mannen in het geloof, Fugatius en Damianus, die van den voornoemden paus derrewaerds gezonden waeren.

Naer Carausius of Caransius, landvoogd van Vlaenderen en het gewest aen den zeekant, wierd tot dit ampt benoemd zekeren Phigudus, en met hem regeerde nog eenen anderen kapiteyn, Artsardus genoemd, onder zes roomsche keyzers, tot aen Caracalla. Vervolgens kwam Warnestus of Wierik, in de bestiering, in het jaer Ons Heeren 218. Zyne gemaelinne was Menapia genoemd, en hy begon te regeren in den tyd van den keyzer Macrinus. Hy liet dry zoonen agter, te weten: Artsardus, Gundebaldus en Phigudus; en deze landen waeren alsdan in eenen volkomen vrede.

De Cimbren, die ten tyde van den roomschen burgemeester Marius geweken waeren nae de broeklanden Meotidis, omtrent Tartarien (gelyk hier vooren in het 2.^de boek, kap. 35 gezeyd is), de geweldenaerye der Romeynen nog niet vergeten hebbende, en in de gemelde landen merkelyk ver-

[p. 58]

menigvuldigd wezende, zyn met een leger van 300,000 mannen in Italien gevallen, en hebben den keyzer Decius met zynen zoon verslaegen. Alsdus wierd dezen monarch van Godt gestraft, om dat hy de christenen zoo vreedelyk vervolgd had; want hy had den weêrdigen paus Fabianus en den heyligen leeraer Cyprianus van Carthago in Afrika doen martiliseren: daerom moesten de Cimbren en andere vremde natien het roomsch ryk verderven, gelyk eene der Sybillen voorzeyd had, en in het boek der veropenbaeringen klaerlyk beschreven staet. Deze Cimbren worden van zommige historie - schryvers Gotthen genoemd, want het blykt genoeg dat het maer eene soort van volk geweest is.

Eenige schryven, dat'er omtrent dien tyd dertig duydsche vorsten in Italien gerukt zynde, dit land afliepen en beroofden, en het roomsch ryk bynaer ten onder bragten; maer dit is alzoo niet gebeurd, gelyk Trebellius Pollio, in zyn 20.^ste kap. bewysd, alwaer hy zegt, dat het tyrannen waeren, die nae het roomsch keyzerryk stonden, onder de keyzers Galliënus en Valerianus, hun zelven Augustus noemende. Wy zullen hunne naemen hier laeten volgen, om dat zy aen vele onbekend zyn.

Naem-lyst van de dertig Tyrannen, die hun zelven Keyzers genoemd hebben.

Ciriades was den eersten; hy ontvlugtte zynen vader met eenen grooten klomp goud, en vervoegde zig met Sapor, koning van Persien; en wanneer zy te zaemen Cesareën belegerden en de Romeynen aldaer ter neder sloegen, wierd hy van de krygslieden Augustus genoemd.

Cassius Labiënus Posthumus, den tweeden tyran, was eenen strydbaeren romeyn: hy wierd van de Fransche in Gallien keyzer gemaekt.

Posthumus, zoon van den voornoemden, was den derden: hy wierd van zynen vader en de Fransche in het vlak veld als keyzer gegroet. Hy was eenen welsprekenden man, en verging met zynen vader.

[p. 59]

Lollianus, den vierden tyran, wierd in deszelfs plaets van de Fransche terstond voor keyzer uytgeroepen. Hy heeft alleen belet dat de Duydsche de stad Roomen niet bedorven hebben, en de kasteelen die van hun verwoest en omgeworpen waeren, weder laeten opbouwen.

Victorinus was den vyfden die voor keyzer gegroet wierd: zulks geschiede door de hulp der Duydsche; maer hy wierd van eenen krygsknegt der gemelde natie gedood, dit gebeurde als hy met Posthumus begon te regeren.

Victorinus den jongen, wierd met zynen vader verslaegen, en te Keulen, alwaer zy beyde keyzer genoemd waeren, in een graf geleyd, als den zesden en zevensten tyran.

Den achtsten was Marius, eenen smid en te gelyk eenen strydbaeren man: hy wierd ook van het krygsvolk keyzer verklaerd, en met zyn eygen zweêrd, dat hy zelve gemaekt had, van eenen soldaet doorsteken, op den derden dag zyner regering.

Tetricus, 'den negensten tyran, wierd van de keyzerinne Victoria tot het ryk gebragt, naer dat haere zoonen verslaegen waeren.

Tetricus den jongen, zoon van Victoria, en landvoogd in Vrankryk, wierd van zyne moeder keyzer genoemd en was den tienden tyran.

Ingenuus, landvoogd in Pannonien, wierd van het leger keyzer verkoren, maer van den keyzer Galliënus verslaegen. Hy was den elfsten tyran.

Regilanus, oppersten hoofdman van het leger in Illyrien, wierd van zyn krygsvolk keyzer uytgeroepen: dezen twaelfsten tyran verloos het leven in eenen stryd tegen de Moscoviten.

Aureolus, wierd naer hem van de soldaeten in Illyrien gedwongen om hunnen hoofdman of keyzer te wezen; maer in eenen togt tegen Galliënus, van Claudius, den veertienden tyran, gedood.

Macrianus, eenen eerlyken en vermogenden man, beschermde het ryk terwyl Valerianus in Persien gevangen was; maer hy wierd in Thracien als hy tegen Galliënus uytgetrokken was, met zynen zoon van Aurelius verslaegen.

[p. 60]

Macrianus, zoon van den voornoemden, was den zestienden tyran: hy wierd van den gemelden Aurelius in eenen slag gedood met zynen vader, gelyk wy straks gezeyd hebben.

Quintus, eenen anderen zoon van Macrianus den ouden, wierd met zynen vader en broeder keyzer gegroet, en ook met hun verslaegen. Hy word voor den zeventienden tyran gerekend.

Odenalus, eenen vorst der Palmyrenen, den achttienden tyran, wierd in den oosten roomschen keyzer uytgeroepen; maer van Meonius met zynen zoon verdreven en verslaegen.

Herodes, zoon van den voornoemden, wierd met zynen vader keyzer verklaerd, en ook met hem verslaegen, gelyk voorzeyd is. Men teld hem voor den negentienden tyran.

Meonius, den twintigsten tyran, wierd in den oosten uyt haet en nyd, keyzer gemaekt, maer korts daer naer dood geslaegen.

Balista, eenen treffelyken man en stadhouder van Valerianus, is den een en-twintigsten geweest.

Piso Frugus, in Thessalien van Macrianus uytgezonden zynde tegen Valens, wierd aldaer als keyzer gegroet, maer terstond van den laetstgemelden ter dood gebragt.

Emilianus wierd van de Egyptenaeren, die in den romeynschen dienst waeren, gedwongen om hunnen hoofdman te wezen en het keyzerryk in te nemen; maer dezen dry-en-twintigsten tyran in de handen van Theodorus gevallen zynde, wierd van hem overgeleverd aen Galliënus, die hem in de gevangenis dede ombrengen.

Saturninus, eenen verstandigen en dapperen veldheer, wierd van het krygsvolk gepraemt om den scepter aen te nemen. Hy heeft voor de Romeynen tegen de heydenen verscheyde veldslagen gewonnen, en is van de soldaeten, die hem tot de heerschappye gedwongen hadden, ook ter dood gebragt, wordende aldus voor den vier-en-twintigsten tyran geteld.

Trebellianus was den vyf-en-twintigsten: het

[p. 61]

ryk wierd hem opgedraegen in lsaurien, alwaer hy munte sloeg in zynen en des keyzers naem. Hy wierd overwonnen en verslaegen.

Herenianus en Timolus, den zes- en zevenen-twintigsten tyran, twee gebroeders en zoonen van Odenatus, keyzers genoemd zynde, wierden van Aurelianus verslaegen.

Zenobia, de moeder der voornoemde, trok het ryk met geweld tot haer, en heerschte eenen merkelyken tyd in den oosten. Deze eene vrouw van wonderbaere kuyschheyd en strydbaerheyd, overwon Aurelianus. In dien tyd was Galliënus zoo verre van de keyzerlyke weêrdigheyd vervallen, dat zelfs de vrouwen niet vreesden het ryk aen te vallen en in te nemen.

Celsus, wierd van de Afrikaenen in Afrika keyzer gemaekt, doch op den zevensten dag zyner regering van zyn eygen volk omhals gebragt, en zyn lichaem van de honden verscheurd.

Censorius, eenen kloekmoedigen veldheer, wierd onder den keyzer Claudius tot de heerschappye gedwongen, maer op den zevensten dag zyner regering ter dood gebragt, gelyk Celsus.